تحویل خزانه با موجودی ۳۰ هزار میلیارد تومانی به دولت چهاردهم
داود منظور با اشاره به اینکه، در بحث خزانه یک جریانی از منابع را داریم به صورت سیال اینها وارد خزانه میشود و از آن طرف هم متناسب هزینهها و مخارج و پرداختها انجام میگیردف گفت: تعبیر خزانه خالی اصولاً یک تعبیر خیلی دقیق نیست به این جهت که عملاً خزانه مثل یک حوضچه است دائماً یک ورودی داخلش میآید و یک خروجی از آن خارج میشود مهم این است که ورودیها و خروجیها با هم بخواند و ما بتوانیم به صورت متوازن پرداختهایمان را با آرامش انجام بدهیم.
تحقق 78 درصدی منابع بودجه 4 ماهه
وی افزود، در چهار ماه اول امسال همین اتفاق افتاد و ما امروز شرایطی را داریم و منابع دولت به گونهای است که یک پایداری نسبتاً قابل اعتنایی دارد یعنی آنچه که ما در بودجه پیش بینی کردیم معمولاً در طول ماههای مختلف به صورت مناسب تحقق پیدا میکند و عیناً ما این را تخصیص میدهیم. در همین ارتباط میخواهم عرض کنم امسال کل بودجه عمومی ما 2550 هزار میلیارد تومان است که در این چهار ماه اول امسال سهم آن میشود حدود 850 هزار میلیارد تومان، از این میزان حدود 670 هزار میلیارد تومان تحقق پیدا کرده است یعنی 78 درصد نسبتا تحقق ما در چند ماه اول سال پایینتر است تا مالیاتها شکل بگیرد، اظهارنامهها داده شود، وصولی حاصل شود، سایر منابع هم به همین صورت است.
منظور گفت: معمولا از مرداد به بعد وضع وصولیها بهتر میشود که تراز آن سر جمع تا پایان سال روی حدود 95 درصد تحقق بودجه خواهد رفت.
در چهار ماه اول سال ما تمام پرداختهای لازم را انجام دادیم، حقوق و دستمزدها، پرداختهای اجتناب ناپذیر، ما سه نوع هزینه داریم انجام میدهیم یکی از هزینههای ما مربوط به هزینههای جاری دولت یا اعتبارات هزینهای است که ما در اعتبارات هزینهای با توجه به این که اینها اجتناب ناپذیرتر هستند.
خزانه را به طور قابل اطمینان به دولت جدید تحویل می دهیم
به گفته معاون رئیس جمهور، در چهار ماه اول سال 86 درصد پرداخت انجام دادیم البته تا پایان سال عمدتاً میرود تا 98 درصد میرسد یعنی حقوق و دستمزد و سایر هزینههای اجتناب ناپذیر که دستگاهها دارند و دولت مکلف است اینها را به صورت منظم پرداخت کند مثلاً حق عضویت در مجامع بینالمللی، هزینههای آب و برق ادارات، هزینههای مربوط به خدماتی که دستگاهها و نهادهای مختلف از شرکتهای خصوصی دریافت میکنند همه مواردی که هزینه اجتناب ناپذیر محسوب میشود، در ارتباط با طرحهای عمرانی یا طرحهای تملک ما تخصیصمان معمولا در چند ماه اول پایینتر است و امسال هم همینطور بوده جمع تخصیصی که ما انجام دادیم حدود 59 همت بوده که نسبت به چهار ماهه 44 درصد تحقق دارد ولی این طبیعتاً از ماه مرداد به بعد بهبود پیدا میکند و امیدوار هستیم که به حدود 85 تا 90 درصد برسد.
400 هزار میلیارد تومان به اوراق منتشر شده شده قبل دولت سیزدهم اضافه شد
منظور گفت: بعضاً گفته میشود در دولت حضرت آقای رئیسی (ره) میزان بدهیها و اوراقی که منتشر شده عددی است که نسبت به دورههای گذشته افزایش نسبتاً بالایی پیدا کرده است من میخواهم اینجا تاکید کنم ما زمانی که دولت را تحویل گرفتیم در ابتدای دولت حدود 470 هزار میلیارد تومان اوراق مالی بود که اصل و سود آن باید بعداً پرداخت میشد الان این عدد حدود 870 هزار میلیارد تومان شده است یعنی حدود 400 هزار میلیارد تومان به آن اوراق قبلی اضافه شد.
