ثبت جهانی روستای شفیع‌آباد
به گزارش پایگاه خبری صدای سما؛ روستای شفیع‌آباد، واقع در حاشیه کویر لوت، به عنوان یکی از «روستاهای جهانی گردشگری» از سوی سازمان جهانی گردشگری (UN Tourism) معرفی شد؛ افتخاری که حاصل بیش از دو دهه تلاش جامعه محلی در پیوند میان گردشگری، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار است. این روستا امروز به الگویی از زیست هوشمند در اقلیم خشک ایران بدل شده است؛ الگویی که ریشه در سنت، مشارکت مردم و احیای میراث دارد.
شفیع‌آباد در گذشته آخرین منزل کاروان‌ها پیش از ورود به دل کویر بود. کاروانسرای تاریخی آن، که به دوران قاجار بازمی‌گردد، با چهار برج دیدبانی و قناتی که از درونش می‌گذرد، همواره منبع حیات روستا بوده است. اکنون این کاروانسرا به اقامتگاهی برای گردشگران تبدیل شده که برای تماشای کلوت‌های شهداد و تجربه سکوت کویر به این منطقه می‌آیند.
روستای شفیع‌آباد با معماری خشتی، کوچه‌های باریک و نخلستان‌های کهن، نمونه‌ای از سازگاری انسان با طبیعت در اقلیم خشک است. اما عامل اصلی جهانی شدن آن، نگرش مردم به گردشگری به عنوان محور توسعه بود. از سال ۱۳۸۲ گردشگری وارد چرخه اقتصادی روستا شد و صنایع‌دستی، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خدمات محلی رونق گرفتند.
نقش زنان در این مسیر برجسته است. گروهی از زنان با نام «گوجینو» بیش از یک دهه پیش احیای صنایع‌دستی سنتی را آغاز کردند و بخشی از درآمد خود را برای احیای قنات‌ها اختصاص دادند. آن‌ها تاکنون ۸ قنات را نجات داده‌اند و با ترکیب اقتصاد محلی و حفاظت از منابع طبیعی، به الگویی از توسعه پایدار تبدیل شده‌اند.
به گفته محمد جهانشاهی، رئیس کمیته ملی طبیعت‌گردی وزارت میراث فرهنگی، موفقیت جهانی شفیع‌آباد نتیجه ۲۵ سال تلاش مستمر در مناطق شهداد، تکاب و شفیع‌آباد است. به باور او، پیوند میان گردشگری، صنایع‌دستی و تولیدات بومی، ستون اصلی موفقیت این روستا بوده است.
یکی از رخدادهای مهم که نقش زیادی در شناخته شدن شفیع‌آباد داشت، برگزاری ماراتن کویر لوت است. این رویداد ملی نخستین بار در سال ۱۳۹۵ با حضور ۵۰ دونده برگزار شد و اکنون شمار شرکت‌کنندگانش به بیش از ۶۰۰ نفر رسیده است. چنین رویدادهایی باعث شد نام شفیع‌آباد در فهرست مقاصد گردشگری ورزشی و طبیعت‌گردی ایران ثبت شود.
سازمان جهانی گردشگری در انتخاب روستاهای جهانی، شاخص‌هایی مانند کاهش نابرابری درآمد، توانمندسازی زنان و جوانان، حفاظت محیط زیست، تنوع زیستی و تقویت زیرساخت‌ها را مد نظر دارد. شفیع‌آباد توانسته است با مشارکت جامعه محلی، بازسازی کاروانسرا، احیای قنات‌ها و گردشگری پایدار، تمام این معیارها را در سطحی بومی محقق سازد.
این دستاورد نه‌تنها جایگاه شفیع‌آباد را در سطح جهانی تثبیت کرده، بلکه نشان داده است که روستاهای ایران ظرفیت آن را دارند که به مراکز گردشگری بین‌المللی تبدیل شوند، بدون آنکه هویت بومی خود را از دست بدهند.
در شفیع‌آباد، گردشگری به ابزاری برای حفظ میراث و احیای زندگی محلی تبدیل شده است. قنات‌ها همچنان می‌جوشند، صنایع‌دستی جان گرفته و جوانان روستا به‌جای مهاجرت، به کارآفرینان گردشگری تبدیل شده‌اند.
این مسیر موفقیت، نمونه‌ای از همزیستی انسان و طبیعت در یکی از خشک‌ترین نقاط زمین است. شفیع‌آباد نشان داده که توسعه لزوماً به معنای تخریب نیست، بلکه می‌تواند بر پایه احترام به سنت و بهره‌گیری از دانش بومی بنا شود.
اکنون این روستا به مقصدی برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است که می‌خواهند ایران را از زاویه‌ای متفاوت تجربه کنند؛ جایی که تاریخ، فرهنگ، و طبیعت در کنار هم زندگی می‌کنند.
شفیع‌آباد امروز تنها یک روستا نیست، بلکه نمادی از پیوند گذشته و آینده و نمونه‌ای الهام‌بخش از این حقیقت است که حتی در دل کویر نیز می‌توان جهانی شد، اگر مردم و میراث در کنار هم بایستند.
