قلاع‌های ما از درون تهدید می‌شوند… چگونه ایران از دانشمندان هسته‌ای خود محافظت کند؟!
نجاح محمد علی، روزنامه‌نگار محقق در امور ایران و منطقه
برای توسعه یک ساختار امنیتی مؤثر و به شدت حفاظت‌شده جهت شناسایی جاسوسان و مقابله با شبکه‌های نفوذ در دستگاه‌ها و مراکز حیاتی ایران، با در نظر گرفتن ماهیت دستگاه‌های امنیتی ایران و همتایان آن‌ها در رژیم صهیونیستی نامشروع، جنگ اخیر بین این دو، و همچنین ویژگی‌های مذهبی هر یک (جمهوری اسلامی در ایران و رژیم یهودی در فلسطین)، باید رویکردی جامع اتخاذ شود که بر تقویت امنیت داخلی، حفاظت از دانشمندان هسته‌ای، و مقابله با نفوذهای اطلاعاتی تمرکز دارد. دیدگاه زیر پیشنهادهای عملی و مستقیم برای دستیابی به این اهداف ارائه می‌دهد، بر اساس تحلیل وضعیت کنونی:
1. درک ماهیت دستگاه‌های امنیتی ایران:
دستگاه‌های امنیتی ایران به ساختاری پیچیده وابسته‌اند که شامل اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزارت اطلاعات (وجا)، و واحدهای امنیتی تخصصی وابسته به ارتش و امنیت داخلی (پلیس) می‌شود.
سپاه پاسداران نقش مرکزی در حفاظت از منافع استراتژیک، از جمله تأسیسات هسته‌ای، ایفا می‌کند. با این حال، حملات صهیونیستی اخیر در ژوئن 2025 نقاط ضعفی در هماهنگی بین این دستگاه‌ها، به‌ویژه در مقابله با عملیات نفوذ و ترورهای دقیق انجام‌شده توسط موساد، آشکار کرد.
تمرکز ایران بر نظارت داخلی، توانایی آن را برای شناسایی پیش‌فعال تهدیدات سایبری و انسانی خارجی تضعیف کرده است، که نیازمند بازسازی اولویت‌های امنیتی است.
رژیم صهیونیستی:
رژیم صهیونیستی به دستگاه موساد برای اطلاعات خارجی، شاباک (شین‌بت) برای امنیت داخلی، و واحد 8200 برای اطلاعات سایبری وابسته است. این دستگاه‌ها با هماهنگی بالا و یکپارچگی با نیروهای نظامی، بر عملیات پیش‌فعال و نفوذ عمیق تمرکز دارند. عملیات «شیر برخاسته» (ژوئن 2025) توانایی‌های موساد در جذب عوامل در داخل ایران و اجرای عملیات دقیق، مانند ترور فرماندهان نظامی و دانشمندان هسته‌ای، را نشان داد.
ویژگی مذهبی یهودی رژیم صهیونیستی انسجام داخلی را تقویت کرده و سیاست‌های تهاجمی آن را به عنوان بخشی از «دفاع از موجودیت» توجیه می‌کند، که به دستگاه‌های امنیتی آن اختیارات گسترده‌ای برای عملیات برون‌مرزی می‌دهد.
ویژگی مذهبی:
ایران، به عنوان جمهوری اسلامی، به ایدئولوژی دینی برای بسیج منابع انسانی و حفاظت از نظام وابسته است. اما این ویژگی از مدت‌ها پیش از طریق تهاجم فرهنگی برای جداسازی عقیده دینی از دولت هدف قرار گرفته است، که ممکن است انعطاف‌پذیری در مقابله با تهدیدات غیرمتعارف مانند جنگ سایبری یا نفوذ انسانی را محدود کند.
