نانودارو انقلابی در درمان سرطان
دکتر منصور بیات عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی،
اشکان حاج جعفری، پژوهشگر آزاد:
در چشم‌انداز در حال تحول علم پزشکی، یک حوزه به طور خاص به دلیل ایده های خاص خود برای تغییر نحوه مبارزه با بیماری‌ها، به ویژه سرطان، برجسته است:
«نـانـو دارو»
ادغام فناوری نانو با تحقیقات پزشکی، پتانسیل فوق‌العـاده‌ای را در مبـارزه بـا سـرطان دارد و امیدی را به ارمغـان می‌آورد که درمان‌های مرسوم از ارائه آن عاجز هستند. با تقریباً 19.3 میلیون مورد جدیـد تشخیص سرطان در سراسر جهـان تنها در سال 2020، نیاز به درمان‌های نوآورانه، ضروری است. نانو دارو در این نبرد به عنوان نشانه‌ای از امید ظاهر می‌شود. ارائه درمان‌های هدفمنـدی که می‌توانند نتایج را بهبود بخشند، بقاء را افزایش دهند و عوارض جانبی را به حداقل برسانند. از طریق مهندسی دقیق در سطح مولکولی، نانو داروها محموله‌های درمانی را مستقیماً به سلول‌های سرطانی تحویل می‌دهند، بافت‌های سالم را نجات می‌دهند و کارایی را به حداکثر می‌رسانند.
پیشرفت‌های اخیر در نانو داروهای سرطانی
پیشرفت‌های اخیـر در نانـو داروهای سرطان، پیشرفت‌های قابل‌توجهی را در مطالعات پیش‌بالینی نشان داده است. این نـانو‌درمانی‌ها از استراتـژی‌های مختلفی بـرای افزایش تحـویل و کارایـی دارو از جمله مکانیسـم‌های هدف‌گیری فعـال، زمان‌هـای گردش طولانی‌تر و حفـاظت از محمـوله‌های زیست‌فعال دارو، استفاده می‌کنند. علاوه بر این، درمـان‌های مبتنی بـر نانودارو در ترکیب با روش‌هایی همچون ایمونوتراپی، رادیوتراپی، فتودینامیک تراپی و ژن‌درمانی، پتانسیل هیجان‌انگیزی در افزایش اثربخشی در برابر تومورها نشان داده‌اند.
فنـاوری نانـو در فتـوتراپی (نور درمانی)
سرطان نانو-فتوتراپی به عنوان یک استراتژی قوی در نابودی تومورها ظاهر می‌شود. این فناوری از نانوذرات برای تحویل پرتوهای لیزر با انرژی بالا استفاده می‌کند که از طریـق تولید گرما یا تولید گونه‌های فعال اکسیژن (ROS)، مـرگ سلـول‌های سـرطـانـی را القـاء می‌کنند. علیرغم چالش‌هایی مانند نفوذ محدود نور و آسیب غیر اختصاصی بافت، رویکردهای نوآورانه، از جمله روش‌های متنوع انتقال نور و حساس‌کننده‌های نـوری پیشرفته، نویدبخش غلبه بر این موانع هستند.
درمان با اسیدهای نوکلئیک
درمان با استفـاده از RNA و DNA ، از فناوری نانو، رویکردی نوین برای درمـان سرطان ارائه می‌دهند که با هدف‌گیری مستقیم آنکوژن‌ها و تنظیم بیان ژن انجام می‌شود. از طریق سیستم‌های انتقال نانوحامل، داروهای اسیـد نوکلئیک مـانند الیگونـوکلئوتیـدهـای آنتی‌سنس (RNA, (ASOs مداخله‌گر کوچک (siRNA) و mRNA، پتانسیلـی را در مهـار رشد تومور با ایمنی و کارایی بهتر نشان می‌دهند.
واکسن‌های توموری مبتنی بر نانو دارو
واکسـن‌های هدفمنـد سرطان بـا استفـاده از نـانـو دارو پتـانسیـل عظیمـی در تحـریـک پـاسخ‌های ایمنـی ضدتومـوری دارند و مسیر امیدوارکننده‌ای برای ایمونوتراپی سرطان ارائـه می‌دهند. هدف این نانوواکسن‌ها، خواه از اجزای سلولی، نانوسیستم‌هـای حـاوی آنتـی‌ژن/ادجـوانت یا نانومواد مبتنی بر اسید نوکلئیک مشتق شده باشند، شناسایی و پاسخ ایمنی در برابر تومورها را تقویت می‌کنند.
غلبه بر چالش‌ها در توزیع بالینی
علیرغم پیشرفت‌های قابل‌توجه در نانو داروی سرطان، توزیع این پیشرفت‌ها از آزمایشگاه به بالین بیماران چالش‌هایی را به همراه دارد. موانع زیستی، تجمع محدود تومور و سمیت نانو ذرات همچنان موانعی هستند که باید برای پذیرش گسترده بالینی مورد توجه قرار گیرند. با این حال، با همسو کردن تحقیقات پیش‌بالینی با اهداف بالینی، سرمایه‌گذاری در داروهای نانو ساده‌تر و موثرتر و ادغام نانو دارو با رویکردهای درمانی دیگر، می‌توانیم بر این موانع غلبه کنیم و درمان سرطان را متحول کنیم.
نتیجه گیری
سرمایه‌گذاری در آینده نانو دارو همان‌طور که درمسیررفع پیچیدگی‌های درمـان سرطان حرکت می‌کنیم، نانودارو بـه عنـوان نشانـه‌ای از امیـد بـا ارائـه درمان‌های هدفمنـد و مـؤثر با پتـانسیل تحول نتایج بیماران ظاهر می‌شود. هم‌افزایی فناوری نانو با دیگر رشته‌های علمـی، پتانسیـل عظیمـی در غلبـه بر چـالش‌های درمـان سرطان دارد و راه را برای آینده‌ای هموار می‌کند که در آن سرطان به جای یک بیماری تهدیدکننده زنـدگی، بـه یک وضعیـت مـزمن قـابل مدیریت تبدیل می‌شود. با شاهدبودن پیشـرفت‌های مستمـر در این زمینه، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نانو دارو نه تنها یک تصمیم مالی صحیح، بلکـه تعهـدی بـه شکـل‌دهـی آینـده مراقبت‌های بهداشتی است. اجازه دهید با هم از پتانسیل نانوپزشکی استقبـال کنیم و عصر جدیدی از درمان سرطان را آغاز کنیم.
