تاثیر زندگی دیجیتالی در زندگی

دکتر سیدحمیدرضا اشراقی، پژوهشگر و فعال اجتماعی

در گذشته زنان خانه‌دار برای نظافت، زمان زیادی را صرف می‌کردند و با جارو‌هایی از جنس شاخ و برگ درختان منزل خود را تمیز می‌کردند. پس از ساعت‌ها فعالیت، کمر درد و خستگی نتیجه کارشان بود. با گذشت زمان، اختراع جاروبرقی به کمک این افراد آمد و فرآیند نظافت خانه را در مدت‌زمانی کوتاه‌تر و با دقت بیشتری انجام داد. البته در این مدل، یک نفر باید دستگاه را هدایت کند. با پیشرفت فناوری و تکنولوژی جارو‌های هوشمند ساخته شدند. یکی از مزیت‌های جارو‌های رباتی استقلال در عملکرد آنهاست؛ زیرا نیاز به حضور شخصی ندارند و به‌طور خودکار حرکت کرده و نظافت را انجام می‌دهند.

جارو‌های رباتی، تنها یکی از صد‌ها ابزار فناوری دیجیتال‌اند که با هدف راحت‌تر کردن زندگی انسان طراحی شده‌اند. با کمی بررسی می‌توان دریافت وابستگی انسان به فناوری و ابزار‌های دیجیتال، رشد چشم‌گیری داشته و امروزه، زندگی انسان‌ها در مسیر دیجیتالی شدن قرار گرفته است. فناوری‌های دیجیتال به حدی پیشرفت کرده‌اند که در لایه‌های مختلف زندگی انسان نفوذ کرده‌اند.

البته مشخص نیست فناوری‌های جدید به کمک زندگی انسان آمده‌اند یا در برخی موارد سلامت آنها را تهدید می‌کنند. حمیدرضا اشراقی، فعال و پژوهشگر اجتماعی و مدرس دانشگاه، در گفت‌و‌گو با آناتک گفت: انسان در سیر تکاملی خود با رویداد‌های مختلفی مواجه شده است از انقلاب کشاورزی گرفته تا انقلاب صنعتی و اکنون نیز انقلاب دیجیتال زندگی بشر را با رشدی چشمگیر و شتابی بسیار روبه‌رو کرده است به‌طوری که می‌توان گفت زندگی دیجیتال در تار و پود زندگی روزمره افراد ریشه دوانده است.

وی ادامه داد: سبک زندگی دیجیتال باعث شده میزان حضور و تمایل افراد به استفاده از ابزار‌های دیجیتال افزایش پیدا کند. این موضوع در طبقات مختلف جامعه به شکل‌های متفاوتی ظاهر می‌شود و در هر گروه، تأثیرات گوناگونی دارد.

صدای سما

کرونا عاملی برای دیجیتالی شدن زندگی انسان

این جامعه‌شناس افزود: روی‌آوردن به سبک زندگی دیجیتال از زمانی پررنگ شد که با بیماری ناشناخته‌ای به نام کرونا مواجه شدیم. کرونا برخی گروه‌های سنی را مجبور کرد تا برای انجام کارهایی، چون درس‌خواندن، برگزاری مهمانی‌های خانوادگی و برخی امور دیگر وارد فضای دیجیتال شوند.

اشراقی با اشاره به مزایا و معایب استفاده از فناوری‌های دیجیتال در زندگی روزمره افراد گفت: ارتباطات وسیع و دسترسی آسان، کمک به مباحث آموزشی، فرهنگ‌سازی و افزایش سواد رسانه‌ای از مزیت‌های دیجیتالی شدن زندگی است. از سوی دیگر، فناوری‌های دیجیتال آن‌قدر گسترش یافته‌اند که تقریباً وارد تمامی ابعاد زندگی از جمله سلامت افراد شده‌اند. ورود فناوری به خانه‌ها بسیاری از کار‌ها را تسهیل کرده است.

ربات‌ها تعاملات اجتماعی را کاهش می‌دهند

وی ادامه داد: البته باید توجه داشت که وابستگی زیاد به فناوری‌های دیجیتال باعث انزوا و کاهش تعاملات اجتماعی در افراد می‌شود. حتی در برخی موارد ممکن است از فرد، انسانی تنبل بسازد که برای انجام هر کاری، نیاز به یک ربات دارد. برای اثبات این موضوع، می‌توان کودکان و نوجوانان دوران کرونا را با قبل از شیوع پاندمی مقایسه کرد و دریافت که قبل از شیوع کرونا، این افراد موفق‌تر و تعاملات اجتماعی بیشتری داشتند.

این استاد دانشگاه توضیح داد: باید توجه داشت که خداوند توان و قدرتی به انسان عطا کرده که می‌تواند به‌راحتی از پس کارها، تصمیم‌گیری‌ها و امور روزمره خود برآید. به همین دلیل، نباید در روند دیجیتالی شدن زندگی، از قدرت اراده، فکر سالم و ارتباطات اجتماعی غافل شد.