جنایات رژیم صهیونیستی علیه بیمارستان‌های غزه و پاسخ ایران به مراکز نظامی آن
نجاح محمد علی، روزنامه‌نگار محقق در امور ایران و منطقه
حمله به مراکز درمانی مانند بیمارستان‌ها نقض آشکار قوانین بین‌المللی بشردوستانه، به‌ویژه کنوانسیون‌های ژنو است که هدف قرار دادن تأسیسات غیرنظامی، از جمله بیمارستان‌ها، را ممنوع می‌کند، مگر در موارد استثنایی که استفاده نظامی از آن‌ها اثبات شود.
در زمینه جنگ رژیم اشغالگر قدس شریف علیه نوار غزه، گزارش‌های بین‌المللی متعددی حملات سیستماتیک به بیمارستان‌های فلسطینی را مستند کرده‌اند که منجر به تخریب زیرساخت‌های بهداشتی و تشدید بحران انسانی شده است.
در مقابل، حملات اخیر ایران به اهداف نظامی رژیم صهیونیستی، از جمله مراکز فرماندهی، کنترل و اطلاعات (C4I و C4ISR) در مجتمع فناوری «گاف‌یام»، بحث‌های گسترده‌ای را درباره ماهیت این اهداف و ادعاهای رژیم صهیونیستی مبنی بر استفاده از تأسیسات غیرنظامی، مانند بیمارستان سوروکا، به‌عنوان سپر انسانی برانگیخته است.
این تحقیق، جنایات رژیم صهیونیستی علیه بیمارستان‌های فلسطینی را بررسی می‌کند، با تمرکز بر زمینه گسترده‌تر درگیری، و هدف‌گیری ایران از مراکز نظامی حساس رژیم صهیونیستی را تحلیل می‌کند، با استناد به گزارش‌های معتبر و بیانیه‌های رسمی.
بخش اول: جنایات رژیم صهیونیستی علیه بیمارستان‌های فلسطینی
۱. زمینه کلی
از زمان آغاز جنگ رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه در پی عملیات «طوفان الاقصی» که توسط جنبش حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ اجرا شد، بخش بهداشت فلسطین با حملات بی‌سابقه‌ای مواجه شده است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، صدها حمله به تأسیسات بهداشتی در غزه و کرانه باختری ثبت شده که منجر به کشته شدن صدها نفر از کارکنان بخش بهداشت و زخمی شدن هزاران غیرنظامی شده است. تا اکتبر ۲۰۲۴، این سازمان گزارش داد که ۹۴ درصد بیمارستان‌های غزه یا تخریب شده‌اند یا آسیب‌های جدی دیده‌اند، به‌طوری که تنها چهار بیمارستان از ۳۶ بیمارستان به‌صورت جزئی فعال باقی مانده‌اند.
۲. برجسته‌ترین حوادث مستند شده
کشتار بیمارستان الاهلی العربی (معمدانی): در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۳، محوطه بیمارستان الاهلی العربی در محله الزیتون غزه مورد حمله هوایی رژیم اشغالگر قدس شریف قرار گرفت که منجر به کشته شدن بین ۲۰۰ تا ۴۷۱ غیرنظامی، عمدتاً زنان و کودکان آواره، شد. رژیم صهیونیستی مسئولیت خود را انکار کرد و ادعا کرد که انفجار ناشی از موشک ناکام جنبش جهاد اسلامی بود، اما شواهد ارائه‌شده توسط رژیم قاطع نبود و جهاد اسلامی این اتهامات را رد کرد و تأکید کرد که از بیمارستان‌ها به‌عنوان پایگاه نظامی استفاده نمی‌کند.
بیمارستان الشفاء: مجتمع پزشکی الشفاء، بزرگ‌ترین بیمارستان غزه، شاهد تهاجمات مکرر نیروهای رژیم صهیونیستی بود. در نوامبر ۲۰۲۳، نیروها بخش‌هایی از بیمارستان را تخریب کردند، برق و اینترنت را قطع کردند که منجر به مرگ بیماران در بخش‌های مراقبت ویژه و نوزادان تازه متولدشده شد. همچنین مدیر بیمارستان، دکتر محمد ابوسلمیه، همراه با تعدادی از کادر پزشکی بازداشت شدند.
