نقش رژیم صهیونیستی در حمایت از اوکراین و احتمال دست داشتن آن در عملیات ترور در داخل روسیه
نجاح محمد علی، روزنامه‌نگار محقق در امور ایران و منطقه
از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، رژیم صهیونیستی به عنوان طرفی ظاهر شد که بین فشارهای غرب برای حمایت از اوکراین و روابط حساسش با روسیه توازن برقرار می‌کند. با گذشت زمان، نشانه‌های بیشتری مبنی بر دست داشتن رژیم صهیونیستی در حمایت از عملیات‌های امنیتی مخفی علیه اهداف روسی دیده می‌شود، به‌ویژه در سایه روابط نزدیک میان رژیم اشغالگر و کی‌یف و حضور عناصری با پیشینه اطلاعاتی در صحنه میدانی.
زمینه روابط رژیم صهیونیستی با اوکراین:
نمی‌توان پیشینه شخصی و سیاسی ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را نادیده گرفت. او از جامعه یهودی است و روابط دیپلماتیک و نظامی نزدیکی با رژیم صهیونیستی دارد. این روابط بخشی از چشم‌انداز گسترده‌تری از حمایت غیرعلنی اوکراین در زمینه‌های فناوری نظامی و اطلاعاتی بوده‌اند.
در چندین گزارش بین‌المللی اشاره شده است که موساد مشاوره‌های فنی در زمینه‌هایی مانند ضدجاسوسی، تکنیک‌های ترور هدفمند، و تحلیل ارتباطات روسیه به نهادهای امنیتی اوکراین ارائه کرده است. با اینکه رژیم صهیونیستی دخالت مستقیم خود را انکار کرده، اما رد پای موساد در برخی عملیات‌هایی که فرماندهان روس را در داخل خاک روسیه هدف قرار داده‌اند، مشهود است.
ترورهایی با امضای اطلاعاتی:
در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، روسیه شاهد سلسله‌ای از ترورهای مرموز علیه شخصیت‌های نظامی و امنیتی برجسته بود. مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- ترور سرتیپ یاروسلاو موسکالیک در انفجار خودرو در نزدیکی مسکو (آوریل ۲۰۲۵).
- انفجار یک تأسیسات وابسته به وزارت دفاع روسیه در نزدیکی پایگاه هوایی بلیایا.
تحقیقات اولیه روسیه انگشت اتهام را به سوی اوکراین نشانه رفت، اما تحلیلگران به “شباهت مشکوک” روش‌های به‌کاررفته، از جمله برنامه‌ریزی و انفجار از راه دور، با عملیات‌های موساد در مناطقی مانند بیروت، دمشق و غزه اشاره کردند. استفاده از مواد منفجره دقیق و اجرای عملیات در عمق خاک روسیه، نشان‌دهنده توانایی‌های اطلاعاتی بالایی است که معمولاً تنها در اختیار موساد یا دستگاه‌های ناتو قرار دارد.
حمایت رژیم صهیونیستی از اوکراین: میان علن و پنهان
از سال ۲۰۲۲، رژیم صهیونیستی حمایت‌های انسانی و فنی به اوکراین ارائه داده که شامل موارد زیر است:
- بیمارستان‌های میدانی؛
- سیستم‌های هشدار اولیه؛
- کلاه و جلیقه‌های ضدگلوله؛
- آموزش‌های فنی درباره تجهیزات ارتباطی رمزگذاری‌شده.
اما در پشت این حمایت علنی، گزارش‌هایی از منابع غربی وجود دارد که نشان می‌دهد دولت بنیامین نتانیاهو به صورت محرمانه با ارائه نرم‌افزارهای جاسوسی مانند “پگاسوس” به کی‌یف موافقت کرده و همچنین تسلیحات بدون شماره‌گذاری را از طریق طرف‌های ثالث (مانند کشورهای بالتیک) صادر کرده است. همچنین اطلاعاتی درباره انتقال فناوری‌های شناسایی از طریق پهپادهایی که توسط شرکت‌های امنیتی خصوصی وابسته به افسران سابق ارتش صهیونیستی توسعه یافته‌اند، منتشر شده است.
سوریه: گره توازن با روسیه
با سقوط رژیم بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ و به قدرت رسیدن احمد الشرع (که پیش‌تر با نام ابومحمد جولانی شناخته می‌شد) به عنوان رئیس دولت انتقالی در سوریه، توازن قدرت منطقه‌ای دگرگون شد. رژیم صهیونیستی حملات هوایی‌اش را که پیش‌تر علیه اهداف ایرانی صورت می‌گرفت، موقتاً متوقف کرد و تمرکز خود را بر نابودی زیرساخت‌های نظامی و علمی سوریه قرار داد و مذاکرات غیرمستقیمی با الشرق از طریق میانجی‌گران منطقه‌ای (ترکیه و قطر) آغاز نمود.
این نزدیکی با الشرع مانع از آن نشد که رژیم صهیونیستی از هرج‌ومرج سوریه بهره‌برداری نکند:
- حمایت از گروه‌های جدایی‌طلب کردی و دروزی؛
- تقویت همکاری امنیتی با نیروهای محلی برای نظارت بر مرزها؛
- فشار بر روسیه برای تجدید موضع نظامی‌اش در طرطوس و حمیمیم.
در این چارچوب، تحلیلگران بر این باورند که دولت نتانیاهو روسیه را به عنوان تهدیدی برای منافع خود از طریق روابطش با ایران تلقی می‌کند؛ موضوعی که شاید دلیل تلاش رژیم صهیونستى برای تضعیف نفوذ روسیه از طریق هماهنگی غیرمستقیم با اوکراین باشد.
نشانه‌های دخالت رژیم صهیونیستی در داخل روسیه:
اگرچه شواهد قطعی علنی وجود ندارد، اما نشانه‌های گردآوری‌شده حاکی از آنند که:
- گزارش‌های اطلاعاتی اروپایی از وجود مأموران دو تابعیتی موساد در کشورهای اروپای شرقی با گذرنامه‌های خارجی خبر داده‌اند؛
- شباهت روش‌ها میان انفجارهای مسکو و عملیات‌های رژیم صهیونیستی علیه رهبران فلسطینی در بیروت در گذشته؛
- نبود عملیات مشابه از زمان آغاز جنگ مگر در مکان‌هایی با اهمیت استراتژیک برای مسکو یا تهران.
اهداف رژیم صهیونیستی:
می‌توان انگیزه‌های احتمالی رژیم صهیونیستی را چنین خلاصه کرد:
- واکنش غیرمستقیم به همکاری روسیه و ایران، به‌ویژه همکاری پیشین در سوریه؛
- تضعیف متحد روسی ایران از طریق درگیری فرسایشی؛
- تقویت روابط با واشنگتن و اروپا از طریق ایفای نقش اطلاعاتی پنهان در حمایت از اوکراین.
در نهایت:
با وجود انکار رسمی رژیم صهیونیستی از هرگونه دخالت مستقیم در جنگ روسیه و اوکراین، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد حمایت این رژیم دیگر محدود به زمینه‌های انسانی یا دیپلماتیک نیست، بلکه به عملیات‌های اطلاعاتی هدفمند در داخل روسیه نیز گسترش یافته است. با توجه به افزایش تنش‌های جهانی، ممکن است در آینده اطلاعات بیشتری درباره این دخالت‌ها فاش شود، به‌ویژه با ناکامی مسکو در جلوگیری از برخی نفوذهای امنیتی عمیق.
