واکنش بانک جهانی به افزایش ناامنی غذایی

احمد مولائی، مدیرعامل هلدینگ سما کارشناس تجارت بین الملل:

تورم قیمت مواد غذایی داخلی همچنان بالاست. تورم بالاتر از %5 در %52.4 از کشورهای کم درآمد، %88.6 از کشورهای با درآمد متوسط ​​پایین، و %61 از کشورهای با درآمد متوسط ​بالا و بسیاری از کشورهایی که تورم دو رقمی را تجربه می کنند، تجربه می شود.

علاوه بر این، %67.3 از کشورهای با درآمد بالا تورم بالای قیمت مواد غذایی را تجربه می کنند. کشـورهـایـی کـه بیشتـریـن آسـیـب را دیـده‌اند در آفـریقا، آمـریکـای شمـالی، آمریکـای لاتیـن، آسیای جنـوبی، اروپا و آسیای مرکزی هستند. در شرایط واقعی، تورم قیمت مواد غذایی در 166 کشور از تورم کلی %76 فراتر رفت. شاخص های قیمت کشاورزی و صادرات به ترتیب 1 و 2 درصد افزایش و شاخص بهای حبوبـات با کاهش 1 درصـدی نسبت به دو هفته قبل بسته شدند.

در جدیدترین چشم انداز بازارهای کالا، شاخص قیمت کـودهای شیمیایی بانـک جهانی در سه ماهه سوم سال 2023 نسبت به سه ماهه قبل %3 بیشتر بود. طی سال گذشته، قیمت کودهای شیمیایی نزدیک به %35 کاهش یافته است، که دقیقاً منعکس کننده قیمت انرژی، به ویژه برای گاز طبیعی است.

مقرون به صرفه بودن کود به میانگین سال 19-2012 نزدیک شد. قبل از درگیری در خاورمیانه، شاخص قیمت محصـولات کشـاورزی در سـه ماهه سـوم سـال 2023 بـه میـزان %3 کاهش یـافت که عمدتاً ناشی از کاهش 3 درصدی قیمت مواد غذایی است که تقریباً دو سوم شاخص کشاورزی را تشکیل می دهد. از زمان آغـاز درگیـری، قیمت محصولات کشاورزی نزدیک به %4 افزایش یافته است.

یک خطر کلیدی برای قیمت مواد غذایی، تشدید احتمالی درگیری در خاورمیانه است. این می تـواند منجر به افزایش قیمت نفت شود که به نوبه خود هزینه های تولید و حمل مواد غذایی و کود را افزایش می دهد. عـلاوه بـر این، اگر قیمـت گـاز طبیعـی و زغال سنگ افزایش یابد، یا اگر درگیری بر صادرکنندگان عمده کودهای مبتنی بر نیتروژن در منطقه تأثیر بگذارد، قیمت کود نیز ممکن است افزایش یابد و بر هزینه های مواد غذایی تأثیر بیشتری بگذارد.

آخرین گزارش کانون های گرسنگی فائو و برنامه جهانی غذا، 18 نقطه داغ (شامل 22 کشور و منطقه) را شناسایی می کند که بین نوامبر 2023 تا آوریل 2024 نیاز به اقدام فوری دارند. بورکینافاسو، مالی، فلسطین، سودان جنوبی و سودان کانون های گرسنگی هستند که بیشترین نگرانی را ایجاد می کنند.

این کشورها همچنین در به‌روزرسانی قبلی در ماه مه 2023، به‌جز فلسطین که به دلیل تشدید شدید درگیری‌ها در ماه گذشته به آنجا اضافه شد، به‌عنوان یکی از مهمترین نگرانی‌ها برجسته شدند. درگیری، آب و هوا و اقتصاد محرک های اصلی ناامنی غذایی هستند.

بحران جهـانی غذا تا حـدی با افزایش تعداد محدودیت‌های تجارت مواد غذایی که توسط کشورها با هدف افزایش عرضه داخلی و کاهش قیمت‌ها اعمال شده، بدتر شده است. تا 6 نوامبر 2023، 19 کشور 27 ممنوعیت صادرات مواد غذایی و 9 کشور 18 اقدام محدودکننده صادرات را اجرا کرده اند.

اقدام بانک جهانی:

در ماه مه 2022، بانک جهانی متعهد شد 30 میلیارد دلار را در یک دوره 15 ماهه برای مقابله با بحران در دسترس قرار دهد. ما از این هدف هم فراتر رفته ایم. بانک جهانی پاسخ امنیت غذایی و تغذیه خود را افزایش داده و اکنون 45 میلیارد دلار از طریق ترکیبی از 22 میلیارد دلار وام جدید و 23 میلیارد دلار از سبد موجود در دسترس قرار داده است.

سبد امنیت غذایی و تغذیه ما اکنون در 90 کشور جهان قرار دارد. این شامل مداخلات کوتاه مدت مانند گسترش حمایت اجتماعی، همچنین انعطاف پذیری طولانی مدت مانند افزایش بهره وری و کشاورزی هوشمند با آب و هوا است. انتظار می رود مداخله بانک به نفع 335 میلیون نفر باشد که معادل %44 از تعداد افراد دارای سوءتغذیه است. حدود %53 از ذینفعان را زنان تشکیل می دهند – آنها به طور نامتناسبی بیشتر تحت تأثیر این بحران قرار دارند.

برخی از نمونه ها عبارتند از:

1) برنامه 2.75 میلیارد دلاری تاب آوری سیستم های غذایی برای شرق و جنوب آفریقا، به کشـورهای شـرق و جنـوب آفریقـا کمک می کند تا انعطاف پذیری سیستم های غذایی منطقه و توانایی مقابله با ناامنی غذایی رو به رشد را افزایش دهند.

