نـظام بـانـکداری در بریتانیا

مهدی ره انجام کارشناس امور بانکداری بین الملل:

بریتانیـا یک کشور جزیره‌ای با بیش از 67.8 میلیون نفر در لبه شمال غربی اروپا است. این کشور شامل انگلستان اسکاتلند و ولز در جزیره بریتانیا به علاوه ایرلند شمالی است. عـلاوه بـر ایـن بریتانیـا دارای وابستگی‌ها و سرزمین‌های خارج از کشـور است که بسیاری از آن‌ها به عنـوان حوزه قضایی فراساحلی عمل می‌کنند. بریتانیـا زمانی مرکز بزرگتریـن امپراتوری جهان بود و لندن برای قرن‌ها مرکز تجارت جهانی بود.

پس از دو جنگ جهانی قدرت بریتانیا همراه با بخش صنعتی آن کاهش یافت. با نزدیک شدن به پایان قرن بیستم بخش مالی نه صنعت به کانون اصلی اقتصادی آن تبدیل شد. این خبر بدی برای مناطق صنعتی بریتانیا به ویژه شمال انگلستان بود اما به لندن اجازه داد تا موقعیت خود را به عنوان یک مرکز مالی بزرگ جهانی حفظ کند. پوند استرلینگ بریتانیا واحد پول رسمی بریتانیا است و بانک انگلستان بانک مرکزی این کشور است.

بریتانیا تصمیـم گرفت یورو را به عنوان واحد پولی در نظر نگیرد و در سـال 2016 به خروج از اتحادیه اروپا رأی داد. این تصمیم که بـه عنوان بـرگزیت شناخته می‌شود همراه با همه گیری و آشفتگی های سیاسی اخیر برای ثبات مالی بریتانیا مشکل ساز بوده است. با وجود این لندن (نه فرانکفورت) بزرگترین مرکز مالی اروپا باقی مانده است. منشاء بخش مالی بریتانیا را می‌توان به قرن هفدهم ردیابی کرد و بسیاری از ارائه دهندگان خدمات مالی عمده به این دوره بازمی گردند. در سال 2021، بانک های بریتانیایی 525.5 میلیارد پوند (تقریباً 633 میلیارد دلار) به مشاغل بریتانیا وام دادند.

بررسی اجمالی بخش بانکداری انگلستان

همانطور که انتظار دارید با توجه به اهمیت آن به عنوان یک مرکز مالی جهانی بخش بانکداری بریتانیا گسترده است. در زمان نگارش این مقاله بانک انگلستان (بانک مرکزی) بیش از 300 بانک را که در حال حاضر تحت مقررات مستقیم خود قرار دارند فهرست کرده است. بانک های خارجی از نظر تعداد اکثریت را تشکیل میدهند که با توجه به اهمیت شهر لندن برای بازارهای مالی جهانی منطقی است.

با این حال از نظر سهم بازار بانک‌های داخلی برتری دارند و چند بانک بزرگ که اغلب به عنوان بانک‌های خیابانی شناخته می‌شوند بر بازار تسلط دارند. اگر چه آن‌ها عمدتاً بانکداری خرده فروشی را ارائه می‌دهند، بسیاری از آن‌ها بانکداری تجاری بانکداری خصوصی و سرمایه گذاری را نیز ارائه می دهند.

سوپر مارکت‌های خرده فروشی و بانکداری

بریتانیا همچنین دارای تعداد زیادی خرده فروش با شرکت‌‌های تابعه خدمات مالی است که وام کارت‌های اعتباری بیمه خودرو بیمه خانه و همچنین در برخی موارد بیمه مسافرتی ارائه می دهند. برای مثال دو تا از بزرگترین سوپر مارکت‌های زنجیره ای بریتانیا، Tescos و Sainsbury’s خدمات بانکی را نیز ارائه مـی‌کنند‌. M&S (مـارکس و اسپنسـر)، یکـی از بزرگتـرین فروشگاه‌هـای زنجیره ای کشور نیز خدمات بانکی و مالی نیز عرضه می‌کند. عبارتی در فرهنگ فرانسه وجود دارد که به ناپلئون نسبت داده می‌شود، او انگلیسی‌ها را ملت مغازه‌دار توصیف می‌کند، با این حال در بریتانیای قرن بیست و یکم به نظر می‌رسد که حتی مغازه داران بانک‌ها را اداره می‌کنند.

انجمن های ساختمانی (buildig society)

علاوه بر بانک ها بریتانیا خانه تعداد زیادی از جوامع ساختمانی است. این سازمان‌های متقابل به طور سنتی بیشتر از بانک‌ها بر جامعه متمرکز هستند، اما بسیاری از خدمات بانکداری خرده فروشی عمدتاً حساب‌های جاری شخصی وام ها و وام های مسکن را ارائه می‌کنند.