بیمارستان کمال عدوان: در دسامبر ۲۰۲۴، نیروهای رژیم صهیونیستی بیمارستان کمال عدوان در بیت لاهیا را به آتش کشیدند، پس از تهاجم و ارتکاب کشتاری که منجر به مرگ ۵۰ نفر، از جمله پنج نفر از کادر پزشکی، شد. این نیروها بیماران و کادر پزشکی را مجبور کردند در سرمای شدید لباس‌های خود را درآورند و به مکانی نامعلوم منتقل شدند.
بیمارستان اندونزیایی: بیمارستان اندونزیایی مورد حملات شدید، از جمله بمباران مستقیم توسط رژیم کودک‌کش قرار گرفت که منجر به کشته شدن ۱۲ نفر و تخریب بخش‌های بزرگی از آن شد. همچنین نیروهای رژیم در نوامبر ۲۰۲۳ محاصره کاملی بر این بیمارستان اعمال کردند که مانع از رسیدن تجهیزات پزشکی شد.
بیمارستان ناصر: گزارش‌ها حاکی از آن است که نیروهای رژیم صهیونیستی به غیرنظامیان داخل بیمارستان تیراندازی کردند و بیماران را از آب، غذا و دارو محروم کردند که منجر به مرگ‌های قابل پیشگیری، از جمله کودکان وابسته به دیالیز، شد.
۳. نقض قوانین
بر اساس گزارش‌های دیده‌بان حقوق بشر و سازمان بهداشت جهانی، این حملრ
حمله‌ها جنایات جنگی مطابق با قوانین بین‌المللی بشردوستانه محسوب می‌شوند، زیرا هدف قرار دادن یا تخریب عمدی بیمارستان‌ها ممنوع است، مگر اینکه مشارکت فعال آن‌ها در عملیات نظامی با تناسب با خسارات جانبی اثبات شود. رژیم صهیونیستی ادعا کرد که برخی بیمارستان‌ها، مانند الشفاء، به‌عنوان مراکز فرماندهی حماس استفاده می‌شوند، اما سازمان‌های حقوق بشری، از جمله دیده‌بان حقوق بشر، تأکید کردند که شواهد کافی برای حمایت از این ادعاها وجود ندارد.
۴. پیامدهای انسانی
حملات به بیمارستان‌ها منجر به موارد زیر شد:
تخریب زیرساخت‌های بهداشتی: تا فوریه ۲۰۲۴، تمامی بیمارستان‌های غزه یا تخریب شده یا به دلیل کمبود سوخت و تجهیزات از کار افتاده بودند.
کشته شدن کارکنان بهداشتی: سازمان بهداشت جهانی مرگ ۷۲۷ نفر از کارکنان بهداشتی و زخمی شدن ۹۳۳ نفر دیگر را تا ژوئن ۲۰۲۴ مستند کرد.
بحران انسانی: محاصره اعمال‌شده توسط رژیم صهیونیستی، شامل قطع برق، آب و سوخت، بحران را تشدید کرد و بیمارستان‌ها را از درمان بیماران یا انجام جراحی‌ها ناتوان ساخت.
۵. واکنش‌های بین‌المللی
سازمان بهداشت جهانی: حملات به بیمارستان‌ها را محکوم کرد و خواستار حفاظت از تأسیسات بهداشتی شد.
دیوان کیفری بین‌المللی: کریم خان، دادستان کل، بر لزوم تحقیق درباره هدف قرار دادن بیمارستان‌ها به‌عنوان جنایات جنگی احتمالی تأکید کرد.
سازمان‌های حقوق بشری: دیده‌بان حقوق بشر و پزشکان بدون مرز این حملات را «بی‌توجهی کامل به حفاظت از مأموریت‌های پزشکی» توصیف کردند.
بخش دوم: هدف‌گیری ایران از مراکز فرماندهی و کنترل رژیم صهیونیستی
۱. جزئیات حمله ایران
در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۵، ایران اعلام کرد که حمله موشکی دقیقی را انجام داده که مراکز فرماندهی، کنترل و اطلاعات نظامی (IDF C4I و C4ISR) در مجتمع فناوری «گاف‌یام» در نزدیکی بیمارستان سوروکا در بئرشبع را هدف قرار داده است. به گفته وزیر امور خارجه ایران، اهداف شامل موارد زیر بود:
مقر فرماندهی و کنترل (C4I): مرکزی که شامل سیستم‌های فرماندهی دیجیتال و عملیات سایبری است.
پایگاه اطلاعات نظامی: که میزبان هزاران سرباز بوده و برای هماهنگی عملیات اطلاعاتی و شناسایی استفاده می‌شود.