رژیم صهیونیستی از ویژگی مذهبی یهودی برای تقویت وحدت داخلی و جذب جاسوسان در خارج از طریق قانون بازگشت بهره میبرد، که هر فرد متولد از مادر یهودی را «اسرائیلی» می‌داند، حتی اگر خارج از فلسطین ساکن باشد. با این حال، این رژیم با چالش‌های چندنژادی و نژادپرستی مواجه است که آن را در حفاظت از زیرساخت‌های غیرنظامی ضعیف می‌کند، همان‌طور که شکایت‌ها از وضعیت بد پناهگاه‌ها در جریان حملات ایران نشان داد.
دیدگاه پیشنهادی برای فعال‌سازی یک ساختار امنیتی ویژه و به شدت حفاظت‌شده 1. اصلاح و توسعه ساختار شورای هماهنگی اطلاعات
تقویت استقلال و کارایی:
بازسازی شورای هماهنگی اطلاعات برای کاهش تداخل بوروکراتیک بین دستگاه‌های امنیتی ایران (مانند اطلاعات سپاه، ارتش، و پلیس). پیشنهاد می‌شود واحدی هماهنگ‌کننده مرکزی و دائمی تحت نظارت مستقیم وزیر اطلاعات یا دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح، با تفویض اختیار از رهبر انقلاب، ایجاد شود تا تصمیم‌گیری سریع در زمان بحران‌ها تضمین گردد.
کاهش تعداد اعضای شورا به پنج عضو اصلی (وزیر اطلاعات، مسئول اطلاعات سپاه، مسئول اطلاعات ارتش، وزیر کشور، و نماینده شورای عالی امنیت ملی) برای تسریع در تصمیم‌گیری و کاهش خطر نشت اطلاعات.
گسترش دامنه نظارت سایبری:
تقویت نقش شورا در نظارت بر فضای سایبری از طریق ایجاد بخشی تخصصی برای امنیت سایبری در وزارت اطلاعات، با تمرکز بر حفاظت از تأسیسات هسته‌ای و زیرساخت‌های حیاتی (مانند بانک‌ها و نیروگاه‌ها) در برابر حملات ویروسی، مشابه حمله «استاکس‌نت» پیشین.
همکاری با احتیاط بسیار با کارشناسان کشورهای متحد (مانند چین و روسیه) برای توسعه سیستم‌های پیشرفته حفاظت سایبری، با تمرکز بر شناسایی نفوذ الکترونیکی و تعیین منشأ حملات.
مدیریت بحران:
فعال‌سازی کمیته مدیریت بحران وابسته به شورا برای آمادگی جهت پاسخ فوری به تهدیدات، مانند ترورها یا حملات به تأسیسات هسته‌ای. پیشنهاد می‌شود تمرین‌های دوره‌ای برای شبیه‌سازی سناریوهایی مانند آنچه موساد در ژوئن 2025 اجرا کرد، انجام شود.
2. حفاظت از دانشمندان هسته‌ای
برنامه حفاظت شخصی اختصاصی:
ایجاد واحدی امنیتی ویژه و جدید با کنار گذاشتن کامل عناصر قدیمی، وابسته به وزارت اطلاعات، برای حفاظت از دانشمندان هسته‌ای، با آموزش افراد آن در تکنیک‌های ضدترور (مانند آنچه علیه سردار شادمانی استفاده شد). این حفاظت شامل:
-استفاده از خودروهای زره‌پوش و مسیرهای جابه‌جایی متغیر.
-ممنوعیت استفاده از دستگاه‌های هوشمند غیرامن و کاهش حضور عمومی.
-تأمین سیستم‌های نظارتی پیشرفته در محل اقامت آن‌ها با استفاده از فناوری‌های تشخیص چهره و دوربین‌های حرارتی.
-انتقال دانشمندان کلیدی به مکان‌های امن زیرزمینی در دوره‌های تشدید تنش، با تأمین هویت‌های جایگزین.