وی افزود، اما نکته مهم این است که از این میزان حدود 140 هزار میلیارد تومان افزایشی که اتفاق افتاده مربوط است به بدهیهایی که قبل از دولت آقای رئیسی شکل گرفته بود ما در این دولت آمدیم بدهیها را با دادن آن اوراق تسویه کردیم به عنوان مثال در سال 1400 یعنی اولین ماههای ورود دولت حدود 50 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شد برای پرداخت بدهیهای پیمانکاران در سالهای قبل، به همین ترتیب در سال 1401، 15 هزار میلیارد تومان بابت بدهیهایی که بخش برق به فروشندگان خصوصی داشت ، اوراق منتشر کردیم، در سال 1402 مجدداً 30 هزار میلیارد تومان دیگر اوراق دولت است بابت بازپرداخت بدهی وزارت نیرو به فروشندگان خصوصی برق، همین امسال در ماههای گذشته ما تقریباً 33 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کردیم برای بازپرداخت بدهی دولتهای قبل به تامین اجتماعی.
بنابراین کل آن چه که در این دولت در طی سالهای 1400 تا تیر ماه 1403 اوراق جدید منتشر شده و تعهد ایجاد شده حدود 250 تا 60 هزار میلیارد تومان است که نسبتا در کل بودجه دولت عدد معنا داری نیست، اگر ما این را نسبت بگیریم به کل بودجه عمومی دولت، همین امسال بودجه عمومی ما 2550 همت است یعنی 10 درصد بودجه یک سال، این اوراقی است که منتشر شده است من میخواستم توضیح داده باشم، چون بعضاً در فضای مجازی نکاتی گفته میشود در مورد ایجاد بدهیها توسط این دولت که به دولت بعد انتقال پیدا میکنند این موضوع روشن شده باشد.
وقتی که میگوییم بودجه یعنی دخل و خرج یا برنامه یک ساله یا کوتاه مدت، وقتی که برنامههای 5 ساله برنامههای دراز مدت تری است الان برنامه هفتم شکل گرفته و ما نسبت به بودجه سالانه به برنامه هفتم میخواهیم راجع به آن صحبت کنیم.
الزام تدوین 200 دستور العمل در برنامه هفتم توسعه
منظور گفت: برآورد ما این است طبق احصائی که کردیم حدود 200 آیین نامه، دستورالعمل و سند باید تهیه شود که از اینها حدود 100 تایش باید در همین سال اول انجام بشود، 50 تایش باید در 6 ماه اول انجام بشود بنابراین از همین ابتدا الان همکاران ما در سازمان برنامه و بودجه و با همکاری دستگاه دیگر شروع کردند دارند این آیین نامهها و دستورالعملها را تنظیم میکنند یکی از آنها که برای مردم خیلی مهم بود به ویژه برای بازنشستگان عزیز این مسئله متناسب سازی حقوق بازنشستگان بود با افراد شاغل که خوشبختانه هم در بودجه امسال ما گام اول را دیدیم و برداشتیم و منابعش را پیش بینی کردیم و هم این که آیین نامه اجرایی برای نحوه صدور احکام بازنشستگان در متناسب سازی را ما در دولت نهایی کردیم و این هم در هفتهگذشته ابلاغ شد.
