چرا تجزیه و تحلیل شبکه های جنایی ضروری است
دکتر غلامحسین بیابانی – دانشیار گروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین
چرا تمرکز باید بر قابلیت و مزایای استفاده از تجزیه و تحلیل شبکه به منظور جلوگیری از جرم و جنایت باشد؟ چرا باید اصلاً شبکه ها را بررسی کرد؟
پاسخ ساده است: جرم بستگی به رفتار افراد در تعامل با دیگران در یک نظام اجتماعی دارد. بسیاری از جرایم به خاطر فرصت هایی که به واسطه ارتباطاتِ ما با دیگران فراهم می شود، اتفاق می افتند و در سطوح مختلف تجمع، این مسأله م تواند به عنوان تجمعات بین گروه ها، سازمان ها، سیستم ها و مکان ها در نظر گرفته شود.
پژوهش در مورد این روابط نیاز به داشتن نظریه، روش ها و تحلیل دارد که بر چگونگی تأثیر افراد بر دیگران در درون گروه، تمرکز دارد. افرادی که ما با آن ها ارتباط داریم، بر ما تأثیر می گذارند و ما نیز آن ها را تحت تأثیر قرار می دهیم.
گاهی اوقات این تأثیرات غیر مستقیم هستند. به عنوان مثال، فردی ممکن است از طریق دوستِ دوستش در مورد یک برنامه جدید که فایل های صوتی را از ویدیوهای یوتیوب حذف می کند، چیزی بیاموزد. این یک روش جدید برای انتقال اطلاعات جنایی و یا غیره نیست. در عوض، اطلاعات معمولاً از طریق شبکه ای از افراد که بسیاری از آن ها مستقیماً یکدیگر را نمی شناسند، پخش می شود.
با این مقدمه، درک این مسأله که چرا تجزیه و تحلیل شبکه – و به طور خیلی خاص تر – بررسی روابط اجتماعی (تحلیل شبکه های اجتماعی)، به سرعت تبدیل به بخشی مهم از مجموعه ابزار روش شناسی جرم شناسان و تحلیل گران شده است، آسان تر خواهد شد.
تا به امروز، کاربردهای جرم شناختی تحلیل شبکه به طور کلی بر توصیف ساختار اجتماعی متمرکز شده است، به جای آن که صراحتاً به بررس این که چگونه شبکه ها می توانند برای کاهش میزان جرائم مورد استفاده قرار گیرند، بپردازند.
در این یادداشت، ما به دنبال آن هستیم که این کار را انجام دهیم. این مقاله نشان می‌دهد که چگونه ارتباطات میان افراد، گروه ها و یا فعالیت‌ها می توانند با یک جا جمع کردن مجرمین و اهداف آن ها در سیستم های اجتماعی، باعث ایجاد فرصت های جنایی شودند. همان طور که جنایت تصادفی نیست، سیستم های اجتماعی نیز این گونه نیستند. الگوها ظهور می کنند، هم چنان که هر فرد در داخل شبکه ای از بازیگران وابسته به هم به ایفای نقش می پردازد. ما استدلال می کنیم که برای درک رفتار افراد، باید آن ها را در بستر اجتماعی وسیع مورد بررسی قرار داد.
مفاهیم پیشگیری از جرم از آن چه به آن نام جرم شناسی شبکه ای داده است، به طور قابل ملاحظه ای از طریق تعاملات مستقیم اجتماعی گسترش خواهد یافت و در حال حرکت به سمت کشف ساختار سیستم ها می باشد. بنابر این قرار دادن فرصت جرم و جنایت در یک بستر گسترده تر، یک عمل پذیرفته شده در بین محققین و متخصصین عدالت کیفری می باشد.
به عنوان مثال، فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، امکان بررسی حوادث و افراد را در ارتباط با محیط ساخته شده اشان ایجاد کرده است؛ همان طور که الگوسازی چند سطحی، مکانیسمی را برای بررسی تأثیر ویژگی های سطح گروه بر روی افراد ارائه می دهد.
یک چشم انداز شبکه، به این اکتشافِ وابستگی متقابل به واسطه گسترش دامنه ای از عوامل که می تواند به عنوان بخشی از ساختار این فرصت در نظر گرفته شود، می افزاید.
مطالعات شبکه به یک واحد مجزا از تجزیه و تحلیل محدود نمی شود (گروه ها و مکان ها می توانند مخلوط شوند)؛ الگو ها می توانند زمان، فضا، ویژگی های فردی و روابط اجتماعی را ادغام کنند و در نهایت، تکنیک های شبکه می توانند تغییرات در پویایی جریان (مثلاً اختلال در بازار دارو) را نشان دهند. به همین علت، تحلیل شبکه به سرعت در حال تبدیل به یک رویکرد ارزشمند در درک بستر موقعیتی جرم و جنایت می باشد.
کاربردهای جرم شناختی تحلیل شبکه از طیف گسترده ای برخوردار است. برای روشن شدن موضوع به مباحث مربوط به ساختار شرکت های جنایی و آلت ملعبه سازی و هم چنین انواع دیگر شبکه های جنایی مشارکتی مانند باندهای گانگستری مانند تروریسم، هک رایانه ها و قاچاق مواد مخدر به طور خلاصه، این تحقیق، ابزار شناسایی نیروهای مرکزی یا متحد کننده که شبکه های جنایی را تولید می کنند، برجسته می نماید.
مجموعه ابزار موجود، منبعی از راهبردها به منظور تعیین کانون‌های مورد توجه برای فعالیت های پیشگیری از جرم، و هم چنین روشی برای ارزیابی تلاش های ضد جرم، فراهم می کند. این امر برای این زمینه مهم است، زیرا روش های آماری رایج و سنتی برای بررسی عملیات و فرایندهای شبکه های وابسته به یکدیگر مناسب نمی باشد. بر این اساس محققان پیشگیری از جرایم موقعیتی دریافته اند که جرم تحت تأثیر بستری ست که در طول زمان و فضا تغییر می کند.
درک این که چگونه قربانیان و مجرمان در تعامل با هم هستند، برای پیشگیری از جرم، ضروری ست و روش های شبکه ای ابزارهایی هستند که از طریق آن ها می توانیم درک بهتری از ارتباط و همبستگی بین جهان اجتماعی داشته باشیم.
