تغییر نرخ پایه در بورس کالا قیمت‌ها را بالا نمی‌برد

عضو شورای عالی بورس درباره دلایل مخالفت وزارت صنعت، معدن و تجارت با تغییر نرخ پایه اظهار داشت: وزارت‌خانه نگران این است که این مصوبه التهاب در بازار را افزایش دهد و قیمت رقابت شده کشف شده را هم بالا ببرد؛ اما معتقدم این نگرانی صحیح نیست چراکه این مصوبه تنها به بازار پیام و علامت کاهش هیجان را می‌دهد و تجربه نشان داده که بازار پس از مدتی مسیر خود را پیدا می‌کند و فقط در دوره زمانی رانتی از تولیدکننده به دلال و واسطه‌‌ها منتقل می‌شود.

احسان دشتیانه، عضو شورای عالی بورس درباره اثرگذاری تغییر نرخ پایه معاملات در بورس کالا از دلار نیمایی تا سقف نرخ بازار توافقی اظهار داشت: اساسا در بورس‌های کالایی دنیا قیمت پایه توسط عرضه‌کننده تعیین می‌شود. در ایران از آنجایی که با جهش‌های تورمی ناشی از نرخ ارز و رویدادهای خاص اقتصادی مواجه هستیم، در تعیین نرخ پایه مداخلاتی انجام می‌شود که همین اقدام شاید بورس کالا را از مسیر مشخص شده دور و منحرف کرده‌ است.

وی ادامه داد: بورس کالا کمیته بازار دارد که بر روی نرخ‌ها نظارت می‌کند و نرخ‌های خارج از حالت عادی یعنی هم نرخ‌های بالا و هم نرخ‌های پایین را رد کرده و می‌کند. باید توجه داشت که در نرخ‌های پایین هم ممکن است بورس کالا ابزاری برای انجام معامله‌ای باشد که منجر به تضییع حق سهامداران شود و در نتیجه بورس کالا مانع ارزان فروشی هم می‌شود.

عضو شورای عالی بورس با بیان اینکه اخیرا اختلافی درباره تعیین سقف نرخ‌های پایه‌ براساس محاسبات قیمت صادراتی کالا و ارز نیمایی یا براساس محاسبات قیمت وارداتی و براساس هزینه‌های واردات و مدل‌های دیگر ایجاد شده، گفت: می‌دانیم در عرضه‌های بورس کالا رقابت‌های بالایی رخ می‌دهد و اتفاقا تعیین نرخ پایه غیر واقعی ورود هیجانات کاذب به بازار را افزایش می‌دهد. وقتی قیمت‌ها به صورت غیر واقعی کاهش پیدا کند، تقاضا برای آن فراتر از نیاز خواهد بود از این رو واقعی کردن قیمت پایه به کاهش و واقعی شدن رقابت‌ها کمک می‌کند چراکه افزایش رقابت هیجان کاذب بیشتری را در بازار ایجاد می‌کند.

دشتیانه تاکید کرد: این مصوبه بورس کالا با این هدف انجام شد که به عرضه کننده اجازه دهد سقف نرخ پایه را بالا ببرد آن هم برای کالاهایی که رقابت‌های سنگین و غیر عادی دارند.

عضو شورای عالی بورس با اشاره به انتقادات درباره اثر تورمی تغییر نرخ پایه از نیمه به دلار توافقی اظهار داشت: وقتی نرخ پایه واقعی نیست رقابت بالا می‌رود و قیمت را افزایش می‌دهد. در شرایطی که قیمت کشف شده یکسان است، با واقعی شدن نرخ پایه رقابت‌های غیر واقعی همراه با هیجان کاذب حذف می‌شوند. در واقع بازار این کالا را به قیمتی می‌خرد که صرفه دارد و آن نرخ تقریبا شبیه به نرخ توافقی است. بنابراین این اقدام اثر تورمی نخواهد داشت و باعث واقعی‌تر شدن رقابت و معاملات در بورس کالا می‌شود. توجه داشته باشید که این همین افزایش قیمت در روند رقابت اتفاق می‌افتاد از این رو تغییر نرخ پایه باعث می‌شود که هیجان کاذب در بازار از بین برود.

وی ادامه داد: طبق مصوبه بورس کالا به عرضه کننده اجازه داده می‌شود که نرخ پایه را بین نرخ ارز نیمایی و بازار توافقی در نظر بگیرند و تعیین کنند و اگر تقاضایی با نرخ پایه توافقی وجود نداشته باشد طبیعتا نرخ پایه تا نرخ نیمایی می‌تواند کاهش پیدا کند و البته در حاضر برای بسیاری کالاها گاها بیش از ٣٠ درصد رقابت صورت می‌گیرد و برای این رقابت هم محدودیتی نمی‌توان قائل شد و جلوی آن را نمی‌توان گرفت. در واقع هدف این مصوبه بورس کالا این است که رقابت‌ها در همان نرخ‌های پایه انجام شوند و جلوی رقابت‌های کاذب گرفته شود و در بازار هیجانات افزایش نیابد.

عضو شورای عالی بورس با اشاره به تاثیر این اقدام در بازار سرمایه گفت: حتما تاثیر مثبت در بازار سرمایه خواهد داشت و باعث تقویت رقابت شرکت‌های بورسی می‌شود.

منبع:ایلنا