مکـران کلید طلایی برنامه هفتم توسعـه «قسمت دوم»

حسن میرشکار جامعه شناس اقتصادی و توسعه استاد دانشگاه:

اشاره

در نشریـه شماره قبل به ایـن اشاره نمودیم که پـس از انقلاب تا سال 1403 جمعـاً 6 برنامه توسعـه‌ای تدوین و اجرا گردید و برنامه هفتم تـوسعـه از 1403 آغـاز و تا سال 1407 ادامه خـواهد داشت و در واقع چهـار سال ریـاست جـمهـوری چهاردهـم در دوره بـرنامه هفتم توسعه قرار دارد. در اجرای بند بیست و دوم سیـاست‌های کلی برنامه هفتـم توسعه به منظـور تقویت رویکرد اقتصـادمحور در سیـاست خارجـی و روابـط منطقه ای و جهانی و تقویت پیوندهای اقتصادی کمک به توسعـه سواحل مکران و تکمیل بندر اقیانوسی چابهار با همکاری کشورهای ذی نفع انجام می‌پذیرد.

پایگاه خبری سما

در اجرای بند بیست و دوم سیـاست‌های کلی برنامه هفتـم توسعه به منظـور تقویت رویکرد اقتصـادمحور در سیـاست خارجـی و روابـط منطقه ای و جهانی و تقویت پیوندهای اقتصادی کمک به توسعـه سواحل مکران و تکمیل بندر اقیانوسی چابهار با همکاری کشورهای ذی نفع انجام می‌پذیرد. سپس به عوامل مـؤثر بر پیشبـرد دیپلماسی اقتصـادی دولـت دوازدهـم در لـزوم استفـاده از ظرفیـت بسیـار استثنایـی مکران در برنامه هفتـم توسعـه بـر اساس مـدل SWOT که شامل نقاط قوت و نقاط ضعف عوامل داخلی و خارجی پرداختیم.

در ادامه به فرصت ها و تهدیدها می‌پردازیم:

عوامل خارجی فرصت ها

1. وجود بندر چابهار به عنوان کریـدور جهانی و قابلیت آن برای تبدیل به بندر مگاپورت

2. بندر چابهار به عنوان دروازه مبادلات

3. نزدیکی به بازار مصرف جهانی سوخت نظیر چین و ژاپن

4. وجود بازارچه های مرزی متعدد

5. توجـه روسیـه برای دستـرسی بـه آب‌هـای عمـان در جهـت موازنـه قـدرت با امـریکـا در خلیج فارس

6. وجود چندین کشـور محصور در خشکـی از جملـه افغانستـان و کشورهـای آسیـای میانـه

7. تقاضـای روزافزون مراودات بین‌المللـی در آسیای میانه

8. مـشـارکـت بیـن المللـی بـرای بـازسـازی افغانستان

9. جاذبه های توریستی و تاریخی منطقه

10. جذب سرمایه خارجی و جذب تکنولوژی

11. زمینه مناسب برای تولید انرژی های نو نظیر خورشید و باد

عوامل خارجی تهدید‌ها (Threats)

1. حمایت چین و امریکا از توسعه بنـدر گوادر بعنوان بندر رقیب چابهار در پاکستان

2. حضـور طالبـان و بی‌ثباتـی در ایـن کشـور و قـرار گـرفـتـن در مـسیـر بیـن الـمـللـی مواد مخدر

3. همسایگی با کشور بی‌ثبات پاکستان و حضور نیروهای تروریستی در این مناطق

4. بنیاد گرایی مذهبی

5. تنـش‌های مـذهبی و شـرارت و اقـدامات تروریستی

6. درگیری های مذهبی در پاکستان

7. سرمایه گذاری کلان کشورهای حاشیه خلیج فارس در توسعه گردشگری

عوامل داخلی تهدیدها

1. کمبود امکانات و خدمات زیربنایی در منطقه

2. بُعد مسافت تا مرک استان(730کیلومتر) تا تهران(2286کیلومتر)

3. کمبود راه‌های هوایی با سایر نقاط کشور

4. نبود راه ریلی

5. آب و هــوای شـرجــی در شـش مـاهــه اول سال

6. عـدم تمایـل سرمایـه‌گذاران برای سرمـایه گذاری بدلایل امنیتی و آدم ربایی

7. تهدیدات زیست محیطی مانند خشکسالی و بیابان زایی در منطقه

8. پایین بودن سطح سواد

9. مشـکلات امنیتـی و قاچـاق موادمخـدر و سوخت همان طور که اشاره گردید ماتریس swot امکان تدوین راهبردهای توسعه مکران را به شرح ذیل فراهم می‌کند:

راهبرد قوت و فرصت

در ایـن راهبـرد، تمـرکـز بر نقـاط درونـی و فرصت‌های بیرونی استوار است که شامل موارد ذیل می باشد:

1. سهم بالای اشتغال و در آمد از طریق منابع آبی و فرصت جـذب گردشگر به دلیـل تنوع قابلیت ها

2. وجـود مراکز آمـوزش عالی دریانوردی و فـرصت اشتغال به منظـور توسعه و مبـادلات تجاری و آبزیان

3. و جود مرز آبی و سیاسی (ملی) و موقعیت ژئواکونومی و نزدیکی و همجوار بودن با مناطق توریست‌پذیر کشور از جملـه جزیـره قشم و کیش

4. وجود اسکله و دسترسی به منابع آب‌های اقیانوسی و آزاد و حمل و نقل دریایی به دلیل وجود مناطق آزاد و گمرک از جمله مناطق آزاد چابهار

5. بهـره مندی از ساعـات آفتـابی فراوان بـه مـدد آن مـی‌تـوان از انـرژی خـورشیـدی و ایجـاد پنـل‌هـای خورشیـدی بهـره گرفـت (انرژی جایگزین)

راهبرد رفع نقاط ضعف

در ایـن راهبـرد با تـوجـه به نقـاط ضعـف و فرصت‌های موجـود، موارد ذیل برای رفع نقاط ضعف پیشنهاد می‌گردد:

1. تشویـق بخـش خصوصـی و نظارت بخش دولتی در جهت سرمایه‌گذاری به منظور توسعه صنعت گردشگری

2. وضع مقررات و نظارت بر واحدهای صنعتی و تولیدی در جهت کنترل آلودگی

3. سرمایه‌گذاری و توجه به زیرساخت‌های گـردشگـری بـا ارائـه مـدل هـای مـطلـوب توسعه

4. هماهنگی لازم بین مراکز و واحدهای دولتی در جـهت زیبـاسـازی و بـازسـازی منـاطـق آسیب پذیر

5. استفاده از نیروهای محلی و دانش بومی به منظور نظارت بر محیط

6. جلـوگیری از رونـد شکار، صید بی رویـه و بی برنامه و تخریب اکوسیستم محیط

هلدینگ بین المللی سما