امن‌سازی تأسیسات هسته‌ای:
تقویت دفاع هوایی در اطراف تأسیسات مانند نطنز و فردو با سیستم‌های مدرن (مانند اس-400 یا سیستم‌های ایرانی توسعه‌یافته مانند باور-373)، همراه با افزودن سیستم‌های پارازیت الکترونیکی برای فریب پهپادها و موشک‌ها.
گسترش زیرساخت‌های زیرزمینی برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر حملات هوایی، همراه با توسعه سیستم‌های هشدار زودهنگام مبتنی بر هوش مصنوعی برای شناسایی تهدیدات هوایی و سایبری.
برنامه بررسی وفاداری:
انجام بررسی‌های امنیتی سختگیرانه و دوره‌ای برای کارکنان برنامه هسته‌ای، شامل آزمایش‌های تشخیص دروغ و تحلیل رفتار با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی.
ارائه مشوق‌های مالی و اجتماعی (مانند مسکن و آموزش برای خانواده‌های دانشمندان) برای تقویت وفاداری و کاهش خطر جذب توسط دستگاه‌های خارجی.
3. مقابله با نفوذ و جاسوسان
ایجاد واحد ضدجاسوسی:
ایجاد واحدی تخصصی در وزارت اطلاعات برای شناسایی و انهدام شبکه‌های نفوذ، با تمرکز بر کشف عوامل دوگانه در دستگاه‌های امنیتی و هسته‌ای. پیشنهاد می‌شود این واحد مستقل از سایر دستگاه‌ها باشد تا از نشت اطلاعات جلوگیری شود و تحت نظارت مستقیم وزیر اطلاعات فعالیت کند.
استفاده از فناوری‌های تحلیل داده‌های کلان (Big Data) برای ردیابی ارتباطات مشکوک، حرکات مالی، و سفرهای غیرموجه افراد در جایگاه‌های حساس.
تقویت توانمندی‌های سایبری:
توسعه واحدی سایبری پیشرفته مشابه واحد 8200 اسرائیل، وابسته به سپاه یا وزارت اطلاعات، با تمرکز بر:
شناسایی حملات سایبری به برنامه هسته‌ای و زیرساخت‌های حیاتی.
اجرای عملیات سایبری تهاجمی برای مختل کردن شبکه‌های جاسوسی اسرائیل، مانند نفوذ به پایگاه‌های داده موساد.
سرمایه‌گذاری در دیوارهای آتش پیشرفته و سیستم‌های تشخیص نفوذ، همراه با آموزش کادرها در تکنیک‌های جنگ سایبری مدرن.
مقابله با شبکه‌های نفوذ داخلی:
راه‌اندازی کمپین اطلاعاتی گسترده برای شناسایی عوامل محلی، به‌ویژه در مناطق مرزی یا در میان اقوام (مانند کردها و بلوچ‌ها)، جایی که گزارش‌های قبلی وجود سلول‌های اسرائیلی در استان‌هایی مانند چهارمحال و بختیاری را نشان داده است.
استفاده از دفتر عملیات فریب سپاه برای تغذیه دشمن با اطلاعات گمراه‌کننده، که به کشف عوامل دوگانه کمک می‌کند.
4. تقویت هماهنگی با شورای عالی امنیت ملی
ایجاد کانال ارتباطی مستقیم بین شورای هماهنگی اطلاعات و شورای عالی امنیت ملی برای اطمینان از همخوانی سیاست‌های امنیتی با اولویت‌های ملی.
مشارکت شورای عالی در بررسی انتصابات کلیدی در دستگاه‌های امنیتی، با تمرکز بر انتخاب افراد با وفاداری اثبات‌شده و پیشینه پاک.
توسعه طرح اضطراری مشترک بین دو شورا برای پاسخ به تهدیدات خارجی، مانند حملات صهیونیستی، شامل اقدامات فوری برای حفاظت از دارایی‌های حیاتی.
