پهپاد انتحاری ایرانی “آرش-2”

نجاح محمد علی، روزنامه‌نگار محقق در امور ایران و منطقه‌

پهپاد انتحاری ایرانی “آرش-2” یکی از برجسته‌ترین سلاح‌های پیشرفته در زرادخانه نیروهای مسلح ایران است که به دلیل توانایی‌های پیشرفته و برد بلند خود، شهرتی گسترده به‌عنوان یکی از خطرناک‌ترین پهپادهای انتحاری جهان کسب کرده است. این پهپاد توسط صنایع دفاعی ایران، به‌ویژه ارتش ایران، طراحی شده است تا ابزاری استراتژیک برای هدف‌گیری دقیق اهداف دوربرد باشد، با تمرکز بر تقویت توان بازدارندگی در برابر دشمنان ایران، به‌ویژه رژیم اشغالگر کودک‌کش. در ادامه، شرح جامعی از قابلیت‌ها و کاربردهای آن بر اساس اطلاعات موجود ارائه شده است:

صدای سما

مشخصات پهپاد “آرش-2” و قابلیت‌های فنی آن

• برد عملیاتی:
  “آرش-2” دارای بردی تا 2000 کیلومتر است که آن را به طولانی‌ترین برد در میان پهپادهای انتحاری جهان تبدیل می‌کند. این برد به آن امکان می‌دهد تا اهدافی در عمق رژیم اشغالگر، مانند یافا و حیفا اشغالی، را از فواصل بسیار دور، چه از خاک ایران و چه از طریق متحدان محور مقاومت در منطقه، هدف قرار دهد.
• موتور و سرعت:
  این پهپاد مجهز به موتور پیستونی مدل MD550 یا MDSO-4-520 Tempest با قدرت 50 اسب بخار است که به آن امکان دستیابی به حداکثر سرعت 185 کیلومتر در ساعت را می‌دهد. این سرعت، هرچند در مقایسه با جنگنده‌ها بالا نیست، برای اجرای ماموریت‌هایش به دلیل طراحی متمرکز بر مخفی‌کاری و دقت کافی است.
• ابعاد و طراحی:
  طول پهپاد حدود 4.5 متر و عرض بال‌های آن حدود 4 متر است که طراحی آیرودینامیکی به آن می‌بخشد و سطح مقطع راداری (Radar Cross Section) را کاهش می‌دهد و توانایی مخفی‌کاری در برابر رادارها را افزایش می‌دهد.
  طراحی آن مشابه پهپاد “کیان-2” است، اما با بهبودهای قابل توجه در قابلیت‌های فنی نسبت به نسخه قبلی “آرش-1” که برد آن تنها 150 کیلومتر بود.
• بار جنگی:
  “آرش-2” مجهز به کلاهک جنگی با وزن 150 کیلوگرم است که توانایی تخریب بالایی به آن می‌دهد و قادر است اهداف نظامی حساس مانند پایگاه‌ها، مراکز فرماندهی یا زیرساخت‌های استراتژیک را هدف قرار دهد.
  این پهپاد مجهز به سیستم‌های هدایت پیشرفته، شامل حسگرهای نوری و الکترواپتیکال (Infrared and Electro-Optical Seekers)، است که امکان هدف‌گیری دقیق اهداف ثابت و متحرک را فراهم می‌کند و قابلیت بازبینی اطلاعات هدف چندین بار قبل از حمله نهایی را دارد.
• سیستم‌های پرتاب:
  این پهپاد از سکوهای نصب‌شده روی کامیون‌ها یا با استفاده از پرتابگرهای کمکی جت (JATO) پرتاب می‌شود که انعطاف‌پذیری بالایی در استقرار و عملیات در زمین‌های متنوع، چه در مناطق کوهستانی و چه صحرایی، فراهم می‌کند.
  طراحی آن امکان پرتاب به‌صورت گروهی (Swarms) را فراهم می‌کند که کارایی آن را در اشباع دفاع هوایی دشمن و سردرگم کردن آن افزایش می‌دهد.
• قابلیت‌های مخفی‌کاری:
  “آرش-2” به دلیل استفاده از مواد جاذب رادار و طراحی با سطح مقطع راداری پایین، توانایی فرار از رادارها را دارد که شناسایی و رهگیری آن را برای سیستم‌های دفاع هوایی دشمن، مانند “گنبد آهنین”، دشوار می‌کند.

