بررسی تاثیر محدودیت های مالی بر حساسیت نگهداشت نـقـد و سـرمـایـه گـذاری (قسمت دوم)

اسماعیل فرهمند دانشجوی دکتری مهندسی مالی: در طول عمر شرکت های طبقه بندی شده به عنوان دارای حساسیت منفی جریان نقد روندهای متفاوتی در پاسخ به تغییرات در مجموعه فرصت های رشد ایجاد می شود به خصوص اینکه این شرکت ها فعالیت خود را به عنوان شرکت های عام با یک مجموعه با ارزش از فرصت های سرمایه گذاری اما با سودهای خیلی پایین شروع می کنند این حقیقت که آنها قادر به گردآوری مبالغ قابل ملاحظه بدهی و سهام هستند بیانگر این است که به رغم جریان های نقد فعلی خیلی کم سود آوری مورد انتظار پروژه های آنها از سوی بازار بسیار بالا ارزیابی می شود همچنین این حقیقت که آنها با جریان های نقد خیلی کم شروع به فعالیت می کنند دلالت بر این است که تخصیص زمانی سرمایه گذاری ها به دوره های با جریان نقد بالا راه حل ممکن نیست با توجه به سطوح شروع خیلی پایین جریان نقد زمان زیادی لازم است تا اینکه جریان های نقد به اندازه کافی بالا باشند تا بتوانند به عنوان منبع با اهمیت تامین مالی عمل کنند همچنین بدون سرمایه گذاری جاری جریان های نقد بالاتر در آینده ممکن نیست.

بنابراین سرمایه گذاری زمانی انجام می شود که جریان نقد در سطح پایین است با این حال بر اساس فرضیه چرخه عمر در حالی که این شرکت ها بالغ می شوند سرمایه گذاری گذشته آنها شروع به ایجاد جریان های نقدی بالاتر می کنند.

این روندهای همزمان در جریان های نقد و نرخ سرمایه گذاری باعث ایجاد رابطه منفی این جریان های نقد و سرمایه گذاری می شود. این پژوهش مشارکت های زیر را به ادبیات موجود اضافه می کند: اول مزیـت طبقـه بنـدی نمـونـه مبتنـی بـر حساسیت جریان نقد، ایجاد امکان بـررسی تعـداد بیشتری از خصـوصیات مربوط و همچنین بررسی رفتار تامین مالی و سرمایه گذاری شرکت های دارای حساسیت های متفاوت جریان نقد است. این موضوع باعث توصیف جامع تر شرکت های دارای حساسیت متفاوت جریان نقد- سرمایه گذاری می شود که تعمیم دهی نتایج را آسان می کند.

علاوه بر این از آنجا که هیچ نوع دانشی پیش از رخداد در زمینه آنچه موجب حساسیت جریان نقد- سرمایه گذاری می شود لازم نیست، محقق می تواند دارای فکرآزاد درباره عوامل اساسی و دلالت های آن باشد. بر عکس این رویکرد، در رویکرد رگرسیون های سرمایه گذاری که در مطالعات قبلی استفاده شده نیاز به طبقه بندی نمونه مبتنی بر دانش قبلی از عوامل مرتبط پیش از برآورد حساسیت جریان نقد- سرمایه گذاری می باشد.

در نتیجه پیامد تحلیل برش مقطعی به این موضوع حساس است که آیا عامل خاصی مرتبط به حساسیت جریان نقد- سرمایه گذاری است؟ و آیا نقطه تفکیک نمونه به خوبی شناسایی شده است؟ این موضوع ممکن است یکی از دلایل یافته های متضاد در ادبیات قبلی باشد مخصوصا اگر رابطه بین محدودیت های مالی و حساسیت جریان نقد- سرمایه گذاری به صورتی که توسط کاپلن و زینگالس(1997) بیان شده است متفاوت باشد.

دوم این پژوهش پی می برد که حساسیت جریان نقد- سرمایه گذاری در رابطه با وجوه داخلی متغیر است. این یافته منطبق با یافته های قبلی است. با این حال، پژوهش منطق جدیدی برای این موضوع ارائه می کند. این منطق مبتنی بر تغییر فرصت های رشد طی چرخه عمر شرکت ها است.

دوره های با فرصت رشد بالا همزمان با دوره های با جریان نقد پایین و مخارج سرمایه گذاری بالا است و بالعکس. این پژوهش در راستای تکمیل و گسترش پژوهش های فوق بوده و لذا منظور این تحقیق توسعه ادبیات تئوریک و تجربی در حیطه بررسی اثر محدودیت های مالی ار حساسیت جریان نقدی سرمایه گذاری و نگهداشت وجه نقد بصورت همزمان می باشد. برای سرمایه گذاران، رشد سودآوری و جریان نقد آتی کشور اهمیت دارد.

عوامل زیادی بر افزایش این دو موثر است. یکی از عوامل موثر، حجم سرمایه گذاری است. انتظار می رود که با انجام کلیه سرمایه گذاری های سودآور، سود و جریان نقد آتی کشور افزایش یابد. تصمیمات مربوط به حجم سرمایه گذاری شرکت های با عوامل مالی در ارتباط است. به عبارت دیگر عوامل مالی می توانند بر حجم سرمایه گذاری شرکت موثر باشند. ارائه و تدوین فرضیه بیان مسئله تنها به صورت کلی پژوهش را هدایت می کند و تمام اطلاعات ویژه پژوهشی را در بر ندارد از طرف دیگر در صورتی که کلیه اطلاعات پژوهشی را در مسئله مطرح کنیم مسئله پر حجم می شود، به گونه ای که تدابیر و هدایت آن امکان پذیر نیست. بنابراین مسئله هرگز به صورت علمی حل نخواهد شد مگر اینکه به فرضیه یا فرضیه هایی تبدیل شود. فرضیه عبارت است از یک قضیه شرطی یا غیر شرطی که توسط پژوهشگر، (تنها به این منظور که نتایج منطقی آن کشف یا استخراج گردد بدون اعتقاد به آن) پذیرفته می شود.

