الحشد الشعبی: ستون اصلی حاکمیت عراق و نفی مداخلات آمریکا
نجاح محمد علی، روزنامه‌نگار محقق در امور ایران و منطقه:
حشد الشعبی تجلی زنده اراده عراقی‌ها در مقاومت در برابر تروریسم و حفاظت از حاکمیت ملی در برابر هرگونه سلطه و مداخله خارجی است. این نیرو از دل خطر زاده شده و به نهادی دفاعی استوار تبدیل شده که عمق دولت را در لحظات فروپاشی و کوتاهی بین‌المللی نمایندگی می‌کند.
دعوت‌ها برای تضعیف وجود آن، حقیقت این را نادیده می‌گیرد که عراق هنوز با تهدیدات امنیتی پیچیده‌ای روبرو است و انحلال یا تضعیف این نیرو خلاء کشنده‌ای در صحنه ملی به جای خواهد گذاشت. در مقابل، حضور نظامی آمریکا در عراق فاقد هرگونه پوشش قانونی یا مجوز مردمی است و این حضور ناشی از محاسبات ژئوپولیتیکی است نه ضرورت‌های امنیتی، که آن را بار سنگینی کرده که ادامه آن تحت هیچ بهانه‌ای قابل قبول نیست.
وجود حشد الشعبی در صحنه عراق نیازمند توجیه نیست بلکه نیازمند مطالعه‌ای دقیق درباره نقش و جایگاه آن است. این نیروی ملی از دل نبرد دفاع از عراق برخاسته و توانسته است خطرناک‌ترین گروه‌های تروریستی را که ارتش‌های بزرگ در برابرشان ناتوان بودند، نابود کند. حشد یک عنصر موقت در معادله نیست، بلکه بخش جدایی‌ناپذیری از سازوکار بازدارندگی و حاکمیت شده و سپر ایمنی در برابر هرکسی است که بر تجزیه عراق یا تسلیم تصمیم ملی آن به فشارهای خارجی حساب می‌کند.
نقش حشد در مقابله با تروریسم:
حشد الشعبی در سال ۲۰۱۴ به عنوان پاسخی ملی برای مقابله با سازمان تروریستی «داعش» که وحدت عراق را تهدید می‌کرد، شکل گرفت. به برکت فداکاری‌های حشد، شهرهای مهمی مانند موصل و تکریت آزاد شدند که از فروپاشی دولت عراق جلوگیری کرد.
حشد بیش از ۲۳۸ هزار مبارز از اقشار مختلف مردم عراق را در بر می‌گیرد که تنوع ملی آن و نقش در تقویت وحدت ملی را نشان می‌دهد، دور از هرگونه رنگ و بوی طایفه‌ای.
نهاد ملی زیر چتر دولت:
قانون حشد الشعبی در سال ۲۰۱۶ که اکنون در حال تقویت است، هدفش سازماندهی این نیرو به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از نیروهای مسلح عراق تحت نظارت نخست‌وزیر است. این قانون کنترل دولت را تقویت می‌کند و تضمین می‌کند که حشد مطابق دستورالعمل‌های ملی عمل کند.
تأسیس آکادمی نظامی ویژه حشد نشان‌دهنده تعهد آن به توسعه حرفه‌ای توانمندی‌هایش است، که استقلال نظامی عراق از تأثیرات خارجی را افزایش می‌دهد.
حفاظت از حاکمیت ملی:
حشد الشعبی به عنوان سپر ملی برای حفاظت از عراق در برابر تهدیدات خارجی، از جمله مداخلات آمریکایی که حاکمیت کشور را نقض می‌کند، عمل می‌کند. نقش آن به حفاظت از اقلیت‌ها مانند مسیحیان و ایزدی‌ها در دشت نینوا از ظلم تروریسم نیز گسترش می‌یابد.
همکاری با ایران به عنوان کشوری همسایه، در چارچوب شراکت منطقه‌ای طبیعی برای مقابله با چالش‌های مشترک مانند تروریسم و مداخلات غربی است. این همکاری امنیت منطقه را تقویت می‌کند و به حاکمیت عراق احترام می‌گذارد.
رد اتهامات علیه حشد الشعبی:
رد اتهام «تروریسم»:
اتهاماتی که فصائل حشد را «تروریستی» می‌خواند فاقد شواهد معتبر است و هدف آن لکه‌دار کردن چهره نیروی ملی است که در شکست داعش نقش داشت. حشد نماینده مقاومت مشروع در برابر تروریسم و اشغال است.
اتهامات حمله به اقلیت‌ها، خبرنگاران یا معترضان، ادعاهای مبهمی است که توسط تحقیقات بی‌طرف پشتیبانی نشده است. برعکس، حشد به حفاظت از جوامع محلی و تقویت امنیت در مناطق آزاد شده کمک کرده است.
همکاری با ایران:
حمایت ایران از حشد الشعبی در مقابله با داعش حیاتی بود، خصوصاً زمانی که قدرت‌های غربی عراق را ترک کردند. این حمایت نمایانگر رابطه همکاری طبیعی بین دو کشور همسایه است و نه وابستگی که تبلیغ می‌شود.
