ایلان پاپه: فروپاشی رژیم صهیونیستی تنها مسأله‌ای زمانی است
نجاح محمد علی، روزنامه‌نگار محقق در امور ایران و منطقه
وقتی یکی از برجسته‌ترین مورخان صهیونیست، که دهه‌ها در آرشیوهای اشغال غوطه‌ور بوده، اظهار می‌کند که رژیم صهیونیستی در مسیر فروپاشی تاریخی قرار دارد، این سخن را نمی‌توان نادیده گرفت یا آن را صرفاً واکنشی سیاسی دانست. ایلان پاپه، مورخ شجاع، که به‌عنوان وجدان زنده‌ای در میان دریایی از دروغ‌هایی که پایه‌گذار رژیم صهیونیستی شده‌اند، شناخته می‌شود، بار دیگر هشداری صریح می‌دهد: این رژیم از درون در حال فروپاشی است و انفجار آن نزدیک است.
ایلان پاپه کیست؟
ایلان پاپه در سال ۱۹۵۴ در حیفا، در خانواده‌ای یهودی آلمانی که از نازیسم به فلسطین اشغالی پناه برده بود، به دنیا آمد. او در محیطی صهیونیستی بزرگ شد و در دانشگاه‌های رژیم اشغالگر تحصیل کرد، اما با ورود به دنیای آرشیوها دریافت که روایت رسمی رژیم صهیونیستی چیزی جز داستانی جعلی، پر از تحریف، پاکسازی نژادی و طرد نیست. او در جنگ اکتبر ۱۹۷۳ در ارتش اشغالگر در بلندی‌های جولان خدمت کرد، اما بعدها علیه صهیونیسم موضع گرفت و جنایات رژیم اشغالگر علیه فلسطینیان را مستند کرد.
پاپه در تاریخ سیاسی و اجتماعی فلسطین و خاورمیانه تخصص یافت و به یکی از برجسته‌ترین چهره‌های «مورخان جدید» تبدیل شد؛ گروهی از آکادمیسین‌های صهیونیست که با تکیه بر آرشیوهای خود رژیم، پرونده‌های ۱۹۴۸ را بازخوانی کردند. آنچه او یافت، تکان‌دهنده بود: رژیم اشغالگر نه برای دفاع از خود، بلکه بر ویرانه‌های یک ملت دیگر و با خون آنها بنا شده است.
خانواده پاپه یکی از هزاران خانواده یهودی بود که با تشویق جنبش صهیونیستی به فلسطین مهاجرت کردند تا زمینه‌ساز ایجاد یک دولت استعماری شوند. والدین او نیز به پروژه صهیونیستی پیوستند و به گفته پاپه، «چشم خود را بر این حقیقت بستند که تأسیس دولت یهودی با سلب مالکیت فلسطینیان ممکن شد.»
به دلیل فشارها در داخل رژیم صهیونیستی، پاپه به بریتانیا مهاجرت کرد و اکنون به‌عنوان استاد در دانشگاه اکستر مشغول به کار است. او پیش‌تر در دانشگاه عبری حیفا تدریس می‌کرد.
کتاب‌های او: مقابله با روایت جعلی صهیونیستی
پاپه مجموعه‌ای از کتاب‌ها را ارائه کرده که معادلات فکری را برهم زده و ساختار استعماری و نژادپرستانه رژیم صهیونیستی را افشا کرده است:
📘 «پاکسازی نژادی در فلسطین» (۲۰۰۶): در این کتاب، جنایات سازمان‌یافته گروه‌های صهیونیستی علیه بیش از ۷۵۰,۰۰۰ فلسطینی را مستند کرد؛ عملیاتی برنامه‌ریزی‌شده برای ریشه‌کن کردن مردم بومی و تخریب روستاهایشان.
📘 «تاریخ مدرن فلسطین: یک سرزمین، دو ملت» (۲۰۰۴): تاریخ فلسطین را از اواخر دوره عثمانی تا امروز روایت کرد و تکامل هویت فلسطینی در برابر پروژه صهیونیستی را نشان داد.
📘 «ده افسانه درباره رژیم صهیونیستی» (۲۰۱۷): در این کتاب، مشهورترین اسطوره‌های تبلیغاتی صهیونیستی مانند «سرزمینی بدون مردم» و «خروج از غزه به معنای صلح» را نقد و رد کرد.
