پیش‌بینی رشد تولید ناخالص داخلی برای ۲۰۲۵ «قسمت اول»
احمد مولائی، مدیرعامل هلدینگ سما کارشناس تجارت بین الملل
طبق پیش‌بینی اجماعی کارشناسان Focus Econimics ، رشد جهانی در سال 2025 به‌طور جزئی به 2.8 درصد کاهش خواهد یافت (نسبت به 2.9 درصد در 2024). این پایین‌ترین سطح رشد از سال 2020، در اوج همه‌گیری جهانی خواهد بود.
کاهش رشد اقتصاد جهانی عمدتاً به دلیل کاهش آهنگ رشد در ایالات متحده و چین است که با هم حدود نیمی از تولید جهانی را در قیمت‌های جاری دلار آمریکا تشکیل می‌دهند. اقتصاد چین تحت تاثیر رکود ادامه‌دار در بخش املاک، کاهش جمعیت و نیروی کار، محدودیت‌های تجاری و فناوری غربی، کمبود اصلاحات ساختاری برای تقویت بخش خصوصی و مصرف، و همچنین فشارهای مالی دولت قرار خواهد داشت.
در همین حال، انتظار می‌رود در ایالات متحده رشد از سطح بالاتر از حد معمول امسال به دلیل کاهش بازار کار و تأثیر تأخیری افزایش نرخ‌های بهره گذشته کندتر شود، اما همچنان با رشد 1.7 درصد، قوی‌ترین عملکرد را در میان کشورهای گروه هفت (G7) خواهد داشت.
در میان اقتصادهای در حال توسعه کلیـدی، کارشناسـان پیش‌بینی می‌کنند نرخ رشد برزیل، روسیه و هنـد در سال آینده کاهش یابد. در برزیل، تقاضای داخلی و صادرات هر دو پیش‌بینی می‌شود کاهش یـابند، در حالـی که افزایش هزینه‌های دولت روسیه و سرمایه‌گذاری مرتبط با جنگ احتمالاً تا حدودی فروکش خواهد کرد.
با این حال، هند با وجود کاهش رشد، همچنان یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حـال رشد آسیا باقی خواهد ماند (با رشد پیش‌بینی شده %6.6)، که از عـوامـل دمـوگرافیک مـطلـوب،هـزیـنـه‌هـای سـرمـایـه‌گـذاری دولتــی وسرمایه‌گـذاری خارجـی در بخش تولید بهره خواهد برد.در مقابل، انتظار می‌رود سایر بخش‌های اقتصاد جهانی سرعت بیشتری بگیرند.
پیش‌بینی اجماعی این است که آفریقا، آسه‌آن، منطقه یورو، آمریکای لاتین و خاورمیانه در سال 2025 با توجه به کاهش تورم و نرخ‌های بهره نسبت به سال 2024 رونق بیشتری بگیرند.
در مـورد خاورمیـانه، افزایش سـرعت رشـد ناشی از رفـع محدودیت‌های تولید نفت اوپک خواهد بود که امسال به بخش نفت منطقه آسیب رسانده بود.
درباره چیـن، تحلیل‌گران نومورا (یک موسسه تحقیقاتی ژاپنی در زمینه مالی) گفته‌اند:
«موانع جدید شامل کاهش شدید تأمین مالی از طریق سهام، تلاش‌های بانک مرکزی چین برای افزایش بازده اوراق قرضه، تقویت جمع‌آوری مالیات، افزایش جریمه‌ها، افزایش قیمت خدمات عمومی و فشار بر کاهش حقوق‌ها در بخش مالی است.
موانع ادامه‌دار شـامل انقباض بخـش املاک، کاهش تقاضای مصرفی پس از کووید، و فروکش کردن هیجـان سرمایـه‌گذاری در باتـری‌های لیتیوم-یون، انـرژی خورشیدی و خودروهای برقی است.»
درباره ایالات متحده، تحلیل‌گران EIU گفتند:
«مصـرف خـانوارها نسبـت بـه سطـوح اخیـر ضعیف‌تر خـواهد شد، اما همچنان با بازار کار قوی، افزایش واقعی دستمزدها و سطح معقولی از بـدهی خانـوار، که بیشتـر آن با وثیقـه‌هایی مـانند مسکـن پشتیبـانی می‌شـود، حمـایت خواهد شد. ما انتظار داریـم رشد اقتصـادی در باقـی سـال 2024 و در سال 2025 آرام باشد، اما اقتصاد از وقوع رکود فنی اجتناب خواهد کرد.»