ایران تأکید کرد که این حمله تنها تأسیسات نظامی را هدف قرار داده و خسارات سطحی واردشده به بخش‌هایی از بیمارستان سوروکا نتیجه موج انفجار بوده است، و اشاره کرد که بیمارستان عمدتاً برای درمان سربازان رژیم صهیونیستی که در جنگ غزه دخیل بودند، استفاده می‌شود.
۲. ادعاهای رژیم صهیونیستی
رژیم صهیونیستی ادعا کرد که حمله ایران بیمارستان سوروکا را هدف قرار داده و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، این حمله را «جنایت جنگی» توصیف کرد. با این حال، اظهارات رسانه‌های عبری که به وجود یک پایگاه نظامی مخفی در زیر بیمارستان اشاره داشتند، بحث‌های گسترده‌ای را برانگیخت. این ادعاها روایت ایران مبنی بر استفاده از بیمارستان به‌عنوان سپر انسانی برای حفاظت از مراکز نظامی حساس را تقویت کرد.
۳. تحلیل حقوقی
قوانین بین‌المللی: هدف قرار دادن تأسیسات غیرنظامی، از جمله بیمارستان‌ها، ممنوع است، مگر اینکه برای اهداف نظامی استفاده شوند. اگر ثابت شود که بیمارستان سوروکا میزبان مراکز فرماندهی نظامی بوده، ممکن است هدف مشروعی تلقی شود، اما خسارات جانبی باید با دستاوردهای نظامی متناسب باشد.
پاسخ ایران: ایران تأکید کرد که حمله به تأسیسات نظامی محدود بوده و خسارات واردشده به بیمارستان غیرعمدی بوده است. این با قوانین بین‌المللی سازگار است اگر اهداف صرفاً نظامی باشند، اما نبود شواهد مستقل، هر دو روایت (ایران و رژیم صهیونیستی) را مورد مناقشه قرار می‌دهد.
۴. واکنش‌ها
کانال ششم اسپانیا (@laSextaTV): به‌شدت از نتانیاهو انتقاد کرد و به تناقض در توصیف او از حمله ایران به‌عنوان جنایت جنگی در حالی که رژیم صهیونیستی ۹۴ درصد بیمارستان‌های غزه را تخریب کرده، اشاره کرد. این کانال اظهارات او را در پرتو اتهامات نسل‌کشی در غزه «مضحک» توصیف کرد.
ایدان لاندو: این آکادمیک از روایت دولت رژیم صهیونیستی تمسخر کرد و اشاره کرد که رژیم نه‌تنها بیمارستان‌های غزه را هدف قرار داده، بلکه مدارس، دانشگاه‌ها و زیرساخت‌های غیرنظامی را نیز تخریب کرده است.
ناظران بین‌المللی: برخی معتقدند که انتخاب ایران برای هدف قرار دادن یک هدف حساس نزدیک به بیمارستان، «تشدید حساب‌شده» برای ایجاد سردرگمی داخلی در رژیم صهیونیستی و نشان دادن ضعف دفاع هوایی آن بود.
۵. پیامدهای استراتژیک
ایران: این حمله منعکس‌کننده استراتژی ایران برای پاسخ به حملات رژیم صهیونیستی به اهداف ایرانی، مانند تأسیسات هسته‌ای نطنز و اصفهان و ترور دانشمندانش، است.
رژیم صهیونیستی: استفاده رژیم از روایت بیمارستان ممکن است بخشی از جنگ روانی برای به تصویر کشیدن ایران به‌عنوان متجاوز به غیرنظامیان باشد، در حالی که از پذیرش وجود اهداف نظامی حساس نزدیک بیمارستان خودداری می‌کند.
شواهد نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی حملات سیستماتیک به بیمارستان‌های فلسطینی در غزه انجام داده که منجر به تخریب بخش بهداشت و تشدید بحران انسانی شده است، نقض‌هایی که به‌عنوان جنایات جنگی مطابق با قوانین بین‌المللی تلقی می‌شوند.
در مقابل، ایران مراکز نظامی حساس رژیم صهیونیستی، مانند مجتمع «گاف‌یام»، را هدف قرار داد، اما خسارات جانبی ادعاشده به بیمارستان سوروکا بحث‌هایی را درباره استفاده رژیم صهیونیستی از بیمارستان به‌عنوان سپر انسانی برانگیخت.
یادداشت: این تحقیق بر منابع معتبر استوار است، اما برخی اطلاعات، به‌ویژه درباره حمله ایران، به دلیل نبود تحقیقات مستقل، کاملاً تأیید نشده باقی مانده است.