📘 «بزرگ‌ترین زندان روی زمین» (۲۰۱۷): توصیفی دقیق از اشغال نظامی کرانه باختری و غزه ارائه داد و آن را سیستمی برای مدیریت یک زندان جمعی باز توصیف کرد که در آن شیوه‌های مدرن کنترل بر فلسطینیان اعمال می‌شود.
📘 «فلسطینیان فراموش‌شده» (۲۰۱۱): به وضعیت فلسطینیان داخل اراضی اشغالی پس از نکبت ۱۹۴۸ پرداخت و تبعیض ساختاری و سیستماتیک علیه آنها را افشا کرد.
فروپاشی رژیم از درون: تحلیل پاپه از وضعیت کنونی
پاپه در اظهارات اخیر خود دیگر تنها یک مورخ روایتگر گذشته نیست، بلکه تشریح دقیقی از وضعیت کنونی رژیم صهیونیستی ارائه می‌دهد و تأکید می‌کند که فروپاشی آن تنها مسأله‌ای زمانی است، نتیجه انباشت بحران‌های داخلی و خارجی درهم‌تنیده:
۱. بحران اقتصادی: بدهی، گسترش نظامی و فروپاشی داخلی
پاپه معتقد است رژیم صهیونیستی درگیر بحران اقتصادی خفه‌کننده‌ای است که نتیجه سیاست گسترش نظامی و درگیری در جنگ‌های بی‌چشم‌انداز توسعه‌ای است. میلیاردها دلار صرف سیستم‌های جاسوسی، گنبد آهنین و جنگ علیه غزه و لبنان می‌شود، در حالی که داخل رژیم از تورم، افزایش هزینه‌های زندگی و ناتوانی دولت در مدیریت بدهی عمومی رنج میبرد.
۲. ارتش در حال از دست دادن هیمنه خود: بدون حفاظت و بازدارندگی
نهاد نظامی که دهه‌ها نماد قدرت بود، امروز با بحران اعتماد شدید مواجه است. ساکنان شمال (در برابر حزب‌الله) و جنوب (نزدیک غزه) احساس ناامیدی می‌کنند، زیرا ارتش «قدرتمندترین در منطقه» نتوانست مانع رسیدن موشک‌ها به تل‌آویو شود یا شهرک‌نشینان را از «طوفان الاقصی» و تهدیدات جبهه شمالی محافظت کند.
۳. تغییر افکار عمومی جهانی: نسل‌های جدید صهیونیسم را رد می‌کنند
پاپه بر تغییر تاریخی در غرب تأکید دارد، جایی که نسل‌های جدید آگاهی بیشتری نسبت به مسئله فلسطین دارند و کمتر تحت تأثیر تبلیغات صهیونیستی قرار می‌گیرند. از دانشگاه‌ها تا رسانه‌های جایگزین، فشار مردمی بر دولت‌های غربی برای بازنگری در حمایت کورکورانه از اشغال افزایش یافته است.
۴. بحران هویت داخلی: گروه‌ها و فرقه‌هایی بدون پروژه مشترک
رژیم صهیونیستی از شکاف‌های ساختاری رنج میبرد: بین مذهبی‌ها و سکولارها، شرقی‌ها و غربی‌ها، شهرک‌نشینان و ساکنان شهرها. دیگر اجماعی بر سر هویت دولت یا آینده پروژه صهیونیستی وجود ندارد.
از تاریخ تا آینده: فروپاشی رژیم به‌عنوان یک اجتناب‌ناپذیر
پاپه تأکید می‌کند که آنچه امروز شاهدیم، یک بحران گذرا نیست، بلکه مرحله‌ای پیش از فروپاشی است. او وضعیت کنونی را با فروپاشی نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی یا یوگسلاوی مقایسه می‌کند، جایی که رژیم‌های مبتنی بر جداسازی نژادی و برتری قومی با وجود قدرت ظاهری‌شان فروپاشیدند.
او می‌افزاید: «فروپاشی ممکن است فردا رخ ندهد، اما در راه است. نه به دلیل سرنوشت، بلکه به این دلیل که این رژیم بر پایه خشونت و دروغ بنا شده و در ایجاد صلح داخلی یا پروژه‌ای فراگیر شکست خورده است.»
شهادتی از درون که نمی‌توان نادیده گرفت
آنچه سخنان پاپه را استثنایی می‌کند، این است که او از درون سیستم صهیونیستی سخن می‌گوید؛ کسی که آرشیوهای آن را مطالعه کرده و سپس حقیقت را فریاد زده و به تبعید رانده شده است. او اکنون «مرکز اروپایی مطالعات فلسطین» را اداره می‌کند و به افشای روایت صهیونیستی و حمایت از حقوق فلسطینیان ادامه می‌دهد.
