حمیده مولائی، مدیرمسئول
نظریه نشر نوآوری Diffusion of Innovations Theory (به اختصار DOI) که توسط محقق ارتباطات و جامعه‌شناس آمریکایی اورت راجرز (Everette M. Rogers) معرفی شد، به بررسی چگونگی انتشار و پذیرش نوآوری‌ها، ایده‌های جدید، فناوری‌ها یا محصولات در جوامع می‌پردازد. این نظریه به فرایندهایی که سبب می‌شوند افراد و گروه‌ها نوآوری‌ها را بپذیرند و به کار گیرند توجه دارد.
راجرز پنج مرحله برای فرایند پذیرش نوآوری در نظر گرفته است که هر فرد یا گروه معمولاً این مراحل را طی می‌کند:
• آگاهی (Knowledge): فرد با نوآوری آشنا می‌شود.
• ترغیب (Persuasion): فرد علاقه‌مند می‌شود و اطلاعات بیشتری کسب می‌کند.
• تصمیم‌گیری (Decision): فرد تصمیم می‌گیرد نوآوری را بپذیرد یا رد کند.
• اجرا (Implementation): فرد نوآوری را به‌کار می‌گیرد.
• تایید (Confirmation): پس از اجرا، فرد به ارزیابی تجربه خود پرداخته و تصمیم به ادامه یا ترک استفاده می‌گیرد.
همچنین راجرز افراد را بر اساس سرعت پذیرش نوآوری به پنج گروه تقسیم می‌کند:
• نوآوران (Innovators): اولین کسانی که ریسک می‌کنند و نوآوری را می‌پذیرند.
• پذیرندگان اولیه (Early Adopters): افرادی که به زودی نوآوری را می‌پذیرند و اغلب رهبران فکری جامعه هستند.
• اکثریت اولیه (Early Majority): گروهی که پس از پذیرندگان اولیه، نوآوری را می‌پذیرند.
• اکثریت ثانویه (Late Majority): افرادی که پس از مشاهده موفقیت نوآوری در جامعه، آن را می‌پذیرند.
• دیرپذیرندگان (Laggards): کسانی که در مراحل پایانی و اغلب با تردید نوآوری را می‌پذیرند.
ام راجرز در کتاب خود با نام Diffusion of Innovationsمیگوید:
انتشار “فرایندی است که در آن نوآوری از طریق کانال های خاص در طول زمان در میان اعضای یک سیستم اجتماعی منتقل می شود. بنابراین ، انتشار یک نوع خاص از ارتباطات است که در آن شرکت کنندگان اطلاعات را با یکدیگر ایجاد و به اشتراک می گذارند تا به درک متقابل برسند. Rogers (2003, p. 5)
او DOI را “یک فرآیند کاهش عدم قطعیت” توصیف کرد Rogers (2003, p. 232) و ویژگی های پیشنهادی نوآوری هایی را که به کاهش عدم قطعیت با کسب اطلاعات بیشتر کمک می کند ، پیشنهاد کرد
. نوآوری یک ایده ، عمل یا شیء است که توسط یک فرد یا واحدی از پذیرندگان به عنوان جدید، درک می شود (راجرز ، 2003 ، ص 12). بیشتر ایده های جدید مورد بحث در کتابش نوآوری های تکنولوژیکی هستند. همانطور که او استدلال می کند ، یک نوآوری تکنولوژیکی ” نوع دیگری از عدم اطمینان را به دلیل جدید بودن آن برای فرد ایجاد می کند و او را به دنبال کردن اطلاعاتی می کند که از طریق آن ایده جدید می تواند ارزیابی شود” (ص 13).
در دنیای دیجیتالی امروز که اینترنت و شبکه های اجتماعی جزء جدایی ناپذیر زندگی شده است، دور از انتظار نیست که نشر نوآوری به صورت دیجیتالی گسترش پیدا کند. نشر دیجیتالی نوآوری به مفهوم انتشار و گسترش نوآوری‌ها و فناوری‌ها از طریق پلتفرم‌های دیجیتال است. ینترنت، شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌های موبایل، و ابزارهای مبتنی بر داده نقش کلیدی در تسریع فرآیند نشر و پذیرش نوآوری ایفا می‌کنند. نشر دیجیتالی نوآوری‌ها به دلیل سرعت، گستردگی و دسترسی به حجم بزرگی از مخاطبان در مدت زمان کوتاه، به یک ابزار قدرتمند برای شرکت‌ها، سازمان‌ها و حتی افراد تبدیل شده است. در ادامه، ابعاد مختلف نشر دیجیتالی نوآوری را بررسی می‌کنیم:
شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر، فیسبوک، و لینکدین، به بسترهایی برای معرفی و انتشار سریع نوآوری‌ها تبدیل شده‌اند.