پیش‌بینی تورم برای سال 2025
پیش‌بینی کارشناسان این است که تورم جهانی در سال آینده به طور متوسط به %3.5 کاهش یابد، که نسبت به %5.3 در سال 2024 و کمتر از نصف اوج آن در سال 2022 است.
با این حال، تورم همچنان بالاتر از سطح دهه 2010 باقـی خـواهـد مـانـد کـه نـاشـی از کاهـش تمایل کشورها به تجارت آزاد و اولویت دادن به زنجیره‌های تأمین امن به جای زنجیره‌های تأمین با کمترین هزینه است.
بر اساس مناطق، آفریقای جنوب صحرا، آمریکای لاتین و اروپای شرقی بالاترین نرخ‌های تورم را خـواهنـد داشـت که عـلـت آن تضعیـف ارز و بی‌ثباتی‌های اجتماعی و سیاسی است. در مقابل، آسیا و کشورهای گروه هفت پایین‌ترین نرخ‌ها را خـواهند داشت. در مـورد آسیـا، این موضـوع عمدتاً به دلیـل ظرفیت عظیـم تولید و تقـاضای کم در چین خواهد بود؛ و در گروه هفت، به علت رشد اقتصادی ضعیف.
روندهای سیاست‌های پولی در سال آینده
کارشناسان انتظار دارند که تا پایان سال آینده، کمترین کاهش در نرخ سیـاستی در آسیـا (به استثنای ژاپن) رخ دهد.
دلیل اصلی این امر این است که سیاست پولی در سال‌های 2022–2023 به شکل کمتری تشدید شد، به این معنی که بانک‌های مرکزی این منطقه فضای کمتری برای تسهیل پولی دارند. پیش‌بینـی می‌شـود کـه نـرخ‌های بهـره در اقتصادهـای گـروه هفت حـدود 100 واحد پایه کاهش یـابد، اما تـا پایان سال 2025 همچنان نزدیک به %3 باقی بماند که سه برابر سطح قبل از همه‌گیری است. در سوی دیگر، اروپای شرقی و خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) قرار دارند؛ کاهش‌های پیش‌بینی‌شده برای این مناطق عمدتاً به دلیل کاهش شدید نرخ بهره در مصر، روسیه و ترکیه خواهد بود.
در مورد موضع پولی فدرال رزرو، تحلیل‌گران گلدمن ساکس اظهار داشتند: «ضرورت بیشتر که با کاهش 50 واحد پایه در [سپتامبر] و افزایش سرعت کاهش‌ها که بیشتر شـرکت‌کنندگان [فدرال رزرو] برای سال 2025 پیش‌بینی کردند، نشان داده شده، احتمالاً به یک دوره طولانی‌تر از کاهش‌های متوالی منجر می‌شود. اکنون برای فـدرال رزرو انتظار داریم که یک رشته طولانی‌تـر از کاهش‌های 25 واحد پایه متـوالی از نوامبـر 2024 تـا ژوئـن 2025 ادامـه یـابد، زمـانی که نـرخ بهـره به سطـح نهـایی مـورد پیش‌بینی، یعنی 3.25 تا %3.5 خواهد رسید.»
پیش‌بینی‌های اصلی برای کالاها در سال 2025
فلزات گرانبها
پیش‌بینی ما این است که قیمت فلزات گرانبها در سال 2025 نسبت به 2024 بیشترین افزایش را در میان چهار گروه کالایی داشته باشد. تقاضای پایدار به عنوان دارایی امن، کاهش نرخ‌های بهره و افزایش تقاضای جواهرات در بازارهای نوظهور به نفع فلزات گرانبها خواهد بود.
همچنین، استفاده فزاینده از نقره در بخش‌های انرژی خورشیدی و خودروهای برقی به افزایش قیمت نقره کمک خواهد کرد و پلاتین نیز از کمبود عرضه بیشتر سود خواهد برد.با این حال، انتظار می‌رود قیمت فلزات گرانبها تا پایان سال آینده نسبت به قیمت لحظه‌ای اواخر سپتامبر کمی کاهش یابد، زیرا نگرانی‌های جهانی در مورد تورم و رکود فروکش می‌کند.
فلزات پایه:
پیش‌بینی می‌شود که قیمت فلزات پایه در سال آینده به طور متوسط کمی نسبت به امسال افزایش یابد که عمدتاً به دلیل گذار به انرژی سبز است. بیشتر فلزات پایه عناصر مهمی در فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر هستند، از جمله پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی، نیروگاه‌های آبی و زمین‌گرمایی، و باتری‌ها – به ویژه در بخش خودرو. با این حال، کندی پیش‌بینی‌شده در ایالات متحده و چین، که مصرف‌کنندگان اصلی فلزات پایه هستند، این بهبود را محدود خواهد کرد.