این سخنان تبلیغاتی نیست، بلکه سندی از درون نهاد صهیونیستی است که تأیید می‌کند آنچه بر ظلم بنا شده، پایدار نخواهد ماند.
پایان چندان دور نیست
سخنان پاپه، هرچند تحلیلی آکادمیک به نظر می‌رسد، دعوتی است برای آمادگی برای مرحله‌ای جدید. با افزایش آگاهی ملت‌ها پس از «طوفان الاقصی» و «وعده صادق» و فروپاشی درونی رژیم صهیونیستی، پایان نظام وحشیگری در افق نمایان است. روزی که حق بازپس گرفته شود و تاریخ بازنویسی گردد.
تاریخ به رژیم‌های مبتنی بر ظلم رحم نمی‌کند. رژیم صهیونیستی، همان‌طور که ایلان پاپه می‌بیند، استثنا نیست.
آخرین تحولات: تأیید تحلیل ایلان پاپه
از زمان اظهارات اخیر ایلان پاپه درباره فروپاشی رژیم صهیونیستی، تحولات در سرزمین‌های اشغالی شتاب گرفته و تحلیل او را تأیید می‌کند که رژیم به سوی فروپاشی اجتناب‌ناپذیر پیش می‌رود. در ادامه، به‌روزرسانی‌های اخیر (۲۰۲۴-۲۰۲۵) بر اساس منابع معتبر و گزارش‌های عبری، با تمرکز بر بحران‌های اقتصادی، شکست‌های نظامی، تغییرات افکار عمومی جهانی و شکاف‌های داخلی ارائه می‌شود:
بحران اقتصادی رو به وخامت
رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۴ و اوایل ۲۰۲۵ با بحران اقتصادی بی‌سابقه‌ای مواجه است که نتیجه هزینه‌های هنگفت نظامی و پیامدهای تجاوز مداوم به غزه و لبنان است. رشد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۴ تنها ۰.۴ درصد بود، که پایین‌ترین نرخ در میان اقتصادهای پیشرفته است، نتیجه کمبود نیروی کار به دلیل خدمت طولانی‌مدت ذخیره‌نظامی و فروپاشی بخش‌های ساخت‌وساز و گردشگری. کسری بودجه به ۷.۷ درصد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۴ رسید، و دولت بیش از ۲۶۰ میلیارد شِکِل برای تأمین مالی جنگی وام گرفت که تا اوایل ۲۰۲۵ حدود ۱۱ میلیارد دلار هزینه داشته است. تورم در ژانویه ۲۰۲۵ به ۳.۸ درصد افزایش یافت و هزینه‌های زندگی را در یکی از گران‌ترین کشورهای جهان بالا برد. اقدامات ریاضتی برای کاهش کسری به ۴.۵ درصد در سال ۲۰۲۵، نارضایتی اجتماعی را به‌ویژه در میان کارگران ماهر که بار خدمت نظامی را تحمل کرده‌اند، تشدید کرده است. این شرایط هشدار پاپه را تأیید می‌کند که هزینه‌های نظامی بیش از حد، ثبات اقتصادی داخلی را تضعیف می‌کند.
افول هیمنه نظامی
با وجود ادامه عملیات نظامی در غزه و لبنان، ارتش اشغالگر متحمل شکست‌های بزرگی شده که از دست رفتن هیمنه آن را، همان‌طور که پاپه پیش‌بینی کرده بود، تأیید می‌کند. در غزه، عملیاتی مانند «ارابه‌های جدعون» (مه ۲۰۲۵) به خسارات نظامی منجر شد، از جمله کشته شدن ۴ سرباز و زخمی شدن ۱۴ نفر دیگر در حمله موشکی گردان‌های قسام نزدیک گذرگاه کرم ابوسالم. مقاومت همچنین در ۲۶ مه ۲۰۴ موفق شد برای اولین بار در ماه‌ها موشک‌هایی به سوی یافا شلیک کند، که ناکامی گنبد آهنین در جلوگیری از حملات را نشان داد. در لبنان، موشک‌های حزب‌الله به یافا رسید و حملات انصارالله یمن در دریای سرخ، فرودگاه بن‌گورین را مختل کرد و ترس شهرک‌نشینان از فروپاشی امنیت را برانگیخت. پست‌های صهیونیست‌ها در X این احساس را منعکس می‌کند، جایی که تحلیلگران نظامی رژیم را در «بحران وجودی» به دلیل تشدید منطقه‌ای و محاصره دریایی یمن توصیف کردند. این تحولات تحلیل پاپه را تأیید می‌کند که نهاد نظامی توانایی تأمین امنیت شهرک‌نشینان را از دست داده است.