وی افزود، بنابراین الان دیگر ما داریم میرویم برای این که احکام را صادر کنیم البته برای ماههای گذشته یک مبلغی هم به صورت علی الحساب پرداخت شد که الان با صدور احکام دیگر آنها قطعی خواهد شد، از این دست موارد ما در برنامه هفتم مصوبات خیلی مهمی داریم که انشاالله کام مردم را بتوانیم با این مصوبات و اجرای قانون برنامه شیرین کنیم
شروع برنامه هفتم با موضوع رشد است، در سیاستهای ابلاغی که مجمع تشخیص تنظیم کردند و حضرت آقا ابلاغ فرمودند آنجا یکی از بندهای سیاستهای کلی برنامه هفتم تحقق رشد 8 درصدی است پس ببینید رشد 8 درصدی انتخاب برای دولت یا برای مجلس نبوده بلکه این تدبیر مقام معظم رهبری است و تکلیفی بوده که حتماً ما باید این را در برنامه میآوردیم و ما آمدیم تجزیه رشد این را انجام دادیم یعنی گفتیم اگر بنا باشد این رشد 8 درصد اتفاق بیفتد در هر کدام از زیر بخشهای ما در صنعت، در معدن، در راه، در آب، برق، آموزش عالی و … هر کدام چه مقدار رشد باید تحقق پیدا کند با توجه به ظرفیتهایی که اقتصاد ایران دارد این شکست رشد انجام گرفت. نکته دوم این بود که ما برای تحقق رشد نیاز داریم به ساز و کارهای به ویژه تامین مالی و پشتیبانی رشد، یک احکام نسبتاً مهم و موثری را ما در بحث تامین مالی رشد آوردیم که از همه ظرفیتهای بازار پولی مالی، سرمایهگذاری خارجی، آورده و منابع داخلی شرکتها در بخش دولتی، در بخش خصوصی بتوانیم همه اینها را استفاده کنیم و تجمیع کنیم.
رشد 8 درصدی به سالی 100 میلیارد دلاری سرمایه گذاری نیاز دارد
منظور در پایخ به این سوال که رشد 8 درصدی چقدر سرمایهگذاری نیاز دارد؟ گفت: برآورد ما این است که تقریباً در هر سال معادل 100 میلیارد سرمایهگذاری باید انجام شود البته این به این معنی نیست که دولت باید این کار را انجام بدهد بلکه تمام ظرفیتهای سرمایهگذاری داخلی و خارجی ما با همدیگر باید بتواند این را در بخش دولتی، غیر دولتی و بخش عمومی این کار بتواند انجام بشود، اما فرمودید که تجربه رشد ما چگونه بوده است، ما به لحاظ تاریخی در اقتصاد ایران نسبتا کم رشد بودیم به دلایل مختلفی اگر بخواهم یک مرور تاریخی بکنم میانگین 25 ساله رشد ما در کشور دو و هفت دهم درصد بوده است نفتی و غیر نفتی با یکدیگر، میانگین رشد دو و هفت دهم بوده در 10 سال گذشته بر اساس آمار مرکز آمار ایران، این دو و هفت دهم درصد بوده، بر اساس بانک مرکزی پنج دهم درصد بوده یعنی کمتر از یک درصد بوده است پس میخواهیم یک کار مهم انجام بدهیم اگر میخواهیم برویم روی رشد 8 درصدی خیلی باید ساز و کارهایمان را عوض کنیم، باید ظرفیتهایمان را بهتر به کار بگیریم، باید فرایندهایمان را اصلاح کنیم، بهرهوری را افزایش بدهیم، ساز و کارهای تشویقی و تنبیهی را باید به کار بگیریم که بتواند این رشد 8 درصدی را محقق کند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: : از نظر ما این شدنی است من فقط میخواهم این سه سال گذشته را بگویم که ببینیم چه اتفاقی دارد میافتد در سه سال گذشته تجزیه رشد را اگر نگاه کنیم آمار بانک مرکزی را خدمت شما عرض میکنم یک مقدار با آمار مرکز آمار ایران متفاوت است، چون برخی از کارشناسان آمار بانک مرکزی را دقیقتر ارزیابی میکنند البته از نظر ما هر دو آماری که منتشر میشود آمار مستند و قابل دفاع است، چون روش شناسیها یک مقدار متفاوت است تفاوتهای کوچکی بین محاسبات رشد در این دو مجموعه وجود دارد، میانگین رشد اقتصادی ما از نیمه دوم 1400 تا پایان 1402 چهار و نیم درصد بود این را مقایسه کنید با 2/7 درصد 20 ساله، مقایسه کنید با نیم درصد دهه گذشته میبینیم یک اتفاق مهمی افتاد آمار مرکز آمار این را میگوید حدود 5 و دو دهم درصد است میانگین رشد 3 سال گذشته پس میتوانیم در این جهت حرکت کنیم. مرکز آمار ایران گزارش رشدش این است که سال گذشته با رشد نفت یعنی بخش نفت را لحاظ کنید رشد اقتصادی 5 و 7 درصد بوده است.
