سپیده باهران، فعال در امور تجارت بین الملل :
موانع کاهش سهـم زنان در سـود حاصل از تـجـارت مـوضـوع گستـرده‌ای است کـه از جنبه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، و سازمانی تحت تأثیر قرار می‌گیـرد. در ادامه به بررسی این موانع به طور گسترده می‌پردازیم:
1. عوامل اجتماعی:
تبعیـض جنسیتـی در بـازار کار: تبعیـض در استخـدام، پرداخت و فرصت‌هـای حرفـه‌ای می‌تواند باعث کاهش حضور زنان در صنایع و تجارت شود.
نقش‌های جنسیتی مرسوم: تصورات فرهنگی درباره نقش زنان و مردان می‌تواند به تحقق آرمان‌های زنان در حوزه تجارت مانع شود.
فرصت‌هـای آموزشـی: کمبـود دستـرسی به آمـوزش و مهـارت‌هـای لازم بـرای ورود بـه حوزه‌های تجاری می‌تواند یک مانع باشد.
2. عوامل اقتصادی:
کمبود دسترسی به منابع مالی: محدودیت در دسترسی به سرمایه یا اعتبار می‌تواند ایجاد کننده موانع برای راه‌اندازی و رشد کسب و کارهای زنان باشد.
سیاست‌های مالی و مالیاتی: سیاست‌های مالی نادرست ممکن است برای کسب و کارهای کوچک و متوسط، که بیشتر توسط زنان اداره می‌شوند، بارهای سنگینی ایجاد کنند.
3. عوامل سیاسی:
قوانین و مقررات تجاری: وجود مقررات تجاری یا مالی متمایل به ترجیح کسب و کارهای مردانه می‌تواند موانع را برای زنان ایجاد کند.
نقض حقوق بشر: عدم رعایت حقوق بشر و حقوق زنان در برخی از کشورها می‌تواند به تبعیض در حقوق و فرصت‌های اقتصادی زنان منجر شود.
4. عوامل فرهنگی و رفتاری:
تصورات جامعه: تصورات و باورهای جامعه درباره نقش زنان و مردان می‌توانند به ایجاد تبعیض در حوزه تجارت کمک کنند.
فرهنگ سازمانی: وجود فرهنگ‌های سازمانی که از جنسیت مرتبط با موقعیت‌های کلیدی اقتصادی منعکس می‌کنند می‌تواند حضور زنان در مدیریت و رهبری را محدود کند.
5. عوامل سازمانی:
کمبود حمایت و ارتباطات: نبود شبکه‌های حمایت و ارتباطات می‌تواند باعث ایجاد موانع برای پیشرفت زنان در صنایع و تجارت شود.
ساختارهای سازمانی غیرانعطاف‌پذیر: وجود ساختارهای سازمانی که از تنوع و ابتکار در استخدام و پیشرفت منعکس نمی‌کنند می‌تواند مانع از پیشرفت زنان شود. بـا کار کردن بـرای اصلاح و بهبـود این مـوانع، می‌تـوان به حضور فعـال‌تر زنان در حوزه‌هـای تجـاری و افزایش سهـم آنان در سـود حاصل از تجـارت کمک کـرد. NTMها بـرای مشاغل صادرکننـده تحت مالکیت زنـان سنگیـن‌تر هستند. در اینجا ابتدا به معرفی NTM و انواع مختلف آنها و سپس به بررسی این موانع و تأثیر آنهـا بر صنـایع مالیـاتی تحـت مالکیـت زنـان می‌پردازیم.
موانع غیرتعریف شده تجاری یا NTM (Non-Tariff Measures)
به هرگونـه محـدودیت غیرمالیاتی یا غیرمستقیم بر تجارت اشاره دارند که از جمله استانداردهای فنی، مقررات صادراتی، رویه‌های دسترسی به بازار، و سایر محدودیت‌های تجاری می‌باشد. این موانـع ممکن است بـه طـور مستقیـم یا غیرمستقیم اثر گذار باشند و اغلب به منظور حفاظت از مصالح ملی، مصرف‌کنندگان، و محیط زیست اعمال می‌شوند.
انواع NTM:
استانداردهـای فنـی: این شامل استانداردهای مربـوط به کیفیت، ایمنی، و فنـاوری محصـولات می‌شود.
مقررات صادراتی: مقررات و محدودیت‌هایی که برای صادرات کالاها و خدمات به کشورهای دیگر اعمال می‌شوند.
مقررات ورود به بازار: مقررات و شرایط مورد نیاز برای ورود کالاها و خدمات به بازار یک کشور.
مقررات بهداشتی و بهینه‌سازی: شامل مقررات مربوط به بهداشت عمومی، ایمنی مواد غذایی، و کنترل بیماری‌ها.
مقررات محیطی: محدودیت‌های مرتبط با حفاظت از محیط زیست و تأثیرات زیست محیطی.
مقررات فرهنگی و اجتماعی: مانند مقررات مربوط به نمایشگاه‌ها، هنرها، و میراث فرهنگی.
