تـأثیر شرایط اقتصادی بر میزان مشارکت جانبازان و معلولان در فعالیت های ورزشی(قسمت دوم)

فهیمـه رحیمـی فعال حوزه معلولین:

در نشریه شماره قبل، درباره این مقوله صحبت کردیم که سطح اقتصادی و تحصیلات بر انگیزه افراد جهت مشارکت در ورزش تأثیر می گذارد. افراد متمکن وتحصیلکرده دارای انگیزه های درونی قوی تری نسبت به افراد دارای سطح اقتصادی و تحصیلات پایین تر می باشند. همچنیـن گفتیـم که مردم با بـرخورد منفـی خـود، نسبت بـه معلـولان و نادیـده گرفتـن توانمندی های مثبت شان، آنان را ناتـوان تر می کنند.

حال در ادامه به مابقی مطالب می پردازیم: اهداف تربیت بدنی و ورزش با تجارب و علایق افراد در ارتباط هستند و مقاصد برنامه ها را تعیین می کنند و با توجه به اهمیت و توسعه حیطه علم تربیت بدنی، اهداف آن محدود به رده های جمعیتی خاصی نمی باشد، بلکه به تمامی رده های جمعیتی گسترش یافته است و لذا جدای از افراد سالم جامعه، شناسایی عوامل تاثیرگذار برگرایش افراد جانباز و معلول، به فعالیت های ورزشی و تحرک نیاز به توجه بالایی دارد که باید به آن پرداخته شود.

در شرایط کنونی انجام فعالیت های ورزشی برای جانبازان و معلولان اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده و فراتر از یک وسیله تفریحی و درمانی به عنوان عاملی در جهت تکامل نارسایی‌های جسمانی، روانی و اجتماعی آنان مد نظر قرار گرفته است. فعالیت های ورزشی از جمله عواملی هستند که نقش بسیار تعیین کننده‌ای در ارتباطات اجتماعی افراد دارای معلولیت دارند و به آنان چگونه زندگی کردن و حضور در اجتماع در شرایط گوناگون را می آموزند. حضـور جانبـازان و معلـولان در اجتماعات مختلف یکی از نشـانه های مهم در توسعـه اجتماعی هر جامعه است.

مطالعات اخیـر نشـان می دهد که عوامـل اقتصـادی، اجتماعی، فرهنگـی و انتظارات متفـاوت جامعـه، مـوانـع مهمـی بـر سـر راه مشـارکـت جـانبـازان و معـلـولان در فعالیت های اجتماعی و به تبع آن افزایش سرمایه اجتماعی آنها ایجاد کرده است، که یکـی از حوزه هـایی که در زمینـه حضـور جانبازان و معلولان با توجه به استعداد و توانـایی آنها با ضعف مواجه شده ، حوزه ورزش است .

از جمله عوامـل تأثیرگذار می تـوان به وضعیت اقتصادی-اجتماعی افراد اشاره کرد و همانطور که اشاره شد افراد برحسب برخی معیـارهای اقتصادی، تحصیلی، ثروت شخصی و حرفـه به طبقـه های اجتماعی- اقتصادی مختلفی تقسیم می شوند که خود ایـن طبقـات اجتماعی- اقتصـادی افراد بـر جنبه هـای مختلف زندگـی از جمله میزان مشـارکت در فعـالیـت های ورزشـی آنـان تأثیرگذار است.

همچنین به نظر می رسد این قشر از جامعه (جانبازان و معلولان) به دلیل اینکه قسمتی از بدن خود را از دست داده یا دارای نواقصی در اندام خود هستند، بیشتر اهمیت سلامت خـود را درک می کنند، بنابـراین وضعیت اقتصادی–اجتماعی خود را عـامل مهمتری برای شرکت در ورزش می دانند. افراد معلول و جانباز با سطح تحصیلات بالاتر، بـه دلیـل آگـاهی بیشتـر از فـواید ورزش و فعـالیت بـدنـی بـه طـور منظـم تـری بـه ورزش و فعـالیت های بدنی می پردازند که اکثر آنها از موقعیت اقتصـادی خوبی بهره مند هستند .

لازم به ذکر است از دیگر مؤلفه های وضعیت اجتمـاعی-اقتصـادی وضعیت درآمد، طبقـه اجتماعی و مسکن نسبت به انگیزه مشارکت در فعالیت های ورزشی را نمی توان نادیده گرفت و آنهـا را دلیـلـی بـر انگیـزه مشـارکـت در فعالیت های ورزشی ندانست. تحقیقـات نشان داده که وضعیـت اقتصـادی مطلوب با مشـارکت در فعـالیت های ورزشی منظم رابطه بسیارمحکمتری دارد.

همانطـور که اشاره شد افـراد جانباز و معلـول بخشی از جامعه را تشکیل می دهند که عدم توجه به ایـن قشر عواقب اقتصـادی-فرهنگی و اجـتمـاعی بـه دنبـال خواهـد داشـت کـه می تـوان با تشویـق این افـراد جهت شرکت در ورزش و فعـالیت هـای بدنـی، هم عواقـب اقتصادی-فرهنگی و اجتماعی آن را کاهش داد و هم فاصله اجتماعی این افراد را با افراد سالم در جامعه کمتـر کرد تا این افراد نیز با توجه به معلولیت خود، فرصت های لازم برای ابراز توانایی ها و ویژگی های مثبت خود را داشته باشند.

همچنین باید به این نکته نیز توجه داشت که جهت تشویق افراد جانباز و معلول به ورزش، باید امکانات ورزشی استاندارد و متناسب با ویژگـی های این افـراد نیز تهیـه گـردد تا این افـراد هم بتوانند هماننـد افراد سالم جامعـه، بـه راحتـی از امـکانـات ورزشـی استفاده نمایند. وضعیت اقتصـادی معلـولان و جانبـازان، مـهمتـرین عـامـل انگیـزه مـشـارکت در فعالیت های ورزشی می باشد، با افزایش و بالا بردن سطح آگاهی و اطلاعات این افراد در مورد فـواید ورزش، مـی توان آنها را در گرایش به فعالیت های ورزشی بیشتر تشویق و یاری نمود.

هرچند حمایت‌ها از ورزش معلولان کم شده است، زیرا برای سرمایه‌گذاری سود اقتصادی ندارد. ورزش کردن باعث افزایش اعتمـاد به نفس معلولان و بهبودی تیم حمایت‌های اقتصادی، اجتماعـی و سیستم آموزشی شغلـی برای افـراد مـعلـول مـی‌ شـود در نتیجـه ایـن مسـائل سبـب تـوانمنـدی ایـن افـراد در جامعه می شود که سود اقتصادی چشمگیری را هم بـرای معلولان و هم برای کشـور دارا می باشد.

بنابراین به مسئـولان پیشنهـاد مـی گـردد جهت تشـویق این عزیزان به ورزش، باید علاوه بر سـاخت امکانات ورزشی متناسب با وضعیت و معلولیت این افراد، کلاس های آموزشی به جهت بالا بردن سطح آگاهـی نسبت بـه آثـار مثبت ورزش، که گـرایش بیشتـری به فعالیت ورزشـی پیـدا نماینـد و بـه صـورت فعـال به ورزش بپـردازنـد را ایجاد کنند.