نقش فرضیه در تحقیق علمی عبارت است از پیشنهاد تبیین هایی برای برخی از واقعیت ها و هدایت پژوهشگر.

فرضیات اصلی

1- خط مشی سرمایه گذاری و نقدینگی شرکت ها تحت تأثیر محدودیت مالی قرار می گیرد.

2- حسـاسیت سرمـایه گذاری – جریان نقـد برای شرکت ها متفاوت ازنظر محدودیت مالی متفاوت است.

3- حسـاسیت نگهداشت نقـد – جریان نقد درمورد شرکت ها متفاوت ازنظر محدودیت مالی متفاوت است.

فرضیات فرعی

1- اندازه شرکت بر حساسیت سرمایه گذاری – جریان نقد موثر است.

2- میزان سود تقسیمی بر حساسیت سرمایه گذاری – جریان نقد موثر است.

3- اندازه شرکت بر حساسیت نگهداشت نقد – جریان نقد موثر است.

4- میـزان سـود تقسیمـی بـر حسـاسیت نگهداشت نقد – جریان نقد موثر است.

روش تحقیق به دلیل استفاده از داده های تاریخی در آزمون فرضیات تحقیق نیمه تجربی – پس رویدادی قلمداد می شود. ازجمل ویژگی های این طرح عدم توانایی برای کنترل کامل متغیرهای مزاحم و وجود داده های پس از وقوع است. بحث چالش برانگیز بررسی تأثیر محدودیت های مالی برخط مشی شرکت ها، طبقه بندی آنها مطابق با معیارهای محدودیت های مالی است.

مفهوم محدودیت های مالی وجود تفاوت در هزینه تأمین مالی از طریق وجوه داخلی در مقایسه با وجوه خارجی است. مـلاحـظات استـانـدارد بـیـان می کنـد کـه شرکت های از نظر مالی محدود احتمالاً کوچک، غیر سودآور دارای پتانسیل رشد بالا، اهرم بالا و ظرفیت بدهی پایین هستند. چند معیار وجود دارد که اغلب این شاخص ها را برآورده می کند اما اینکه کدام معیار بهترین است مورد مناقشه است. جامعه و نمونه آماری جامعه آماری شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می باشد.

شرکت های نمونه به صورت حذفی و براساس شرایط زیر انتخاب خواهد شد :

1) تا ابتدای سال 83 در بورس تهران پذیرفته شده باشند و تا پایان سال 93 در بورس فعال بوده و از فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس حذف نشده باشند.

2) به لحاظ افزایش قابلیت مقایسه، دوره مالی آنها منتهی به اسفند ماه می باشد. علت انتخاب این معیار این است که در محاسبه ی متغیرها تا حد امکان دوره های زمانی مشابه باشند و شرایط و عوامل فصلی در انتخاب عوامل و متغیرها اثرگزار نباشد.

3) طی سال های مالی مذکور زیان ده نباشند. علت وجود این محدودیت نیاز به محاسبه درصد رشد برای انجام محاسبات است. از آنجا که انجام این امر برای شرکت های زیان ده از لحاظ مفهومی که موجب ورود اشتباهات اندازه گیری می شود شرکت های زیان ده از نمونه حذف می شوند.

4) داده های موردنظر آنها در دسترس باشد. آشکار است که در صورت عدم دسترسی به داده های موردنیاز امکان اجرای تحقیق میسر نخواهد بود.

5) شرکت سرمایه گذاری نباشد. شرکت های سرمایه گذاری، با تعـدیل سود هر سهم توسط شرکت های سرمایه پذیر خود، اقدام به تعدیل سود هر سهم خود می نمایند؛ بنابراین در این راستا تابع اقدامات شرکت های سرمایه پذیر هستند، به همین دلیل حذف شدند. که جهت انتخاب شرکت های نمونه از روش حذف سیستماتیک که در بخش سوم این تحقیق به تفصیل بیان می شود صورت گرفته و در نهایت 90 شرکت جهت بررسی تحقیق انتخاب می شود. روش تجزیه وتحلیل داده ها برای جمع آوری داده ها به بازارهای گوناگونی نیاز هست.

نوع این بازارها تابع عوامل گوناگونی از جمله ماهیت و روش تحقیق است. برای دستیابی به ا طلاعات مورد نیاز این پژوهش نیازمند بررسی گزارش های مالی سالانه شرکت های نمونه و سایر یادداشت ها و تحلیل های مربوط به شرکت های موردنظر هستیم. برای این منظور از بانکهای اطلاعاتی موجود نظیر تدبیرپرداز، ره آورد نوین و بانک اطلاعاتی سازمان بورس و اوراق بهادار استفاده خواهیم کرد و از پیوندها و اطلاعات موجود در بورس سایت اوراق بهادار تهران بهره مند خواهیم شد. در صورت لزوم به کتابخانه بورس و اوراق بهادار مراجعه خواهد شد.

اطلاعات گردآوری شده پس از طبقه بندی وارد نرم افزار صفحه گسترده Excel شده و محاسبات مقدماتی مربوط به متغیرها در این نرم افزار صورت گرفته، سپس نتایج حاصله جهت پاسخگویی به فرضیات از مدل رگرسیون خطی برای داده های وارده، وارد نرم افزار EVIEWS و نهایتاً به نرم افزار SPSS وارد شده است و آزمون های آماری و تجزیه و تحلیل اطلاعات صورت پذیرفت.