اهمیت NTM در تجارت بین‌المللی:
NTMها به دلیل تأثیر بزرگی که بر جریان‌های تجاری دارند، اهمیت زیادی در تجارت بین‌المللی دارند. این موانع می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم به رشد و توسعه تجارت و اقتصاد جهانی اثر گذار باشند. بـرای مثـال، استانـداردهای فنـی و بهداشتـی می‌توانند بر تجارت کالاها و خدمات تأثیر بگذارند و مقـررات صادراتـی و ورودی می‌تـوانند روند صادرات و واردات را تحت تأثیر قرار دهند.
تأثیر NTM بر مشاغل تحت مالکیت زنان:
الف. تضعیف رقابت‌پذیری: NTM می‌توانند به دلیل پیچیدگی و هزینه‌های اضافی مرتبط با پیشنهادهای تجاری، رقابت‌پذیری مشاغل تحت مالکیت زنان را کاهش دهند.
ب. کاهش دسترسی به بازارهای بین المللی: محدودیت‌های اعمال شده توسط NTM ممکن است باعث کاهش دسترسی زنان به بازارهای خارجی شود، به‌ویژه در صنایعی که به ویژه زنان به آن مشغول هستند.
ج. افزایش هزینه‌ها: تطابق با استانداردها و رویه‌های مورد نیاز برای پاسخگویی به NTM ها ممکن است هزینه‌های اضافی را برای مشاغل تحت مالکیت زنان به همراه داشته باشد، که این می‌تواند از توانایی رشد و توسعه آنها را محدود کند.
د. افزایش پیچیدگی مدیریتی: موانع مرتبط با NTM ها ممکن است پیچیدگی مدیریتی را برای مشاغل زنان افزایش دهد و زمان و انرژی بیشتری را از آنها بخواهد.
ه. تأثیرات ناشی از تبعیض جنسیتی: NTM ها می‌توانند به عنوان ابزاری برای تقویت تبعیـض جنسیتـی عمل کنند و زنـان را به طور مخصوص تحت تأثیر قرار دهند.
موانع خاص برای مشاغل تحت مالکیت زنان:
الف. تبعیض جنسیتی: NTM ممکن است به عنوان ابزاری برای تقویت تبعیض جنسیتی عمل کنند، به طوری که مشاغل تحت مالکیت زنان ممکن است با موانع بیشتری مواجه شوند.
ب. کمبود دسترسی به منابع مالی: زنان ممکن است با کمبود دسترسی به منابع مالی برای تطابق با NTM ها مواجه شوند، این می‌تواند روند توسعه و رشد آنها را مختل کند.
ج. کمبود توانایی‌های فنی و مدیریتی: بعضی از مشاغل تحت مالکیت زنان ممکن است کمبود توانایی‌های فنی و مدیریتی داشته باشند که این باعث می‌شود تا پیشنهادات تجاری شان برای مطابقت با NTM ها به چالش برخورد.
راهکارها:
ارتقاء آگاهی و آموزش: بـا ارتـقـاء آگـاهــی دربـاره NTMهـا و ارائــه آمـوزش‌های لازم، مشـاغل تحت مالکیت زنـان می‌توانند بهتـرین راهکارها بـرای مقابله با این موانع را به دست آورند.
حمایت دولتی: دولت‌ها می‌تواننـد اقدامـاتی از قبیـل ارائه تسهیلات مالی و مالیـاتی، ارزیابی و بازنگری سیـاست‌های صـادراتی، و ارتقـاء همکاری‌های بین‌المللی برای کاهش تأثیر NTM ها بر مشاغل تحت مالکیت زنان انجام دهند.
ایجاد شبکه‌های حمایتی: ایجاد شبکه‌هایی از زنان کارآفرین و مالک کسب و کارها، امکان تبادل تجارب، ارائه راهنمایی و حمایت را فراهم می‌کند. این شبکه‌ها می‌توانند از طریق اجتماعات حضوری یا آنلاین، همایش‌ها، و گروه‌های تخصصی شکل گرفته و فعالیت کنند.
توسعه آموزش و مهارت‌های لازم: ارائه آموزش‌هایی که به زنان کمک کند تا مهارت‌های لازم برای راه‌اندازی و مدیریت کسب و کار را به دست آورند، اهمیت زیادی دارد. این مهارت‌ها شامل مدیریت مالی، بازاریابی، ارتباطات، و مهارت‌های فنی مرتبط با حوزه کسب و کار می‌شود.
حمایت از تعادل کار و زندگی: ایجاد برنامه‌ها و سیاست‌هایی که به زنان امکان می‌دهد تا تعادل مناسبی بین زندگی شخصی و حرفه‌ای خود داشته باشند، از اهمیت زیادی برخوردار است. این اقدامات می‌تواند شامل ارائه امکاناتی مانند مراقبت از کودکان و ایجاد فضاهای کاری انعطاف‌پذیر باشد.