5. تقویت امنیت فیزیکی و روحیه ملی
امنیت فیزیکی:
ایجاد مناطق امنیتی بسته در اطراف تأسیسات حیاتی (هسته‌ای و نظامی) با نقاط بازرسی متعدد و سیستم‌های نظارتی مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته، با احتیاط از نفوذ در آن‌ها.
آموزش تیم‌های امنیتی برای پاسخ سریع به تهدیدات، همراه با شبیه‌سازی دوره‌ای سناریوهای ترور یا حملات سایبری.
تقویت روحیه ملی:
بهره‌برداری از ویژگی اسلامی جمهوری اسلامی برای تقویت وفاداری ملی، از طریق کمپین‌های رسانه‌ای که بر مقاومت در برابر «دشمن صهیونیستی» و اهمیت حفاظت از برنامه هسته‌ای به عنوان بخشی از هویت ملی تأکید دارند.
سازمان‌دهی برنامه‌های آموزشی برای کادرهای امنیتی و دانشمندان با تمرکز بر مقابله با جنگ روانی و جذب خارجی، با بهره‌گیری از تجربیات دفتر عملیات فریب.
6. همکاری بین‌المللی
تقویت همکاری با متحدان مانند روسیه و چین برای دستیابی به فناوری‌های دفاعی و سایبری پیشرفته، از جمله سیستم‌های دفاع هوایی و نرم‌افزارهای ضدجاسوسی.
تبادل تجربه با نیروهای متحد، مانند حزب‌الله، در مقابله با تاکتیک‌های اسرائیلی، به‌ویژه در زمینه عملیات ضداطلاعاتی.
7. مواجهه با چالش‌ها
محدودیت‌های مالی: ایجاد صندوق اضطراری اختصاصی برای تأمین مالی امنیت سایبری و حفاظت از تأسیسات حیاتی، با تخصیص بخشی از بودجه دفاعی به این منظور.
تنش‌های داخلی: تقویت نظارت بر اقوام با احتیاط، با تمرکز بر ادغام آن‌ها در جامعه از طریق برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی برای کاهش احتمال جذب توسط دستگاه‌های خارجی. باید بر بازسازی مناطق موسوم به «محروم» تمرکز کرد. این اصطلاح باید با بازسازی چشمگیر حذف شود. به خوزستان و سیستان و بلوچستان توجه ویژه‌ای شود.
فناوری پیشرفته: سرمایه‌گذاری در آموزش کادرهای محلی و توسعه فناوری‌های امنیتی بومی برای کاهش وابستگی به خارج.
دیدگاه جامع برای تقویت نگهداری دستگاه‌های امنیتی ایران و حفاظت از دانشمندان هسته‌ای، باید یک ساختار امنیتی متمرکز و به شدت حفاظت‌شده فعال شود که مبتنی بر موارد زیر باشد:
-اصلاح شورای هماهنگی اطلاعات برای کارایی و استقلال بیشتر.
-حفاظت از دانشمندان و تأسیسات هسته‌ای با سیستم‌های امنیتی فیزیکی و سایبری پیشرفته.
-مقابله با نفوذ از طریق واحد اطلاعاتی ضدجاسوسی تخصصی و تقویت توانمندی‌های سایبری.
-تقویت هماهنگی با شورای عالی امنیت ملی برای اطمینان از همخوانی سیاست‌ها.
-بهره‌برداری از ویژگی اسلامی برای تقویت وفاداری ملی و مقابله با جنگ روانی.
-راه‌اندازی پروژه‌های اقتصادی عظیم در مناطق مثل خوزستان ، سیستان بلوشستان ، کردستان ،…
این دیدگاه از نقاط قوت ساختار کنونی (مانند نقش رهبر انقلاب و تعدد دستگاه‌ها) بهره میبرد و نقاط ضعف آشکارشده در جنگ اخیر را برطرف می‌کند، که به ایران امکان می‌دهد تهدیدات صهیونیستی و بین‌المللی را با کارایی بیشتری مقابله کند.