کاربرد عملیاتی و استقرار علیه رژیم اشغالگر

• تاریخ ورود به خدمت:
  “آرش-2” به‌طور رسمی در سال 2020 وارد خدمت ارتش ایران شد و برای اولین بار در مانورهای نظامی در ژانویه 2021 رونمایی شد، جایی که از سواحل مکران پرتاب شد و هدفی را در استان سمنان پس از طی مسافت 1400 کیلومتر با دقت اصابت کرد.
  تا 13 ژوئن 2025، گزارش‌های ایرانی حاکی از آن بود که این پهپاد ماموریت‌های عملیاتی خود را با دقت علیه اهدافی در سرزمین‌های اشغالی آغاز کرده است که نشان‌دهنده ورود آن به مرحله استفاده فعال در درگیری‌ها است.
• اهداف احتمالی:
  سرلشکر کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران، در سپتامبر 2022 اعلام کرد که “آرش-2” به‌طور خاص برای هدف قرار دادن اهدافی در یافا و حیفا اشغالی در صورت بروز درگیری نظامی با رژیم اشغالگر طراحی شده است.
  اهداف احتمالی شامل مراکز فرماندهی نظامی (مانند مقر “کریا” در یافا اشغالی)، پایگاه‌های هوایی (مانند پایگاه نفاتیم) و تاسیسات حساس مانند مراکز تحقیقات نظامی یا زیرساخت‌های اقتصادی است.
• نقش در عملیات “وعده صادق 3”:
  در 13 ژوئن 2025، “آرش-2” در پنج موج تهاجمی مشارکت داشت که شامل بیش از 300 موشک بالستیک و 200 پهپاد بود و مکان‌های استراتژیک در رژیم اشغالگر را هدف قرار داد. این عملیات در پاسخ به حملات صهیونیستی به تاسیسات هسته‌ای ایران بود که منجر به شهادت فرماندهان و دانشمندان برجسته شد.
  این پهپاد با استفاده از گروه‌های پرشمار و فناوری مخفی‌کاری، موفق به نفوذ به دفاع “گنبد آهنین” شد و اهداف نظامی در یافا و حیفا اشغالی، از جمله یک مرکز تحقیقات نظامی و مقر “کریا” را هدف قرار داد.
• نقش در جنگ روانی:
  ایران از “آرش-2” به‌عنوان بخشی از استراتژی جنگ روانی استفاده کرد و علناً قابلیت‌های آن را اعلام کرد تا ترس را در صفوف رژیم اشغالگر برانگیزد، با تأکید بر توانایی آن در هدف‌گیری دقیق اهداف دوربرد. این اعلام، رهبری رژیم را سردرگم کرد، به‌ویژه با توجه به سانسور رسانه‌ای که برای پنهان کردن خسارات اعمال کردند.

صدای سما

مقایسه با پهپادهای دیگر

• مقایسه با شاهد-136:
  برخلاف “شاهد-136″، که پهپادی انتحاری نسبتاً ساده با برد 2500 کیلومتر و بار جنگی 50 کیلوگرم است، “آرش-2” با بار جنگی بیشتر (150 کیلوگرم) و سیستم‌های هدایت پیشرفته‌تر، برای هدف‌گیری استراتژیک اهداف دوربرد مناسب‌تر است.
  “آرش-2” توسعه‌ای از “آرش-1” است، در حالی که “شاهد-136” عمدتاً برای حملات گروهی به منظور اشباع دفاع هوایی استفاده می‌شود.
• مقایسه با پهپادهای دیگر:
  در مقایسه با پهپاد “مهاجر-10″، که دارای برد 2000 کیلومتر و بار جنگی تا 300 کیلوگرم است، “آرش-2” بر دقت بالا و مخفی‌کاری تمرکز دارد که آن را برای هدف‌گیری مکان‌های حساس کارآمدتر می‌کند.

