راهبـرد جهانی سلامت برای سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸ با هدف تقویت برابری و تاب‌آوری در جهانی پرتلاطم «قسمت سوم»
در پی همه‌گیری بیماری کروناویروس4، درک تازه‌ای ایجاد شده است، از رهبران سیاسی گرفته تا مردمی که آن‌ها به آن‌ها خدمت می‌کنند، از جایگاه محوری سلامت و رفاه در توسعه اجتماعی و اقتصادی.
اگرچه اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت به‌شدت از مسیر خود خارج شده‌اند، ظرفیت‌ها و تعهدات جدید ملی و بین‌المللی می‌توانند برای احیای اقدام در راستای هدف اصلی این اهداف و تجهیز سیستم‌های بهداشتی برای پاسخگویی به انتظارات جمعیت‌ها و چالش‌های نوظهور جهان پس از اهداف توسعه پایدار به‌کار گرفته شوند.
دوره چهار ساله ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸ یک فرصت منحصر به فرد برای پیشبرد عدالت در سلامت و بازگرداندن اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت به مسیر درست فراهم می‌کند، در حالی که سیستم‌های بهداشتی را «آینده‌نگر» می‌سازد.
دستیابی به این هدف نیازمند یک دستورکار مشترک جهانی سلامت و کار مشترک در میان گروه وسیعی از ذی‌نفعان در حمایت از اقدامات دولت‌ها خواهد بود.
این سند راهبردی برای سلامت جهانی، برنامه کاری عمومی چهاردهم سازمان جهانی بهداشت، برای دوره ۲۰۲۵–۲۰۲۸ (GPW 14)، بر پایه‌ای ساخته شده است که در برنامه کاری عمومی سیزدهم، ۲۰۱۹–۲۰۲۵ گذاشته شده بود، که تأثیر قابل اندازه‌گیری در کشورها را در مرکز کار و چارچوب نتایج WHO قرار داد؛ از درس‌های آموخته شده از همه‌گیری COVID-19 و ارزیابی GPW 13 بهره میبرد (به کادر ۱ مراجعه شود) ؛ اعلامیه‌های سیاسی مرتبط با سلامت مجمع عمومی سازمان ملل را پیش میبرد؛ و مشورت‌های گسترده و مداوم با کشورهای عضو، شرکا و گروه‌های ذینفع را بازتاب می‌دهد.
این برنامه بر اصل اهداف توسعه پایدار برای «هیچ‌کس جا نماند» استوار است، و همچنین بر تعهد WHO به عدالت در سلامت، برابری جنسیتی و حق سلامت برای همه و ترویج زندگی سالم و رفاه در طول دوره زندگی.
GPW 14 تعهد WHO را که در گزارش مدیرکل درباره تمدید GPW 13 تا سال ۲۰۲۵ مطرح شده بود، پی میبرد، برای ترویج، ارائه و حفاظت از سلامت، در حالی که به تقویت کار کل اکوسیستم سلامت جهانی در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار کمک می‌کند و عملکرد سازمانی خود WHO را بهبود می‌بخشد.
بخش ۱ برنامه کاری عمومی چهاردهم زمینه جهانی نسبتاً دشوار برای دوره چهار ساله ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸ را توصیف می‌کند و صحنه را برای یک دستورکار سلامت جهانی آماده می‌سازد.
بخش ۲ هدف مشترک (ترویج، ارائه و حفاظت از سلامت)، اهداف راهبردی و نتایج مشترک GPW 14 برای کشورهای عضو، نهادهای سازمان ملل، شرکا، ذی‌نفعان و دبیرخانه در دوره ۲۰۲۵–۲۰۲۸ را ارائه می‌دهد و نظریه‌ای از تغییر را معرفی می‌کند تا توضیح دهد چگونه کار WHO و دیگران به این دستورکار کمک خواهد کرد.
بخش ۳ بیان می‌کند که دبیرخانه WHO چگونه از طریق نتایج سازمانی خود به دستورکار سلامت جهانی کمک خواهد کرد تا پیشرفت را تقویت کند و تأثیر قابل اندازه‌گیری ایجاد نماید.
بخش ۴ شرح می‌دهد که دبیرخانه WHO چگونه عملکرد خود را در دوره ۲۰۲۵–۲۰۲۸ بهینه خواهد ساخت.
در نهایت، ضمیمه، پیش‌نویس نتایج مشترک و شاخص‌های GPW 14 و همچنین پیش‌نویس نتایج سازمانی GPW 14 و دامنه شاخص‌های مرتبط با آن‌ها را ارائه می‌دهد، که شاخص‌های اخیر به عنوان بخشی از بودجه برنامه برای سال‌های ۲۰۲۶–۲۰۲۷ بیش‌تر توسعه خواهند یافت.
کادر ۱ – ارزیابی مستقل GPW 13: اطلاع‌رسانی برای یک GPW 14 بهتر
تیم ارزیابی مستقل برای GPW 13 به‌طور منظم با کمیته راهبری GPW 14 سازمان جهانی بهداشت در تعامل بود تا اطمینان حاصل شود یافته‌های در حال ظهور آن بتواند به‌صورت واقعی مورد توجه قرار گیرد و توصیه‌های اصلی آن در GPW 14 منعکس شود، با تأکید بر:
- تعیین دستورکار برای سلامت جهانی: GPW 14 اکنون یک دستورکار جهانی برای ۲۰۲۵–۲۰۲۸ ارائه می‌دهد، که از طریق مشورت گسترده با کشورهای عضو، شرکا و گروه‌های ذینفع توسعه یافته است.
