مواجهه ایران با سیاستهای جدید ترامپ و راه های مقابله با تحریم ها
مهدی ره انجام، کارشناس امور بانکداری بین الملل
با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و آغاز دوره دوم او تغییرات ژئوپلیتیکی قابل توجهی در سطح جهانی رخ داده که تأثیر مستقیمی بر ایران خواهد داشت ترامپ که در دوره نخست خود سیاست «فشار حداکثری را علیه ایران اجرا کرد اکنون به دنبال تشدید این فشارها و بهره گیری از شرایط جدید بین المللی برای محدود سازی بیشتر ایران است.
تحولات جهانی و تأثیر آن بر ایران
1-خاورمیانه: ترامپ توانسته توافق آتش بس در غزه را به نفع اسرائیل مدیریت کند و گروههای نیابتی ایران در منطقه را تضعیف نماید این امر در مذاکرات احتمالی ایران را در موضع ضعیف تری قرار خواهد داد.
2- اوکراین و روسیه: احتمال توافق صلح میان آمریکا و روسیه موقعیت ایران را متزلزل میکند. در صورت سازش مسکو و واشنگتن روسیه ممکن است حمایت خود از ایران را کاهش دهد.
3-چین و جنگ تجاری: اگرچه چین در برابر فشارهای اقتصادی آمریکا مقاومت کرده اما ممکن است برای حفظ منافع اقتصادی خود محدودیتهایی در همکاری با ایران اعمال کند.
4- سیاست آمریکا در قبال ایران: ترامپ در تلاش است تا صادرات نفت ایران را محدود کند و با تحریم های جدید فشار اقتصادی را افزایش دهد او ممکن است در کنار موضوع هسته ای خواستار محدودیتهای بیشتری بر سیاست خارجی و برنامه موشکی ایران شود.
راهبردهای مقابله با تحریم ها
با توجه به تشدید فشارها ایران نیازمند راهبردهای کارآمدی برای کاهش اثرات تحریم ها و حفظ ثبات اقتصادی و سیاسی است:
- تقویت اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی به نفت حمایت از تولید داخلی افزایش صادرات غیر نفتی و بهینه سازی هزینه های دولتی
- گسترش روابط تجاری با کشورهای غیر غربی همکاری نزدیکتر با ،چین ،روسیه هند و ترکیه استفاده از ارزهای محلی و ایجاد توافقهای تجاری جدید
3-توسعه فناوری و اقتصاد دیجیتال استفاده از رمزارزها برای تراکنشهای مالی سرمایه گذاری در فناوری های بومی و حمایت از شرکتهای دانش بنیان
4- ایجاد مسیرهای جایگزین برای دور زدن تحریم ها
تقویت سیستمهای مالی مستقل ثبت شرکتهای تجاری در کشورهای ثالث و استفاده از سیستم های بانکی جایگزین مانند CIPS چین
5- افزایش تعاملات دیپلماتیک و حقوقی مذاکره با سازمانهای بین المللی استفاده از ظرفیت دیوان بین المللی دادگستری و گسترش همکاریهای اقتصادی و سیاسی
6- اصلاح ساختار بانکی و مالی بهبود شفافیت مالی کاهش فساد تقویت بانکهای داخلی و توسعه ابزارهای تأمین مالی جدید.
7-بهره گیری از دیپلماسی عمومی و رسانه ای: نمایش تأثیرات منفی تحریم ها بر مردم در رسانه های بین المللی افزایش تعاملات فرهنگی و استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور
نتیجه گیری
با روی کار آمدن ترامپ و تشدید فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک ایران در شرایط حساسی قرار گرفته است.
اجرای یک راهبرد جامع شامل تقویت اقتصاد داخلی توسعه روابط تجاری و دیپلماسی هوشمندانه میتواند به کاهش اثرات تحریمها و افزایش تاب آوری اقتصادی کمک کند.