حشد تحت فرماندهی دولت عراق فعالیت می‌کند و هر تصویری که آن را ابزاری ایرانی نشان دهد، تلاشی است برای تضعیف نقش ملی آن و توجیه مداخلات خارجی.
در مقابل، حضور نظامی آمریکا در عراق امروز هیچ پشتوانه قانونی یا واقعی برای ادامه خود ندارد، پس از آنکه بهانه‌های امنیتی از میان رفت و نقاب‌های سیاسی کنار زده شد. عراقی‌ها زمین خود را آزاد کردند و با خون خود نبرد با تروریسم را تعیین کردند، نه با هواپیماهای ائتلاف و نه با وعده‌های واشنگتن. ادامه حضور نیروهای آمریکایی پس از این همه نه حفاظت بلکه سرپرستی تحمیلی و اشغال پنهان است که می‌خواهد تصمیم عراق را به نفع منافع خود بازسازند نه به سود مردم عراق.
نقض حاکمیت عراق:
حضور نظامی آمریکا در عراق فاقد مجوز قانونی از پارلمان عراق است و نقض آشکار حاکمیت ملی محسوب می‌شود. تصمیم پارلمان در سال ۲۰۲۰ برای اخراج نیروهای خارجی به دلیل فشارهای آمریکایی اجرا نشد.
نیروهای آمریکایی پس از شکست داعش کمک ملموسی به ثبات عراق نکردند، بلکه با عملیات غیرقانونی مانند ترور فرماندهان النصر در ۲۰۲۰ باعث تشدید تنش‌ها شدند.
تهدیدات آمریکایی با هدف سلطه:
تهدیدات آمریکایی، مانند خروج نظامی و رها کردن عراق در مواجهه با چالش‌های تروریسم و داعش یا تحمیل تحریم‌های اقتصادی، هدفی جز مجازات عراق برای تلاش در تقویت نهادهای ملی خود ندارند. این تهدیدات رویکردی استعماری را منعکس می‌کند که می‌خواهد عراق را تحت نفوذ آمریکا نگه دارد.
اتهام اینکه سازمان حشد الشعبی «تروریسم» را تقویت می‌کند، تلاشی است برای توجیه ادامه حضور نظامی آمریکا که فاقد هرگونه دلیل استراتژیک یا اخلاقی است.
گزینه ملی و منطقه‌ای:
حشد الشعبی، با حمایت نیروهای مسلح عراق، قادر است امنیت ملی عراق را بدون نیاز به نیروهای خارجی حفظ کند. همکاری با کشورهای همسایه مانند ایران و سوریه، جایگزینی منطقه‌ای قابل اعتماد است که به حاکمیت عراق احترام می‌گذارد.
خروج نیروهای آمریکایی اجازه خواهد داد عراق حاکمیت کامل خود را بازیابد و توان دفاعی خود را به طور مستقل توسعه دهد.
پاسخ به تبعات ادعایی در صورت قانون‌گذاری حشد الشعبی::
خروج آمریکا:
خروج نیروهای آمریکایی عراق را در معرض خطر قرار نخواهد داد بلکه فرصتی برای تقویت توانمندی‌های داخلی خواهد بود. حشد الشعبی و ارتش عراق قادر به مواجهه با هرگونه چالش امنیتی هستند.
حضور آمریکا منبع تنش‌هاست و خروج آن به ثبات عراق و منطقه کمک خواهد کرد.
تحریم‌های اقتصادی:
تهدید به تحریم‌های اقتصادی یا کاهش سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی تلاش‌هایی برای تضعیف اقتصاد عراق است. عراق قادر به ایجاد شراکت‌های اقتصادی با کشورهایی مانند چین، روسیه و کشورهای منطقه برای جبران هر تأثیر منفی است.
نهادهای اقتصادی ملی مانند شرکت «المهندس» در توسعه عراق سهم دارند و هرگونه اتهام علیه آن‌ها هدفی جز تضعیف اقتصاد ملی ندارد.
بین‌المللی کردن موضوع:
تلاش‌ها برای بین‌المللی کردن مسئله حشد الشعبی بهره‌برداری سیاسی برای فشار بر عراق است. حشد جرایم خارجی مرتکب نشده بلکه در مبارزه با تروریسم فرامرزی، مانند سوریه، برای حفاظت از امنیت منطقه مشارکت داشته است.
قانون حشد موقعیت عراق را به عنوان کشوری مستقل تقویت می‌کند، که روابط آن با کشورهای همسایه را پشتیبانی و وابستگی به قدرت‌های غربی را کاهش می‌دهد.
از این رو، حشد الشعبی ستون اصلی امنیت ملی عراق است و قانون جدید آن ادغامش در نهادهای دولت را تقویت می‌کند که نشان‌دهنده تعهد عراق به افزایش حاکمیت خود است. حضور نظامی آمریکا تهدید واقعی برای ثبات عراق است که فاقد پشتوانه قانونی بوده و به منافع خارجی به زیان مردم عراق خدمت می‌کند. همکاری با ایران و کشورهای همسایه گزینه‌ای حاکمیتی است که ثبات منطقه را تقویت می‌کند، در حالی که مداخلات آمریکایی مانع اصلی پیشرفت عراق است. حمایت از حشد الشعبی حمایت از حاکمیت و استقلال عراق است.