تغییر افکار عمومی جهانی
صحنه بین‌المللی شاهد تحول بزرگی در مواضع نسبت به رژیم صهیونیستی است، به‌ویژه در میان نسل‌های جوان، همان‌طور که پاپه پیش‌بینی کرده بود. در سال ۲۰۲۴، دانشگاه‌های ایالات متحده، اروپا، استرالیا و کانادا شاهد اعتراضات گسترده‌ای بودند که به «انتفاضه دانشجویی» معروف شد و خواستار توقف سرمایه‌گذاری در رژیم صهیونیستی بودند، با ثبت بیش از ۳۱۰۰ بازداشت تنها در آمریکا. رأی دیوان بین‌المللی دادگستری در ۲۴ مه ۲۰۲۴، که رژیم صهیونیستی را به توقف حمله به رفح و باز کردن گذرگاه‌ها برای کمک‌رسانی ملزم کرد، این تحول را تقویت کرد. کشورهایی مانند بریتانیا، فرانسه و کانادا تهدید به تحریم در صورت ادامه حملات کردند، که نتانیاهو را وادار به متهم کردن این کشورها به حمایت از مقاومت کرد. مقالات و شبکه‌های تلویزیونی عبری از انزوای بی‌سابقه رژیم خبر دادند و پیش‌بینی کردند که فشارهای بین‌المللی افزایش یابد. این تحولات دیدگاه پاپه را تأیید می‌کند که نسل‌های جدید در غرب آگاهی بیشتری نسبت به مسئله فلسطین دارند و کمتر تحت تأثیر تبلیغات صهیونیستی هستند.
تشدید شکاف‌های داخلی
رژیم صهیونیستی از شکاف‌های عمیق داخلی رنج میبرد که ثبات آن را تهدید می‌کند، همان‌طور که پاپه اشاره کرده بود. در سال ۲۰۲۴، اعتراضات علیه دولت نتانیاهو شدت گرفت و ده‌ها هزار نفر در سپتامبر و اکتبر برای درخواست آتش‌بس و بازگرداندن اسرا به خیابان‌ها آمدند، که به اعتصاب عمومی و توقف اقتصاد منجر شد. این اعتراضات شکاف‌های سیاسی و حزبی را که پیش از «طوفان الاقصی» وجود داشت، بازگرداند و تنش‌ها بین راست افراطی و لیبرال‌ها را تشدید کرد. مطالعات در داخل فلسطین اشغالی و مقالات روزنامه‌نگاران غربی مانند توماس فریدمن، که از رژیم حمایت می‌کنند، به «شکاف ساختاری» در مراکز تصمیم‌گیری اشاره کردند، با تحرکاتی از سوی افسران سابق شاباک برای برکناری آرام نتانیاهو با حمایت شخصیت‌های پشت‌پرده. اظهارات یائیر گولان، که هشدار داد رژیم به سوی «انزوا و فروپاشی اقتصادی و اجتماعی» پیش می‌رود، بحث‌های گسترده‌ای برانگیخت و نشان‌دهنده فقدان اجماع بر سر پروژه صهیونیستی است. این شکاف‌ها استدلال پاپه را تأیید می‌کند که رژیم فاقد پروژه‌ای متحدکننده است.
تأیید اجتناب‌ناپذیری فروپاشی
تحولات اخیر تحلیل ایلان پاپه را تأیید می‌کند که رژیم صهیونیستی به سوی فروپاشی اجتناب‌ناپذیر پیش می‌رود. بحران اقتصادی، شکست‌های نظامی، تغییر افکار عمومی جهانی و شکاف‌های داخلی، شبکه‌ای از فشارها را تشکیل می‌دهند که پایه‌های رژیم را تضعیف می‌کند. با شدت گرفتن مقاومت فلسطینی و شتاب جنبش جهانی برای عدالت، به نظر می‌رسد پایان این نظام مبتنی بر ظلم نزدیک است. همان‌طور که پاپه می‌بیند، تاریخ به رژیم‌های ساخته‌شده بر خشونت و دروغ رحم نمی‌کند و رژیم صهیونیستی نیز استثنا نیست.
