راهبـرد جهانی سلامت برای سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸ با هدف تقویت برابری و تابآوری در جهانی پرتلاطم «قسمت چهارم»
با این حال، این پیشرفتها خطر پیامدهای اجتماعی جدی را به دلیل شکافهای دسترسی، نابرابریهای تشدید شده، اطلاعات نادرست و گمراهکننده، محرومیت و بیکاری به همراه دارند. رسانههای اجتماعی به قطببندی و سیاسیسازی کمک کردهاند، در حالی که کاربرد سریع و گسترده هوش مصنوعی نیاز به حاکمیت هماهنگ را برای بهرهگیری از پتانسیل آن در عین تضمین حفاظتهای لازم برجسته کرده است.
تعداد مداوم و فزاینده بحرانها و اضطراریها این روندهای بلندمدت و تلاشها برای اینکه هیچکس جا نماند را بیشتر پیچیده میکند. همهگیری COVID-19 هزینهای وحشتناک بر زندگی انسانها تحمیل کرده است، با پیامدهای عظیم برای سلامت و رفاه جهانی، بهویژه برای افراد در شرایط آسیبپذیر و حاشیهای، و اختلالات اقتصادی و اجتماعی ویرانگر.
بهبود برای سیستمهای سلامت همچنان کند است و عدم قطعیت اقتصادی ادامه دارد، با کند شدن رشد، افزایش بدهیها، تورم پایدار و کاهش فضای مالی، که همگی بر هزینههای بخش اجتماعی به طور گسترده تأثیر میگذارند.
درگیریهای جدید و گستردهای رخ داده است، با پیامدهای فوری برای جمعیتهای غیرنظامی. در سال ۲۰۲۳، رکورد ۳۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان به کمکهای انسانی نیاز داشتند.
فرکانس و تأثیر بلایای طبیعی در حال افزایش است، با تغییرات اقلیمی که به یک عامل اصلی تبدیل شده است. کشورها با اضطراریهای پیچیده، مکرر و طولانیتر نسبت به هر زمان دیگری در تاریخ ثبتشده مواجه هستند، با افزایش آسیبپذیریها و همگرایی تهدیدها که خطرات را چند برابر و تقویت میکنند.
به طور کلی، این روندها و شوکها به بیثباتی اجتماعی و افزایش سطح استرس و اضطراب، بهویژه در میان نوجوانان و جوانان، کمک میکنند.
دستمزدهای ثابت، افزایش نابرابری درآمد و افزایش بیکاری جوانان به فرسایش اعتماد به نهادهای عمومی و رهبری کمک میکنند.
تأثیر غیرقابل قبول بر سلامت و رفاه انسان
ترکیب این روندهای بلندمدت و اضطراریها و بحرانهای حاد و طولانی، و همچنین تعاملات میان آنها، محیطی بهویژه چالشبرانگیز برای کشورها ایجاد کرده است تا سلامت و رفاه جمعیتهای خود را حفظ و ارتقا دهند، همانطور که از پیشرفت ضعیف در دستیابی به بیشتر اهداف توسعه پایدار و کاهش نرخ بهبود امید به زندگی سالم6، شاخص جامع مرگومیر و بیماری، مشهود است.
از زمان راهاندازی اهداف توسعه پایدار، نرخ افزایش HALE با ۴۰٪ کاهش مواجه شده است، از ۰.۳ سال در سال در دوره اهداف هزاره (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵) به ۰.۱۹ سال بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ به ۰.۱ سال کاهش یابد. حتی پیش از همهگیری COVID-19، اقدامات فوری برای بازگرداندن جهان به مسیر دستیابی به اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت و ایجاد محیطهای امن و سالم لازم بود تا همه افراد، در همه جا، بتوانند از زندگی و رفاه سالمتری برخوردار شوند.
WHO برآورد میکند که کمتر از ۱۵٪ اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت در مسیر صحیح قرار دارند. از سوی دیگر، اگرچه همهگیری COVID-19 فعالیتهای برنامهریزی شده سلامت در سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ را بهشدت تحت تأثیر قرار داد، از سال ۲۰۱۹ پیشرفتهایی در دستیابی به اهداف سهگانه میلیاردی WHO حاصل شده است: برآورد میشود ۱.۲۶ میلیارد نفر اضافی از سلامت و رفاه بهتر برخوردار شدهاند؛ ۴۷۷ میلیون نفر دیگر از خدمات بهداشتی اساسی بدون تجربه دشواری مالی بهرهمند شدهاند؛ و ۶۹۰ میلیون نفر دیگر در برابر اضطراریهای بهداشتی بهتر محافظت شدهاند (به کادر ۲ مراجعه شود).
با این حال، سرعت پیشرفت برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار تا سال ۲۰۳۰ کافی نیست.
در سال ۲۰۲۳ – نیمه راه تا مهلت دستیابی به اهداف توسعه پایدار – بیش از نیمی از جمعیت جهان تحت پوشش خدمات بهداشتی اساسی قرار نداشتند، در حالی که یک نفر از هر چهار نفر با دشواری مالی مواجه بود یا برای دسترسی به خدمات بهداشتی هزینههای فاجعهآمیز متحمل شد.
اگرچه ۳۰٪ از کشورها در این دو جنبه از پوشش همگانی سلامت (تحت هدف توسعه پایدار ۳، «تضمین زندگی سالم و ترویج رفاه برای همه در همه سنین») پیشرفت داشتهاند، پیشرفت کلی متوقف شده است، و هزینههای فاجعهآمیز ناشی از پرداختهای مستقیم از جیب در واقع افزایش یافته است.
بهویژه نگرانکننده است که در سطح جهانی، از سال ۲۰۱۵ تقریباً هیچ پیشرفتی در کاهش مرگومیر مادران حاصل نشده است، و نزدیک به ۳۰۰ هزار زن هر سال در دوران بارداری یا زایمان جان خود را از دست میدهند.
پیشرفت در کاهش مرگومیر کودکان کند شده است: ۵ میلیون کودک هنوز هر سال قبل از رسیدن به ۵ سالگی میمیرند و تقریباً نیمی از آنها نوزادان هستند.
با وجود افزایش شیردهی انحصاری در دهه گذشته، سوءتغذیه مادران و کودکان باعث ۴ میلیون مرگ در سال میشود. تقریباً نیمی از کل مرگومیر کودکان اکنون با سوءتغذیه مرتبط است، که تا حدی به دلیل افزایش ناامنی غذایی و قحطی است.
تا سال ۲۰۳۰، ۲۵٪ جمعیت جهان، شامل ۸۵٪ فقیرترین افراد جهان، در کشورهایی زندگی خواهند کرد که تحت تأثیر شکنندگی، درگیری یا آسیبپذیری هستند، جایی که بیشتر مرگومیر مادران و کودکان و ۷۵٪ بیماریهای همهگیر با تأثیر بالا رخ میدهد.
6 HALE
