نحوه تنظیم قرارداد بین المللی (قسمت سوم)

سعید ره انجام، دانشجوی دکتری حقوق و مدرس دانشگاه:

در قسمت های پیشین انواع قراردادهای بین المللی را شرح دادیم و از مشکلات اجرای قراردادها صحبت کردیم. سپس روش های پرداخت و انواع شرایط قراردادها را مورد بررسی قرار دادیم. حال در ادامه به مبحث بیمه، حل اختلاف، جبران خسارت و مابقی مباحث مربوط به قراردادهای بین المللی می پردازیم.

بیمـه قـرارداد بین المللـی

بیمه قرارداد هـای بین المللی یک ابـزار مدیریت ریسک می باشد. تسهیلات بیمه ای می توانـد از سـوی شرکت هـای خصوصی بیمـه و یا از سوی دولت ارائه شوند. بیمه قراردادهای بین المللی می تواند برای هر قسمت از قرارداد تعیین شود، از جمله خود کالا یا خدمات ارائه شده، صادرات کالا، حمل کالا (بیمه حمل هوایی- دریایی- زمینی- ریلی)، خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات، بیمه وسیله حمل و… موضـوع عقـد بیمـه خطر یا ریسک تحقق حـادثه خسارت بار است. این خطر باید احتمالی باشد. ریسک هـای صد درصدی قـابل بیمـه کردن نیستند.

حل اختلاف در قراردادهای بین المللی

انواع روش های حل اختلاف در قرارداد های بین المللی:

* رسیدگی قضایی؛

* سازش و میانجی گری؛

* داوری؛

اصول حاکم بر مذاکرات قـرارداد بین المللـی

* اصل حسن نیت(صداقت در رفتار، ارائه اطلاعات لازم و فقدان قصد تقلب).

* اصل عدالت و انصاف.

* امکان وساطت اشخاص یا سازمان های بین المللی، غیر از طرفین.

*حل مسائل به صورت مشترک Joint problem solving.

* ایجاد قدرت رقابت. از نتایج مهـم مذاکرات، خصوصـاً در قرارداد هـای بزرگ می توان به تشکیل هیأت مدیریتی مشترک اشاره کرد که طرفین با تشکیل آن به حل بهتر مشکلات آتی ناشی از قرارداد کمک می کنند.

نحوه جبـران خسـارت در قرارداد بین المللی

1. محاسبه و اخذ معادل پولی خسار ؛

2. تقلیل ثمن؛

3. باز فروش کالا؛

4. دادن مثل مال تلف شده؛

5. تعمیر کالا؛

6. اجرای عین تعهد.

فـرم نمونـه قرارداد بیـن المللی

به طور کلی فرم های قراردادی را می توان به دو دسته فروش (Contract of Sale) و خدمات (Service Contract) تقسیم نمود. برخی مجامع بازرگانی بین المللی به تبیین فرم های نمونه قراردادی برای برخی از کالاهای مصرفی و نیز خدمات پرداختـه اند که در حـوزه تجـارت بین الملل و قـرارداد بین المللی از آنها استفاده می شود.

مانند فرم شماره 188 جهت قرارداد تهیه تجهیزات و تأسیسات و ماشین آلات برای صادرات و واردات، تنظیم شده توسط کمیسیون اقتصادی ملل متحد برای اروپا که طبق آن، موارد لازم برای تشکیل قرارداد، نحوه بسته بندی، نحوه تنظیم اسناد حاوی نقشه راه و اسناد توصیفی، نحوه تحویل، گارانتی، نحـوه پـرداخت و … احصـاء شده و یـا شرایـط قـرارداد بین المللی کارهای ساختمانی مهندسی راه و ساختمان و شروط قراردادی تنظیم شده توسط FIDIC که موارد لازم برای تنظیم قرارداد های ساخت و طراحی و نحوه تنظیم آن را بیان نموده است.

شـروط لازم بـرای دریافـت خسـارت در قـرارداد بیـن المللـی

برای دریافت خسارت عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد در قراردادهای بین المللی باید شروط تحقق یافته باشند:

1. ایجاد ضرر: نقض تعهد باید منجر به ورود ضرر شده باشد.

2. وجود رابطه سببیت بین نقض تعهد و ایجاد ضرر.

3. قابلیت پیش بینی خسارت توسط خوانده در زمان انعقاد قرارداد بین المللی.