یکی از ویژگی‌های برجسته شبکه‌های اجتماعی، امکان انتشار ویروسی محتوا است که می‌تواند در مدت زمان کوتاهی تعداد زیادی از کاربران را درگیر کند. اینفلوئنسرها و رهبران عقاید در شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در ترغیب مخاطبان به پذیرش نوآوری‌های جدید دارند. توصیه آن‌ها می‌تواند به سرعت موجی از پذیرش و انتشار را به وجود آورد. در نشر دیجیتالی نوآوری، نوع و کیفیت محتوا اهمیت زیادی دارد. محتوای دیجیتالی می‌تواند به شکل ویدیوهای آموزشی، مقالات وبلاگی، پست‌های رسانه‌های اجتماعی، اینفوگرافیک‌ها و موارد دیگر منتشر شود. همچنین بازاریابی محتوایی یکی از روش‌های موثر نشر دیجیتال است که از طریق ارائه اطلاعات مفید، اعتمادسازی می‌کند و زمینه‌ساز پذیرش نوآوری‌ها می‌شود.
از طرفی هوش مصنوعی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توانند رفتار کاربران را تحلیل کرده و برای افزایش تعامل، محتوای مرتبط با نوآوری را پیشنهاد دهند. پلتفرم‌هایی مانند گوگل و فیسبوک با تحلیل داده‌ها به شرکت‌ها امکان می‌دهند تا تبلیغات خود را به صورت هدفمند و متناسب با نیازهای مخاطبان طراحی کنند. پلتفرم‌های آموزشی آنلاین مانند یوتیوب، Coursera و Udemy نقش مهمی در انتشار و آموزش نوآوری‌ها دارند و در همین راستا دوره‌ها، ویدیوهای آموزشی و مقالات آنلاین به کاربران کمک می‌کنند تا با فناوری‌ها و نوآوری‌های جدید آشنا شوند و به دانش لازم برای استفاده از آن‌ها دست یابند. این بسترها امکان می‌دهند که افراد و سازمان‌ها نوآوری‌ها را به‌صورت گسترده‌تری معرفی و آموزش دهند و بدین ترتیب، پذیرش آن‌ها را افزایش دهند. از طرف دیگرتبلیغات آنلاین، به‌ویژه تبلیغات هدفمند، به سازمان‌ها و شرکت‌ها کمک می‌کند تا به شکلی موثر و هدفمند نوآوری‌های خود را معرفی کنند. ابزارهای مختلف دیجیتال مارکتینگ مانند Google ADWords، تبلیغات فیسبوک و اینستاگرام به شرکت‌ها اجازه می‌دهند که محتوا و پیام‌های خود را به مخاطبان خاصی برسانند. کمپین‌های تبلیغاتی دیجیتال، خصوصاً اگر خلاقانه و تعاملی طراحی شوند، می‌توانند به طور موثری توجه مخاطبان را به نوآوری‌ها جلب کنند و پذیرش آن‌ها را افزایش دهند.
نتیجه‌گیری
نشر دیجیتالی نوآوری‌ها یکی از مهم‌ترین ابزارها برای گسترش ایده‌ها و محصولات جدید در جامعه امروزی است. با توجه به گستردگی و تنوع ابزارهای دیجیتال، شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند با استفاده از استراتژی‌های مناسب و داده‌محور، به شکل موثرتری نوآوری‌های خود را معرفی و گسترش دهند. در عین حال، آگاهی از چالش‌ها و موانع موجود در این مسیر و تطبیق استراتژی‌ها با فرهنگ دیجیتال جامعه می‌تواند به پذیرش و موفقیت بیشتر نوآوری‌ها کمک کند
https://www.researchgate.net/publication/344338279_Diffusion_of_Innovation