بانکداری آنلاین (Online banking)

تخمین زده می‌شود که %72 از جمعیـت بریتانیا از بانکداری آنلاین استفـاده می‌کنند در حالی که کمـی بیش از %54 از بانکـداری تلفن همـراه استفـاده می‌کنند. ارائه دهندگان تخصصی بانکداری اینترنتی نیز وجود دارند که به شما امکان می‌دهند تمام امور بانکی خود را به صورت آنلاین از طریق وب سایت یا برنامه تلفن همراه بانک انجام دهید.

5 بانک بزرگ در بریتانیا

Lloyds Banking Group و HSBC, Barclays سه بانک بزرگ در بریتانیا هستند. این سه بانک بریتانیایی همچنین سه بانک از ده بانک بزرگ اروپا هستند و در سراسر جهان شعبه دارند. اگر فقط به بانک‌های خرده فروشی نگاه کنیم، NatWest و Santander UK از نظر مشتریان بزرگترین رتبه‌های بعدی هستند. با این حال برای اهداف این فهرست ما به طور انحصاری به بانک‌های بریتانیا نگاه می‌کنیم.

HSBC نه تنها یک رقیب برای بزرگترین بانک خرده فروشی در بریتانیا است بلکه بزرگترین بانک در اروپا از نظر کل دارایی است. علاوه بر اینکه یک ارائه دهنده حساب جاری شخصی است وام محصولات بیمه و طیف گسترده‌ای از خدمات بانکداری سرمایه گذاری را نیز ارائه می‌دهد. این بانک در ابتدا در هنگ کنگ که آن زمان مستعمره بریتانیا بود در سال 1865 تأسیس شد.

(BARCLAYS) بارکلیز یکی دیگر از بانک‌های معروف و با سابقه بریتانیایی است. این یکی از بانک‌های بزرگ جهان پنجمین بانک بزرگ اروپایی از نظر ارزش کل دارایی است و می‌تواند ریشه‌های آن را به سال 1690 بازگرداند. این بانک همه چیز را از حساب‌های جاری ساده تا محصولات سرمایه گذاری اختصاصی و همچنین وام و محصولات بیمه ارائه می‌دهد.

گروه بانکـی لویدز (Lloyds) نام گروهـی است که مالک بانک لویـدز یکی از بزرگترین بانک‌های جهانی در بریتانیا است. این بانک در ابتدا در سال 1765 تأسیس شد و تا سال 2013 به طور خلاصه با نام Lloyds TSB شناخته می‌شد. امروزه بانک لویدز بانکداری خرده فروشی بانکداری تجاری بانکداری خصوصی و خدمات بانکداری بین المللی را ارائه می‌دهد. این بانک همچنین مالک و اداره کننده بانک اسکاتلند و هالیفاکس است.

NatWest Group plc شرکت مادر NatWest Bank و Royal Bank of Scotland است. این گـروه طیف کاملـی از خدمات بانکی از بانکداری خرد گرفتـه تا بانکداری تجـاری خصوصـی و بانکداری سرمایه گذاری را در کنـارمحصولات مختلف بیمه ارائه می‌دهد.

استاندارد چارترد (Standard chartered) یک بانک چند ملیتی است که در هر دو بورس لندن و هنگ کنگ فهرست شده است. اگرچه دفتر مرکزی آن در لندن است اما این دفتر به جای بازار بریتانیا، بر منطقه EMEA متمرکز است. بنابراین برخلاف بانک‌های بزرگ قبلی در این لیست HSBC، Barclays و غیره این شرکت بانکداری خرده فروشی در داخل انگلستان کشور ارائه نمی دهد.

سایر بانک های بین المللی

بریتانیا به دلیل اهمیت آن به عنوان یک مرکز مالی جهان میزبان بانک‌هایی از سراسر جهان از جمله اروپا، خاورمیانه، آفریقا، آسیا، اقیانوسیه و آمریکا است. با این حال به طور کلی آنها ممکن است فقط چند شعبه یا شاید فقط یک دفتر در لندن داشته باشند و اغلب فقط خدمات بانکداری خصوصی و یا سرمایه گذاری را به مشتریان منتخب ارائه می‌دهند. با این حال یک استثنای قابل توجه بانک (Santander) سانتاندر انگلستان است.

این بانک بخشی از گروه بانکداری Santander اسپانیا می باشد و خدمات بانک خرده فروشی را در سراسر بریتانیا ارائه می دهد و آن را به تنها رقیب خارجی اصلی بانکهای خرده فروشی بریتانیایی تبدیل کرده است.در نگاه کلی میتوان اذعان نمود که با غروب امپراتوری بریتانیا و کم اثر شدن نقش آن در روزگار کنونی ما همچنان شاهد آن هستیم که این کشور از مهمترین و جذاب ترین مراکز مالی دنیا به شمار میرود و بزرگترین شرکت ها و سرمایه گذاران بین المللی گوشه چشمی به لندن دارند.