- نظریه تغییر: یک نظریه تغییر فراگیر اکنون توضیح می‌دهد که چگونه کار اصلی WHO اقدام‌های مشترک لازم توسط کشورهای عضو، WHO و شرکا را برای دستیابی به اهداف راهبردی و نتایج مشترک GPW 14 ممکن می‌سازد.
- مناطق تمرکز اولویت‌دار: GPW 14 شامل تأکید بر تاب‌آوری سیستم‌های سلامت، عدالت و دسترسی سلامت جهانی، تغییرات اقلیمی و پیشگیری از بیماری‌ها در میان اولویت‌های منعکس شده در اهداف راهبردی و نتایج مشترک خود است.
- چارچوب نتایج: یک زنجیره نتایج و منطق تقویت‌شده برای GPW 14 توسعه یافته است، شامل هر دو نوع نتایج «مشترک» و «سازمانی»، شاخص‌های اندازه‌گیری بازتنظیم‌شده و شاخص‌های نتایج به‌روز شده (به ضمیمه مراجعه شود؛ خروجی‌ها در فرایند بودجه برنامه نهایی خواهند شد).
- جمع‌آوری و مدیریت داده‌ها: GPW 14 بر پایه‌های داده‌ای قوی‌تر تأکید دارد، با یک نتیجه مشخص درباره تقویت اطلاعات سلامت کشورها، داده‌ها و سیستم‌های دیجیتال و تمرکز سازمانی بر بهبود سیستم‌ها و ظرفیت‌های مدیریت داده‌های WHO برای تولید داده‌های به‌موقع، قابل اعتماد، در دسترس و قابل اقدام.
«بخش ۱
سلامت و رفاه در جهانی با پیچیدگی فزاینده»
یک جهان در حال تغییر
از زمان تصویب اهداف توسعه پایدار در سال ۲۰۱۵ و تأیید GPW 13 در سال ۲۰۱۸، جهان تغییر کرده است – و ادامه خواهد داشت به تغییر – به روش‌های بنیادی که پیامدهای عمیقی برای سلامت و رفاه انسان در هر کشور و جامعه دارد، و به‌ویژه برای فقیرترین و آسیب‌پذیرترین افراد.
سرعت تغییرات اقلیمی و تخریب محیط زیست افزایش یافته است و به یک تهدید عمده برای سلامت انسان در قرن ۲۱ تبدیل شده است. دماهای جهانی همچنان در حال افزایش است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ از ۱.۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطوح پیش از صنعتی شدن فراتر رود.
رویدادهای شدید جوی، آلودگی هوا و مواد شیمیایی، نفوذ میکروبی در رابط حیوان–انسان–محیط و بیماری‌های همه‌گیر حساس به تغییرات اقلیمی در سراسر جهان با فرکانس بیشتری رخ می‌دهند، با تأثیر نامتناسب در مناطق به‌ویژه آسیب‌پذیر، از جمله کشورهای کوچک جزیره‌ای در حال توسعه5.
مهاجرت و جابه‌جایی انسان‌ها به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده است: برآورد می‌شود ۱ میلیارد نفر انتخاب کرده‌اند مهاجرت کنند یا به‌زور جابه‌جا شده‌اند، یا در داخل کشور خود یا فراتر از آن، به دلیل نیروهای اقتصادی، محیطی، سیاسی، جنگ و سایر عوامل.
تحولات جمعیتی پویا هستند و در بسیاری از کشورها با جمعیت سالمند غالب می‌شوند، همراه با افزایش شهرنشینی در همه جا. خدمات عمومی اساسی در تلاش هستند که همگام شوند، به طوری که تقریباً ۳۰٪ جمعیت جهان به آب آشامیدنی ایمن دسترسی ندارند.
افزایش نابرابری‌ها در داخل و بین کشورها، که توسط همه‌گیری COVID-19 تشدید شد، منجر به شکاف رو به رشد در نتایج سلامت، اجتماعی و اقتصادی بین افرادی با منابع مالی و افرادی بدون آن شده است.
ژئوپولیتیک در حال تغییر است، با روابط جدید، تعادل‌های قدرت در حال جابه‌جایی و بی‌ثباتی فزاینده، افزایش قطب‌بندی، درگیری‌های جدید و تأکید فزاینده بر خودکفایی ملی و منطقه‌ای، که همکاری ملی و بین‌المللی برای پیشبرد سلامت و رفاه را بیش‌تر پیچیده کرده است.
به موازات آن، پیشرفت‌های علمی و فناوری جهان را به یک عصر علمی و دیجیتال جدید وارد کرده است، با پتانسیل عظیم برای پیشبرد توسعه انسانی، بهبود سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری و افزایش بهره‌وری، دسترسی به اطلاعات و ارائه خدمات.
4 COVID-19
5 SIDS