حمایت از محور مقاومت و مردم فلسطین

• نقش استراتژیک:
  “آرش-2” بخشی از استراتژی ایران برای تقویت توانایی‌های محور مقاومت، شامل حزب‌الله، انصارالله و گروه‌های فلسطینی مانند حماس و جهاد اسلامی است. استفاده از آن در عملیات‌هایی مانند “وعده صادق 3” تعهد ایران به حمایت از آرمان فلسطین را، به‌ویژه در برابر جنایات رژیم اشغالگر در غزه و کرانه باختری که از اکتبر 2023 بیش از 60,000 فلسطینی، عمدتاً کودکان و زنان، را کشته است، نشان می‌دهد.
• پیام بازدارندگی:
  اعلام ایران مبنی بر استفاده از “آرش-2” علیه اهداف در سرزمین‌های اشغالی پیامی روشن به رژیم اشغالگر است: هر تجاوزی با پاسخی قوی و دقیق مواجه خواهد شد، که این امر روحیه مقاومت فلسطینی را تقویت می‌کند و وحدت محور مقاومت را تأیید می‌کند.

چالش‌ها و پاسخ‌های احتمالی رژیم اشغالگر

• سانسور رسانه‌ای:
  رژیم اشغالگر کودک‌کش سانسور رسانه‌ای شدیدی بر خسارات ناشی از حملات “آرش-2” اعمال کرد و بر بزرگ‌نمایی خسارات غیرنظامی برای جلب همدردی بین‌المللی تمرکز کرد. این سانسور نشان‌دهنده سردرگمی و ضعف در برابر توانایی‌های ایران است.
• تلاش برای مقابله:
  دفاع رژیم، مانند “گنبد آهنین”، سعی در رهگیری پهپادها و موشک‌های ایرانی داشت، اما شدت گروه‌های پهپادی و فناوری مخفی‌کاری، رهگیری را ناقص کرد و منجر به نفوذهای مکرر شد.
• پاسخ‌های احتمالی:
  در پاسخ به حملات “آرش-2″، رژیم ممکن است حملات خود را به مکان‌های ایرانی یا متحدان ایران در منطقه تشدید کند، اما این خطر تشدید گسترده‌ای را به همراه دارد که ممکن است ایالات متحده را درگیر کند، که این امر استراتژی ایران در حفظ “صبر استراتژیک” را تقویت می‌کند.

پهپاد انتحاری “آرش-2” نمادی از پیشرفت فناوری ایرانی در زمینه پهپادها و ابزاری مؤثر در استراتژی بازدارندگی علیه رژیم اشغالگر کودک‌کش است. با برد بلند، بار جنگی قوی و سیستم‌های هدایت پیشرفته، “آرش-2” توانایی خود را در نفوذ به دفاع صهیونیستی و هدف‌گیری دقیق اهداف استراتژیک، همان‌طور که در عملیات “وعده صادق 3” رخ داد، ثابت کرد.

این پهپاد، اگرچه سلاحی نظامی است، اما پیامی سیاسی و روانی نیز به همراه دارد که از محور مقاومت و مردم فلسطین حمایت می‌کند، و تأیید می‌کند که ایران در پاسخ به هر تجاوزی کوتاه نخواهد آمد و خون شهدایش، از فرماندهان و دانشمندان، سوخت مقاومت تا آزادی قدس باقی خواهد ماند. ایران رویکرد خود را از وعده خدا الهام گرفته است: «وَکَانَ حَقًّا عَلَیْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ» (روم: 47)، که ایمانش به پیروزی مقاومت را منعکس می‌کند.