وی در پاسخ به این سوال که چند درصد رشد به سرمایهگذاری و چقدر به بهره وری مرتبط است، گفت: میانگین رشد صنعت ما در سه سال گذشته شش و نیم درصد بوده است خیلی عدد معناداری است در صورتی که در یک دهه گذشته 7 دهم درصد بوده میانگین تشکیل سرمایه در کشور این آمار خیلی مهمی است که این تشکیل سرمایه منجر به رشد میشود، میانگین رشد تشکیل سرمایه در کشور در 3 سال گذشته 4 و شش دهم درصد بوده است، در دهه گذشته منهای هفت درصد بوده است یعنی نه تنها رشد نمیکردیم سالی 7 درصد سرمایههای ثابت کشور مستهلک میشده، الان 6.4 درصد مثبت شدیم این اتفاق خیلی مهمی است و نکته جالبتر این که این رشد بیشتر در ماشین آلات اتفاق افتاده است رشد ماشین آلات 11 و 8 دهم درصد بوده است، رشد سرمایهگذاری در ساختمان 3 و دو دهم درصد بوده است بنابراین بله اقتصاد ایران این ظرفیت را دارد که بتواند هم در تشکیل سرمایه و هم در ارتباط با رشد زیر بخشهای مختلف تحول جدیدی را رقم بزند.
رشد بخش نفت در سه سال بیش از 15 درصد بود
منظور ادامه داد، طبق آمار ما رشد بخش نفت در طی این سه سال بالای 15 درصد به طور میانگین بوده است یعنی هر سال بخش نفت ما به طور میانگین 15 درصد رشد کرده است و اعتقاد داریم هنوز این ظرفیت در بخش نفت ما برای رشدهای بالا فراهم است البته بخشهای دیگر ما بخش خدمات، بخش کشاورزی، بخش صنعت و معدن این بخشهای اصلی همه این ظرفیت را دارند که بتوانند رشد 8 درصدی را پشتیبانی کنند مخصوصاً بخش اقتصاد دیجیتال ما، ما در اقتصاد دیجیتال فرصتهای خیلی زیادی داریم، اقتصاد دریا پایه و دریا محور ما ظرفیتهای رشدی دارد که تا حالا از آن استفاده نکردیم، ظرفیت ترانزیت بار در کشور ما یک ظرفیت بدون استفادهای بوده که امسال یک جهش بالایی را تجربه کردیم.
وی افزود، در سال گذشته کشور عراق منهای 9 و دو دهم درصد رشد کرده است رشدش منفی بوده، عربستان منهای یک درصد رشد کرده، ترکیه که بهترین رشد را داشته چهار و نیم درصد رشد کرده و به همین ترتیب روسیه 3 و شش دهم درصد پس تجربه رشد ما در سال گذشته از کشورهای همسایه بالاتر بوده این که دارم عرض میکنم آمار گزارش ژوئن 2024 بانک جهانی است.
ملاحظه میکنید این کشورهایی که ما اینجا برای نمونه آورده ایم، کشور ما با توجه به گزارش بانک جهانی، 5 درصد رشد را آنها تأیید کرده اند. این یکی از بالاترین رشدها در منطقه بوده است. من به چند عدد دیگر هم اشاره کنم، در سه سال گذشته گروه پتروشیمی یا محصولات پتروشیمی ما متوسط تولیدش در دهه 90، 48 میلیون تن بوده است. در این دوره سه سال گذشته شده است 68 میلیون تن. افزایش را ملاحظه بفرمایید، 48 و 9 دهم میلیون تن به 67 و 9 دهم میلیون تن. همین را را در بخشهای دیگر داریم، مثلاً در تولید سیمان از 63 میلیون تن به 66 میلیون تن. در بخش فلزی، من از هر صنعتی میخواهم یک عدد را عرض کنم، ببنید این ظرفیتهای رشد کشور ما چگونه است، فولاد خام 20 میلیون تن به 30 میلیون تن افزایش پیدا کرده است، متوسط تولید فولاد در یک سال در این سه سال گذشته 30 میلیون تن، در دهه گذشته 20 میلیون تن. همین موضوع را ما در بخشهای دیگر هم داریم که من از آنها عبور میکنم.
منبع: تسنیم