2) اعتبار 95 میلیون دلاری از طرف IDA برای پروژه تجاری سازی کشاورزی مالاوی (AGCOM) بـرای افـزایش تجـاری سـازی محصولات منتخب زنجیره ارزش کشاورزی و ارائه پاسخ فوری و مؤثر به یک بحران یا شرایط اضطراری واجد شرایط. کمک هزینه 200 میلیون دلاری IDA به ماداگاسکار برای تقویت ارائه خدمات، ارتقای تأمین آب، بـازسازی و حفـاظت از مناظر، و تقویت انعطاف‌پذیری سیستم‌ غذایی در «گرند سود» مستعد خشکسالی.

3) یک اعتبار 60 میلیون دلاری برای پروژه توسعه یکپارچه جامعه که با پناهندگان و جوامع میزبان در چهار استان شمالی بوروندی برای بهبود امنیت غذایی و تغذیه، ایجاد زیرساخت های اجتماعی-اقتصادی، و حمایت از توسعه شرکت‌های خرد از طریق یک رویکرد مشارکتی کار می کند.

4) پروژه حمایت منطقه ای 175 میلیون دلاری طرح آبیاری ساحل به ایجاد انعطاف پذیری و افزایش بهره وری در فعالیت های کشاورزی و دامداری در بورکینافاسو، چاد، مالی، موریتانی، نیجر و سنگال کمک می کند.

5) از طریق پروژه 50 میلیون دلاری واکنش اضطراری امنیت غذایی، 329000 کشاورز خـرده مالک در جمهـوری آفریقـای مرکزی بذر، ابزار کشاورزی و آموزش تکنیک های کشاورزی را دریافت کرده اند تا تولید محصول را تقویت کنند و در برابر خطرات آب و هوایی و درگیری مقاوم تر شوند.

6) پروژه امنیت غذایی اضطراری 15 میلیون دلاری گینه بیسائو به افزایش تولید کشاورزی و دسترسی به غذا برای خانواده های آسیب پذیر کمک می کند. علاوه بر این، 8000 خانوار آسیب پذیر برای خرید مواد غذایی و مقابله با ناامنی غذایی پول نقد دریافت کرده اند.

7) پروژه 60 میلیون دلاری تسریع تأثیر تحقیقات CGIAR برای آفریقا (AICCRA) به نزدیک به 3 میلیـون کشاورز آفریقایی (39 درصد زنان) با ابـزارهای حیـاتی کشاورزی هوشمنـد آب و هـوا و خـدمات اطلاعاتی با مشـارکت کنسـرسیوم مراکـز تحقیقات کشاورزی بین المللی (CGIAR) رسیده است.

8) برنامه 766 میلیون دلاری تاب آوری سیستم های غذایی غرب آفریقا برای افزایش آمادگی در برابر ناامنی غذایی و بهبود انعطاف پذیری سیستم های غذایی در غرب آفریقا کار می کند.

9) کمک 150 میلیون دلاری برای تاب آوری امنیت غذایی یمن، که به رفع ناامنی غذایی و محافظت از معیشت کمک می کند.

10) 50 میلیون دلار کمک مالی اضافی برای تاجیکستان برای کاهش اثرات ناامنی غذایی و تغذیه بر خانوارها و افزایش انعطاف پذیری کلی بخش کشاورزی.

11) پروژه 125 میلیون دلاری در اردن با هدف تقویت توسعه بخش کشاورزی از طریق افزایش انعطاف پذیری آب و هوا، افزایش رقابت پذیری و فراگیری، و تضمین امنیت غذایی.

12) یک پروژه 300 میلیون دلاری در بولیوی که به افزایش امنیت غذایی، دسترسی به بازار و اتخاذ شیوه‌های کشاورزی هوشمند برای آب و هوا کمک می‌کند.

13) وام 315 میلیون دلاری برای حمایت از چاد، غنا و سیرالئون برای افزایش آمادگی آنها در برابر ناامنی غذایی و بهبود انعطاف پذیری سیستم های غذایی خود.

14) یک پروژه 500 میلیون دلاری حمایت از امنیت غذایی و تاب‌آوری برای تقویت تلاش‌های مصر برای اطمینان از دسترسی بی‌وقفه خانواده‌های آسیب‌پذیر به نان و حمایت از اصلاحاتی که به بهبود نتایج تغذیه کمک می‌کند.

15) وام 130 میلیون دلاری برای تونس، به دنبال کاهش تاثیر جنگ اوکراین با تامین مالی واردات گندم نرم، واردات جو برای تولید لبنیات و بذر برای کشاورزان برای فصل کاشت آینده. در ماه مه 2022، گروه بانک جهانی و ریاست G7، اتحاد جهانی برای امنیت غذایی را با هم تشکیل دادند که هدف آن تسریع یک واکنش هماهنگ به بحران جهانی گرسنگی است. این اتحاد امنیت جهانی، غذا و تغذیه در دسترس عموم را توسعه داده است.

روسای فائو، صندوق بین المللی پول، گروه بانک جهانی، WFP و WTO سومین بیانیه مشترک را در 8 فوریه 2023 منتشر کردند.

1) نجات کانون های گرسنگی

2) تسهیل تجارت

3) بهبود عملکرد بازارها

4) ارتقای نقش بخش خصوصی و اصلاح و استفاده مجدد یارانه های مضر با هـدف گذاری دقیـق و کارایـی. کشورها باید مداخلات فوری کوتاه‌مدت را با تلاش‌های بلندمدت تاب‌آوری در واکنش به بحران متعادل کنند.

منبع: بانک جهانی – نوامبر 2023